Wyrokiem z dnia 5 lipca 2024 r. wydanym w składzie SSA Grzegorza Stojek w sprawie o sygn. akt V ACa 168/22, Sąd Apelacyjny w Katowicach, V Wydział Cywilny po rozpoznaniu w dniu 5 lipca 2024 r. sprawy z powództwa Klientki przeciwko Powszechnej Kasie Oszczędności Bankowi Polskiemu Spółce Akcyjnej w Warszawie, o ustalenie i zapłatę, na skutek apelacji pozwanego od wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 15 grudnia 2021 r., sygn. akt I C 19/21, oddalił apelację Banku oraz zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 8.100 (osiem tysięcy sto) złotych z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia prawomocności postanowienia, którym je zasądzono, tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.
Pozew został zarejestrowany w Sądzie 18 stycznia 2021 r., rozprawa odbyła się w dniu 31 maja 2021 r., 26 lipca 2021 r., 4 października 2021 r., 15 listopada 2021 r. -na której Sąd postanowił odroczyć ogłoszenie orzeczenia do dnia 15 grudnia 2021 r.
Wyrokiem z dnia 15 grudnia 2021 r. Sąd Okręgowy w Gliwicach, I Wydział Cywilny wydanym w składzie SSO Jarosława Klon orzekł że:
1. ustala, że umowa kredytu mieszkaniowego Własny Kąt hipoteczny zawarta w dniu 3 listopada 2008 r. pomiędzy powódką a Powszechną Kasą Oszczędności Bankiem Polskim Spółką Akcyjną w Warszawie jest nieważna;
2. zasądza od pozwanej Powszechnej Kasy Oszczędności Banku Polskiego Spółki Akcyjnej w Warszawie na rzecz powódki 26 505,23 (dwadzieścia sześć tysięcy pięćset pięć 23/100) złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 15 grudnia 2021 r.;
3. w pozostałej części powództwo oddala;
4. zasądza od pozwanej na rzecz powódki kwotę 11 847 (jedenaście tysięcy osiemset czterdzieści siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu z ustawowymi odsetkami od kwoty 10 800 (dziesięć tysięcy osiemset) złotych począwszy od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.
Sprawę, po złożeniu apelacji przez bank, zarejestrowano w Sądzie Apelacyjnym w dniu 12 marca 2022 r.
Została złożona odpowiedź na apelację banku.
Odbyła się jedna rozprawa, w dniu 5 lipca 2024 r., na której Sąd ogłosił wyrok.
Sąd Apelacyjny w całości podzielił i przyjął za własne poczynione przez Sąd pierwszej instancji ustalenia faktyczne sprawy. Argumentacja Banku podniesiona w apelacji nie znalazła uznania, ponieważ umowa kredytu zawiera klauzule niedozwolone, co skutkowało upadkiem umowy.
Sąd w przedmiotowej sprawie, że umowa kredytu była nieważna ze względu na abuzywność klauzul tzw. spreadu walutowego. Zdaniem Sądu skutkiem niezwiązania konsumenta tymi postanowieniami jest nieważność umowy kredytu hipotecznego w oparciu o treść art. 353(1) k.c. i art. 385(1) § 1 i 2 kc.
W umowie kredytu brak jest precyzyjnych zasad, którymi bank miał się kierować przy ustalaniu kursów. Brak jest również przepisów prawa, które wpływają na sposób określania kursu przez pozwanego. Wskazane w umowie podstawy określania kursu mają charakter bardzo nieostry: kurs ma być ustalany przy zastosowaniu kursu bądź to kupna bądź to sprzedaży waluty obowiązującego w chwili bądź wypłaty kredytu bądź spłaty raty. Z punktu widzenia konsumenta tego rodzaju określenie jest całkowicie nieprzejrzyste, bowiem uniemożliwia mu sprawdzenie w jaki sposób bank ustala kurs CHF. W ocenie sądu brak jest definicji określającej sposób ustalania kursu CHF do PLN, co uniemożliwia konsumentowi uzyskanie wiedzy w tym zakresie. Innymi słowy regulacje umowne, odnoszące się do kursu walut, obowiązującego w banku, nie zawierają jakichkolwiek reguł czy wzoru, pozwalających na następczą weryfikację kursu.
Dalej Sąd wskazał, że postanowienia umowy kredytu: – §4 ust. 2, (COU) – § 14 ust.4, (COU) – §22 ust.2 pkt.1 (COU) są abuzywne, a tym samym nie wiązały powódki.
Sąd podkreślił, że już po wypłacie kredytu, obliczenie spłaty następowałoby po wyższym kursie sprzedaży, co od razu podwyższało wartość jej zobowiązania o kilka tysięcy złotych. Nadto na skutek zastosowania do przeliczenia rat z CHF na PLN kursu sprzedaży CHF, w sposób wyżej określony, nie można uznać, że powódka miała jednoznaczną wiedzę, co do sposobu wyliczenia rat kapitałowo – odsetkowych. Tym bardziej, że pozwany uzależnił sposób obliczania tego kursu od obowiązujących w banku tabel kursów walut, których powódka nie znała, nie została z nimi w ogóle zapoznana ani też nie wyjaśniono jej w jaki sposób są tworzone. Tego wniosku nie zmienia treść oświadczenia powódki, złożonego w dniu 9 października 2008 roku, bowiem z samej treści tego dokumentu nie wynika, aby powódka była informowana o sposobie kształtowania kursów waluty CHF do PLN. Nadto zapewnienia, kierowane do powódki o bezpieczeństwie kredytu udzielanego w CHF i jednocześnie brak przedstawienia jej takiej informacji, która pozwalałaby jej na analizę porównawczą kredytu w PLN i kredytu w CHF, prowadzą do wniosku, że oświadczenie powódki było jedynie wypełnieniem formalnego obowiązku, koniecznego do otrzymania kredytu w CHF.
Sąd wskazał, że kredytobiorca narażony jest w ten sposób na arbitralność decyzji banku, a równocześnie, wobec braku jakichkolwiek kryteriów, nie przysługują mu żadne środki, które pozwoliłyby chociażby na późniejszą weryfikację prawidłowości kursu ustalonego przez bank. Bez wątpienia stanowi to rażące naruszenie interesów konsumenta, narażając go na brak bezpieczeństwa i możliwości przewidzenia skutków umowy. Jest to przy tym postępowanie nieuczciwe, sprzeczne z dobrymi obyczajami, jako rażąco naruszające równowagę stron umowy na korzyść strony silniejszej, która nie tylko może żądać spełnienia świadczenia w określonej przez siebie wysokości, ale też korzystać z szeregu postanowień o charakterze sankcji (m.in. podwyższone karne oprocentowanie, możliwość wypowiedzenia umowy), gdyby konsument takiego świadczenia nie spełniał.
Sąd podzielił stanowisko powódki co do istnienia po jej stronie interesu prawnego w żądaniu ustalenia nieważności umowy (art. 189 k.p.c.)
Sprawa jest prawomocna.
Uzyskana korzyść dla Klientki to kwota 204 059,53 zł.
Łącznie sprawa w obydwu instancjach trwała trzy lata i 6 miesięcy.