Wyrokiem z dnia 14 kwietnia 2015r. sygn. akt P 45/12 Trybunał konstytucyjny orzekł, iż „art. 96 ust. 1 i art. 97 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (Dz. U. z 2015 r. poz. 128) są niezgodne z art. 32 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej”. Analiza powyższego wyroku wymaga najpierw zaznajomienia się z treścią zakwestionowanych przez Trybunał przepisów. Jak stanowi art. 97 ust. 1 ustawy Prawo bankowe „bankowy tytuł egzekucyjny może być podstawą egzekucji prowadzonej według przepisów Kodeksu postępowania cywilnego po nadaniu mu przez sąd klauzuli wykonalności wyłącznie przeciwko osobie, która bezpośrednio z bankiem dokonywała czynności bankowej albo jest dłużnikiem banku z tytułu zabezpieczenia wierzytelności banku wynikającej z czynności bankowej i złożyła pisemne oświadczenie o poddaniu się egzekucji oraz gdy roszczenie objęte tytułem wynika bezpośrednio z tej czynności bankowej lub jej zabezpieczenia”. Natomiast według artykułu 96 ust. 1 omawianej ustawy „Na podstawie ksiąg banków lub innych dokumentów związanych z dokonywaniem czynności bankowych banki mogą wystawiać bankowe tytuły egzekucyjne”.

Egzekucyjne tytuły bankowe były dotychczas swobodnie wystawiane przez banki i honorowane w postępowaniu egzekucyjnym. Trybunał Konstytucyjny zwrócił jednakże uwagę na fakt, że przyznające liczne uprawnienia bankom przepisy nie tylko stawiają bank w pozycji uprzywilejowanej w stosunku do dłużnika, co narusza określoną w art. 32 ust. 1 konstytucji zasadę równego traktowania, ale też stawia bank w pozycji sędziego, przyznając mu uprawnienia dla sądu zastrzeżone. Powyższe zdaniem Trybunału Konstytucyjnego jest niedopuszczalnym, zwłaszcza w sytuacji, gdy bank nie dokonuje merytorycznego rozpoznania sprawy, z czym z reguły mamy do czynienia w postępowaniu sądowym. Takie działanie banku w pewien sposób pozbawia dłużnika możliwości obrony swoich praw, a to uznać należy za naruszające przepisy prawa.

Przedmiotowy wyrok Trybunału Konstytucyjnego, uchylający sporne artykuły wchodzi w życie dopiero z dniem 1 sierpnia 2016r. a zaleceniem sądu jest ustanowienie przez ustawodawcę nowego prawa dotyczącego bankowych tytułów egzekucyjnych z poszanowaniem wszystkich zagwarantowanych praw dłużnika. Aby nie wprowadzać zbyt dużego chaosu wyrok Trybunału Konstytucyjnego wchodzi w życie z dniem 1 sierpnia 2016r.

Pozostaje jednakże pytanie jaki charakter będą miały bankowe tytuły egzekucyjne w okresie od wydania wyroku i jasnego przedstawienia stanowiska Trybunału Konstytucyjnego do czasu uprawomocnienia się wyroku. Jak się okazuje sądy już teraz stosują się do zaleceń Trybunału Konstytucyjnego. Powyższe możliwe jest dzięki utrwalonemu stanowisku orzecznictwa wskazanemu min. przez Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 17 czerwca 2011r. w sprawie o sygn. akt I OSK 2076/10 zgodnie z którym, „odroczenie utraty mocy obowiązującej aktu normatywnego nie oznacza, że dopiero od tej daty przepis staje się niezgodny z Konstytucją bądź ustawą, gdyż wadliwość stwierdzona przez Trybunał istnieje od dnia wejścia w życie aktu. Odroczenie utraty mocy obowiązującej nie może być więc przeszkodą dla sądu administracyjnego w odmowie zastosowania wadliwego aktu, wręcz przeciwnie, może stanowić dodatkowy argument dla sądu orzekającego w indywidualnej sprawie przemawiający za słusznością zajętego stanowiska /odmawiającego zastosowania wadliwego aktu.”

Takie stanowisko sądów uzasadnia wyrażona w art. 190 ust. 1 Konstytucji RP zasada, iż orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego mają moc powszechnie obowiązującą i są ostateczne.

Co zatem robić w sytuacji otrzymania bankowego tytułu egzekucyjnego? Jak się przed nim bronić? Należy pamiętać, iż aby bankowy tytuł egzekucyjny miał rangę tytułu wykonawczego musi być zaopatrzony w klauzulę wykonalności, nadawaną przez sąd. Zdaje się, że aktualnie sądy z urzędu odmówią nadania przedmiotowych klauzul bankowym tytułom egzekucyjnym, jednakże gdyby tak się nie stało należy zaskarżyć postanowienie w przedmiocie nadania klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu. Powyższe sprawi, że sąd dokona merytorycznego rozpoznania zasadności nadania klauzuli i jak wynika z aktualnych działań sądów oprze się na wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 14 kwietnia 2015r. sygn. akt P 45/12, uchylając postanowienie w przedmiocie nadania klauzuli.

Kancelaria Adwokacka Adwokat Jacek Sosnowski specjalizuje się w prowadzeniu sprawy przeciwko bankom.

www.adwokatjsosnowski.pl

JAK UNIKNĄĆ SKUTKÓW BANKOWEGO TYTUŁU EGZEKUCYJNEGO?

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *