Wyrokiem z dnia 27 stycznia 2022 roku Sąd Apelacyjny w Katowicach I Wydział Cywilny, sygn. akt I ACa 587/21 oddalił apelację pozwanego Santander Bank Polska Spółka Akcyjna w Warszawie od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach I Wydział Cywilny z dnia 25 marca 2021 roku, sygn. akt I C 759/20 – ustalającego nieważność spornej umowy kredytowej oraz zasądził na rzecz naszych Klientów solidarnie kwotę 4.050 złotych z tytułu kosztów postępowania apelacyjnego. Wyrok jest prawomocny.
Pozew inicjujący niniejsze postępowanie został wniesiony do Sądu Okręgowego w Katowicach w sierpniu 2020 roku. Postępowanie pierwszoinstancyjne trwało siedem miesięcy, zaś wyrok uwzględniający powództwo w całości zapadł już na pierwszej rozprawie. W skutek wywiedzionego przez pozwany Bank środka odwoławczego sprawa trafiła do Sądu Apelacyjnego w Katowicach, który po rozpoznaniu sprawy oddalił apelację w całości. Cały proces od początku do końca trwał 17 MIESIĘCY.
Sąd Apelacyjny w ustnych motywach rozstrzygnięcia podkreślił, że w ostatnim czasie wytyczona została linia orzecznicza dotycząca kredytów waloryzowanych do waluty CHF, wskazująca na powinność stwierdzenia nieważności umowy w szczególności ze względu na abuzywność postanowień umowy. Co istotne, Sąd I Instancji uwzględnił te zapatrywania przy ferowaniu wyroku.
Strona pozwana kwestionowała ustalenia Sadu I Instancji w zakresie: udzielonych Powodom pouczeń, co do braku możliwości negocjacji postanowień umowy, jak również wskazała, że Sąd niewłaściwie przyjął, iż tabele kursowe mogły być ustalane przez Bank absolutnie dowolnie. Zarzuty te w istocie odnosiły się zatem do oceny prawnej wskazanych okoliczności, nie mniej w ocenie Sądu apelacyjnego Sąd I Instancji prawidłowo ustalił stan faktyczny sprawy. Informacje jak sprawa wyglądała w I Instancji podaliśmy w tym wpisie:
Przy czym Sąd odwoławczy zaznaczył, iż do tego nie były potrzebne zeznania świadków, którzy mieli wykazywać jaka miała być procedura udzielanych kredytów, jak również nie zachodziła konieczność przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego na okoliczności wskazane przez Pozwanego.
Sąd Apelacyjny nie uwzględnił bowiem złożonego przez apelującego wniosku o rozpoznanie w trybie art. 380 k.p.c. postanowienia wydanego przed Sąd I Instancji w przedmiocie pominięcia dowodu z przesłuchania świadków. Wskazać należy, iż ciężar udowodnienia indywidualnego uzgodnienia z Powodami postanowień waloryzacyjnych spoczywał na Pozwanym, który nie czynił jednak zadość spoczywającej na nim inicjatywie dowodowej i nie wnioskował o przesłuchanie w charakterze świadków pracownic, które w imieniu Banku zawierały umowę z Powodami.
W dalszej części rozważań, dokonując analizy umowy poprzez pryzmat przesłanek określonych w art. 3851 k.c. Sąd wskazał, że z utartej linii orzeczniczej wynika, że kwestionowane postanowienia umowne stanowiły w prawdzie główne świadczenia stron, ale były niejednoznaczne i w rażący sposób naruszały interesy Klientów. O ile nawet przyjąć, że poinformowany konsument zdaje sobie sprawę, że istnieje jakieś ryzyko kursowe przy operacjach walutowych, to jak wynikało to z zeznań Powodów myśleli oni, że dotyczyło to samej raty, natomiast nie obejmowali świadomością w jaki sposób może to wpłynąć na wartość tego kredytu czyli na ilość złotych, które będą musieli zwrócić.
Biorąc zaś pod uwagę sposób sformułowania kwestionowanych postanowień to od banku zależało w jaki sposób tabele kursowe będą ustalane (wysokość marży zależała bowiem wyłącznie od Banku). Powyższe potwierdza trafność spostrzeżeń Sądu I Instancji, że częściowo zobowiązanie Powodów było ustalane przez Bank. Nie można przy tym stwierdzić, że zachowaniu uległa równość pomiędzy Stronami oraz aby spełnione zostały warunki jasności kredytu. W konkluzji zawartą przez Strony umowę uznać należało za nieważną.
Po usunięciu abuzywnych postanowień z umowy nie sposób jest bowiem zastąpić ich innymi postanowieniami. Przepis na mocy którego, jak twierdzą Banki, można byłoby te umowy utrzymywać wszedł w życie w 2011 roku, a Powodowie umowę zawarli w 2008 roku. Co istotne, Powodowie reprezentowani przez fachowego pełnomocnika oświadczyli, iż zdają sobie sprawę z konsekwencji jakie niesie za sobą stwierdzenie nieważności umowy.
Za bezprzedmiotowe należało zatem uznać rozważania o potencjalnych możliwościach zastąpienia odesłania do Tabeli kursów innymi regulacjami, które pozwoliłyby na ustalenie kursów służących wykonaniu mechanizmu indeksacji. Nie ma bowiem możliwości uznania, wbrew woli konsumenta, że konieczne jest poszukiwanie rozwiązań służących zapobieżeniu upadkowi umowy na skutek wyeliminowania z niej niedozwolonych postanowień umownych.
Sprawę prowadził adw. Jacek Sosnowski i adw. Katarzyna Wójcik – Kancelaria adwokat Jacek Sosnowski Adwokaci i Radcowie Prawni