Wyrokiem z dnia 30 stycznia 2023 r. Sąd Apelacyjny w Warszawie, I Wydział Cywilny (Sędzia Katarzyna Polańska-Farion) w sprawie o sygn. akt: I ACa 463/22 na skutek apelacji mBanku S.A. z siedzibą w Warszawie od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 15 listopada 2021 r. wydanego w sprawie o sygn. akt XXVIII C 8194/21 zmienił zaskarżony wyrok w punkcie drugim częściowo w ten sposób, że oddalono powództwo o odsetki ustawowe za opóźnienie od kwoty 202 446,78 zł za okres od 10 lipca 2021 r. do 15 listopada 2021 r. i od 30 grudnia 2022 r. oraz zastrzeżono, że wypłata zasądzonych kwot głównych następuje po zaofiarowaniu zwrotu na rzecz pozwanego Banku kwoty 240 000,01 zł albo zabezpieczenia zwrotu na rzecz pozwanego Banku wyżej wymienionej kwoty oraz w pozostałym zakresie oddalono apelację i zasądzono od mBank S.A. z siedzibą w Warszawie na rzecz Klientki naszej kancelarii kwotę 8100 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.
Postępowanie apelacyjne od momentu doręczenia do Sądu II instancji apelacji mBanku S.A. do wydania prawomocnego wyroku trwało około 12 miesięcy, a całe postępowanie od samego początku do końca trwało zaledwie 18 miesięcy.
Sąd w I instancji uznał za uzasadnione roszczenie naszej Klientki o ustalenie nieważności umowy o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych „mPlan” waloryzowany kursem CHF z dnia 29 marca 2007 roku, oraz zasądził na jej rzecz dochodzoną pozwem 202.446,78 zł tytułem nienależnego świadczenia spełnionego na rzecz banku w wykonaniu nieważnej umowy kredytu.
Sąd II instancji w uzasadnieniu wyroku wskazał, że apelacja Banku jest usprawiedliwiona tylko w zakresie zarzutu zatrzymania co do wypłaconego kapitału, co skutkowało, że wymagalność zasądzonej kwoty została uzależniona od zaofiarowania przez Klientkę naszej kancelarii wypłaconej jej kwoty kapitału kredytu lub zabezpieczenia zwrotu tej kwoty.
Sąd Apelacyjny podzielił w całości ustalenia faktyczne Sądu Okręgowego w zakresie okoliczności kontraktowania i warunków umowy zawartej pomiędzy stronami oraz jego ocenę prawną w zakresie niedostatków pouczenia o ryzyku kursowym stwierdzając, że konieczne jest udzielenie konsumentowi wyjaśnień w sposób czytelny i językowo zrozumiały, a nadto dający pełny obraz skutków ekonomicznych kredytu, jednocześnie stwierdzając, że umowa stron przewidywała przeliczenia dokonywane przez pozwanego według niesprecyzowanych kryteriów, a potencjalne zagrożenia związane z założonym systemem indeksacji, istotne dla dokonania całościowej oceny opłacalności transakcji, ograniczone zostały do formalnego odebrania od naszej Klientki oświadczenia w tej mierze.
Zdaniem Sądu klauzula waloryzacyjna była niedozwolona, ponieważ pozwany bank mógł jednostronnie decydować o wysokości środków wypłaconych Kredytobiorcy i poszczególnych rat w PLN, a jego swoboda decyzyjna w przedmiocie marży kursowej nie była ograniczona i tym samym w ocenie Sądu umowne rozwiązania spreadowe narażały Klientkę na ryzyko arbitralnych działań banku.
W ocenie Sądu Apelacyjnego niewątpliwie pozwany dysponował większą wiedzą i środkami umożliwiającymi ocenę realnego ryzyka kursowego, które mogło się urzeczywistnić w dowolnym momencie w trakcie obowiązywania umowy. Zaoferował kredyt powiązany z walutą obcą, w którym Kredytobiorca nie uzyskiwał dochodów, jako produkt tani i szeroko stosowany.
Skoncentrował się w przekazie informacyjnym na wymiarze zachęcającym umowę powiązaną walutą CHF w związku z niższym oprocentowaniem LIBOR, nie przedstawił natomiast informacji, analiz, symulacji obrazujących jak wzrost kursu CHF może przełożyć się na wysokość zadłużenia i wysokość miesięcznych rat Kredytobiorcy w założonym okresie obowiązywania umowy w walucie spłaty.
Ostatecznie zatem ciężar ekonomiczny wzrostu kursu waluty indeksacji spoczywał na naszej Klientce. W jej przypadku granice maksymalne ryzyka nie zostały określone. Pozwany stosował rozmaite zabezpieczenia, a brak w sprawie danych pozwalających na przyjęcie, że oferowano podobne rozwiązania Kredytobiorcy. Nawet jeśli generowałoby to dodatkowe koszty dla konsumenta, czyniąc umowę mniej atrakcyjną, to zasadnicze powinno być uświadomienie naszej Klientki w tym zakresie i pozostawienie jej prawa wyboru drogi postępowania.
W ocenie Sądu, eliminacja postanowień waloryzacyjnych nie pozwalała na utrzymanie Umowy, a ich usunięcie musiało prowadzić do upadku umowy. Zdaniem Sądu, gdyby nawet ograniczyć rozważania do samej tylko klauzuli kursowej, to eliminacja klauzul doprowadziłaby do zerwania powiazania pomiędzy kwotą środków faktycznie wypłaconych w PLN a sumą rat kredytowych w CHF.
Ustalenie warunków wykonania umowy wymagałoby zatem kreowania dodatkowych rozwiązań. Ze względu na przyznaną konsumentowi możliwość́ podjęcia wiążącej decyzji co do sanowania niedozwolonej klauzuli, Sąd dokonał analizy postawy naszej Klientki w tym kontekście, która przy pełnej świadomości abuzywności postanowień wyraziła brak zgody na związanie niedozwolonymi postanowieniami i wolę stwierdzenia nieważności umowy.
Zdaniem Sądu wykazana została przesłanka zasadności powództwa ustalającego i uzasadnione stało się postawione roszczenie restytucyjne. Sąd wskazał, że żądana wysokość kwot spłaconych przez naszą Klientkę tytułem rat odsetkowo – kapitałowych nie została przez pozwany bank podważona, albowiem wyliczenia oparto na zaświadczeniu pozwanego banku, tym samym nie było potrzeby dalszego ich analizowania.
W tym stanie rzeczy, Sąd Apelacyjny uznał, że umowa zawarta między stronami jest nieważna, w związku z tym utrzymał w mocy orzeczenie Sądu I instancji jako w pełni zasadne.
Sprawę prowadzili adw. Jacek Sosnowski oraz adw. Anna Jagielska z Kancelarii Sosnowski Adwokaci i Radcowie Prawni