Dnia 28 października 2022 r. po przeprowadzeniu rozprawy apelacyjnej Sąd Apelacyjny w Warszawie w sprawie o sygn. akt VI ACa 910/21 oddalił apelację wniesioną przez bank od wyroku wydanego przez Sąd Okręgowy w Warszawie i zasądził od pozwanego mBanku S.A. na rzecz Klienta Kancelarii kwotę 4050 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego. Tym samym wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie wydany dnia 12 sierpnia 2021 r. w sprawie o sygn. akt XXVIII C 3541/21, ustalający, że umowa o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych „MULTIPLAN” waloryzowany kursem CHF zawarta pomiędzy stronami jest nieważna, zasądzając przy tym kwotę 6417 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania stał się prawomocny.
- Sąd Apelacyjny w Warszawie oddalił apelację banku od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie, który uznał umowę o kredyt hipoteczny waloryzowany kursem CHF za nieważną i zasądził zwrot kosztów postępowania na rzecz Klienta Kancelarii.
- Sąd uznał, że bank nie wywiązał się z obowiązku informacyjnego co do ryzyka kursowego dla konsumenta, umowa była niedookreślona, a postanowienia dotyczące sposobu ustalania kursów walut były niedozwolone. Brak możliwości zastąpienia tych postanowień i brak woli kredytobiorcy do trwania umowy skutkował nieważnością umowy.
- Klient Kancelarii uwolnił się od zobowiązania względem banku, a Kancelaria dąży teraz do rozliczenia Klientów z bankiem oraz wykreślenia hipoteki z księgi wieczystej. Wyrok jest prawomocny.
Postępowanie zainicjowano pozwem w marcu 2020 r., w którym w imieniu Klienta wnosiliśmy o ustalenie nieważności umowy o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych „MULTIPLAN” waloryzowany kursem CHF, ewentualnie o zapłatę na skutek uznania za abuzywne klauzul przeliczeniowych umieszczonych w umowie.
Kredyt został udzielony w kwocie 149 940 zł na zakup na rynku wtórnym lokalu mieszkalnego oraz na refinansowanie części kosztów poniesionych na zakup ww. lokalu. Wypłacono go w jednej transzy. Spłata kredytu wraz z odsetkami ustalona została na 360 równych miesięcznych rat kapitałowo-odsetkowych.
W trakcie postępowania Sąd zarządził wymianę pism między Kancelarią a Bankiem, a następnie przesłuchał naszego Klienta – celem ustalenia, jakie informacje zostały mu przekazane przez pośrednika kredytowego, a następnie pracownika banku w trakcie wnioskowania o kredyt oraz przy podpisywaniu umowy, zwłaszcza iż posiadał on zdolność do zaciągnięcia kredytu w walucie PLN.
Z zeznań Kredytobiorcy wynikało, że uzyskał on od banku informacje, jakoby waluta franka szwajcarskiego była najstabilniejsza na świecie i nie stwarzała większego ryzyka po jego stronie. Celem utwierdzenia naszego Klienta w tym przekonaniu, zaprezentowano mu „płaski” kurs CHF za ostatnich kilka miesięcy. Dodatkowo nasz Klient nie znał zasad ustalania kursów w mBanku ani nie został poinformowany o występującym w jego umowie spreadzie. Nadto Klient potwierdził w toku przesłuchania posiadany status konsumenta i mieszkaniowy cel kredytu.
Jako główną przyczynę ustalenia nieważności kwestionowanej umowy Sąd I instancji wskazał, że zastosowana w spornej umowie konstrukcja indeksacji obarczona była wadą, która ostatecznie dyskwalifikowała umowę i doprowadziła do jej nieważności. Przyczyną wadliwości umowy był narzucony przez Bank sposób ustalania wysokości kwoty podlegającej zwrotowi, a w konsekwencji i wysokości odsetek – a więc głównych świadczeń kredytobiorcy.
Ustalenie ich wysokości wiązało się z koniecznością odwołania się do kursów walut ustalanych przez bank w tabeli kursów, podczas gdy ani umowa, ani inne wzorce umowne stanowiące podstawę ustalenia treści łączącego strony stosunku prawnego, nie określały prawidłowo zasad ustalania tych kursów.
W konsekwencji, działanie Banku zostało uznane przez Sąd za sprzeczne z dobrym obyczajami. Sąd wskazał wprost, że Bank zataił przed naszym Klientem kluczowe informacje, które umożliwiłyby mu podjęcie świadomej i przemyślanej decyzji co do zaciągnięcia zobowiązania. Bank nie przedstawił bowiem kredytobiorcy rzetelnych symulacji wykazujących wpływ wzrostu kursu franka na wysokość zobowiązań i realny koszt kredytu.
Od korzystnego dla Klienta Kancelarii wyroku Sądu I instancji pozwany bank wniósł apelację, w której podniesiono liczne zarzuty naruszenia prawa materialnego i procesowego.
Sąd Apelacyjny nie przychylił się do zarzutów zgłoszonych w apelacji przez Bank. W ustnych motywach rozstrzygnięcia Sąd wskazał, że nie występuje sprzeczność z art. 69 Prawa Bankowego, ani bezwzględna nieważność umowy. Nie jest też w stosunkach między konsumentem a przedsiębiorcą konieczność powoływania się na naruszenie istoty stosunku prawnego art. 3531 k.c. w zw. z art. 58 k.c. w sytuacji, gdy są przepisy szczególne art. 3851 k.c., które chronią konsumenta przed niedozwolonymi postanowieniami umownymi stosowanymi przez przedsiębiorcę w umowie z konsumentem. Sąd Apelacyjny podkreślił, że popiera w całości ustalenia faktyczne Sądu I instancji, a także dokonaną przez niego ocenę prawną, w zakresie, w jakim uznał umowę za nieważną na skutek umieszczenia w niej klauzul abuzywnych.
W ocenie Sądu brak sporządzenia przez Sąd Okręgowy uzasadnienia w zakresie sprzeczności zeznań strony z treścią złożonej dokumentacji kredytowej, a tym samym kwestionowanie przez pozwanego wiarygodności zeznań strony i sugerowanie braku możliwości powołania tych zeznań przy ustalaniu stanu faktycznego nie zasługuje na aprobatę. Dowód z przesłuchania stron ma taką samą moc dowodową, jak inne dowody, uznawany jest za dowód posiłkowy, ale nie zmienia to faktu, że na zeznaniach strony, które należy ocenić w ramach całokształtu wprowadzonego w sprawie materiału dowodowego, można było się oprzeć. Sąd wskazał również, że zarzut pozwanego niepowołania się przez Sąd Okręgowy na oświadczenie powoda dotyczącego świadomości ryzyka walutowego był poruszany w innych sprawach i został on już omówiony w orzecznictwie Sądu Najwyższego.
Ponadto Sąd wskazał, że Bank nie spełnił obowiązku informacyjnego, co do ryzyka kursowego, jakie stawia orzecznictwo TSUE oraz SN w stosunku do konsumenta, a umowę cechowała niedookreśloność świadczenia. Mając na uwadze orzecznictwo TSUE oraz Sądu Najwyższego, Sąd zdecydował, że w polskim prawie nie istnieją przepisy, które mogłyby wypełnić lukę po wyeliminowaniu z umowy niedozwolonych postanowień.
W konsekwencji skutkiem uznania za niedozwolone postanowień umownych dotyczących sposobu ustalania kursów walut na potrzeby wypłaty i spłaty kredytu jest konieczność ich pominięcia przy ustalaniu treści stosunku prawnego wiążącego strony. Postanowienia takie trzeba uznać za niewiążące już w chwili zawarcia umowy. Wobec braku możliwości zastąpienia tych postanowień i braku woli samego kredytobiorcy do trwania umowy, Sąd stwierdził jej nieważność.
Dzięki korzystnemu orzeczeniu Klient Kancelarii uwolnił się od zobowiązania względem banku. Aktualnie działania podejmowane przez Kancelarię zmierzają do rozliczenia Klientów Kancelarii z bankiem oraz dokonania wykreślenia z księgi wieczystej hipoteki, ustanowionej tytułem zabezpieczenia spłaty kredytu.
Sprawę prowadzili adw. Jacek Sosnowski i adw. Tomasz Pietrusiak – Kancelaria adwokacka Adwokat Jacek Sosnowski Adwokaci i Radcowie Prawni. Wyrok jest prawomocny.