Wyrokiem z dnia 24 listopada 2022 r. r. wydanym w sprawie o sygn. akt XXIV C 537/19, Sąd Okręgowy w Warszawie, XXIV Wydział Cywilny w składzie sędziego Moniki Dominiak o zapłatę orzekł, iż w pkt:
- zasądza od pozwanego Raiffeisen Bank International AG z siedzibą w Wiedniu na rzecz kredytobiorców kwotę 172 680,19 PLN oraz 424 862,14 CHF wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 8 kwietnia 2022 roku do dnia zapłaty;
- w pozostałym zakresie powództwo oddalił;
- ustala, że pozwany ponosi koszty postępowania w całości, a ich szczegółowe wyliczenie pozostawia referendarzowi sądowemu.
Pozew w przedmiotowej sprawie został wniesiony we wrześniu 2018 roku. W powództwie klienci naszej kancelarii zażądali zasądzenia kwoty 173 582,13 zł z tytułu występowania w umowie klauzul indeksacyjnych. W związku z całkowitą spłatą kredytu dokonaną przez Kredytobiorców w sierpniu 2019 r. zmianie uległa podstawa faktyczna powództwa, co z kolei oznaczało konieczność zmodyfikowania roszczeń w sprawie.
Jedocześnie wobec stanowczej treści uchwał SN z dnia 16 lutego 2021 r. w sprawie o sygn. akt III CZP 11/20, stanowisku Sądu Najwyższego, iż podstawą teoretyczną rozstrzygnięcia o roszczeniach stron nieważnej umowy kredytowej jest teoria dwóch kondykcji oraz 7 maja 2021 r. w sprawie sygn. akt III CZP 6/21, nasza kancelaria przy modyfikacji powództwa rozszerzyła żądanie główne o zwrot wszystkich dotychczas wpłaconych kwot, zgodnie z teorią dwóch kondykcji, która zakładała, że wskutek nieważności umowy strony winny zwrócić sobie wzajemnie wszystkie dokonane świadczenia równocześnie.
Nasi klienci zarówno w pozwie jak i w modyfikacji powództwa wskazywali na brak związania negowanymi klauzulami przeliczeniowymi, wobec obciążenia kredytobiorców nadmiernym ryzykiem kursowym, brakiem należytej informacji o ryzyku, a zarazem zastosowaniu przez Bank własnej tabeli kursowej w sposób arbitralny i nietransparentny czego konsekwencją jest uznanie, że kwestionowane postanowienia umowne są bezskuteczne i nie wiążą stron.
Raiffeisen Bank International AG z siedzibą w Wiedniu w odpowiedzi na pozew i odpowiedzi na modyfikację powództwa wnosił o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od naszych Klientów zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
Początkowo sprawa była rozpoznawana przez innego sędziego, jednak na skutek wniosku Banku o wyłączenie sędziego został on wyłączony od orzekania w sprawie. Jako przyczynę wyłączenia sędziego Bank w uzasadnieniu wniosku wskazał, że sędzia również miał zawartą umowę kredytu indeksowanego do waluty CHF z pozwanym Bankiem, dlatego może on nie być obiektywny przy rozpoznawaniu sprawy.
Wobec wyłączenia sędziego sprawę tymczasowo rozpoznawał sędzia delegowany, który postępowanie w sprawie zawiesił na podstawie art. 177§ 1 pkt. 31 k.p.c. od dnia 30 maja 2019 r. do czasu zakończenia postępowania przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej o sygn. C260/18, prowadzonego w związku ze skierowanym przez Sąd Okręgowy w Warszawie XXV Wydział Cywilny pytaniem prejudycjalnym w sprawie sygn. akt XXV C 1255/17. Postępowanie w sprawie zostało podjęte dopiero w dniu 12 grudnia 2019 r.
Pierwsza rozprawa, która została przełożona z powodu usprawiedliwionej nieobecności sędziego odbyła się w dniu 7 kwietnia 2022 r. Na pierwszej rozprawie sędzia Przewodniczący pouczył kredytobiorców o możliwości rozważania przez Sąd z urzędu nieważności umowy oraz o konsekwencjach jej upadku, w tym możliwości powstania po obu stronach roszczeń o zwrot nienależnych świadczeń w zakresie w jakim zostały one spełnione, o możliwości złożenia przez bank oświadczenia o potrąceniu własnej wierzytelności, o praktyce korzystania przez banki z zarzutu zatrzymania oraz występowania z roszczeniami o wynagrodzenie za korzystanie z cudzego kapitału.
Na drugiej rozprawie, która odbyła się dnia 25 października 2022 r. Sąd postanowił dopuścić dowód z przesłuchania stron. Po przesłuchaniu kredytobiorców Przewodnicząca zamknęła rozprawę i odroczyła ogłoszenie wyroku do dnia 24 listopada 2022 r
W ustnych motywach rozstrzygnięcia Sąd wskazał, iż umowa zawarta ze stroną powodową a poprzednikiem prawnym EFG Eurobank Ergasias jest nieważna, z uwagi na fakt, że stosunek prawny między stronami był tak skonstruowany, że nadawał uprzywilejowaną pozycję Banku, który miał wpływ na kształt umowy, również na określenie wysokości świadczenia kredytobiorców po zawarciu umowy. Bank określał kurs waluty stosowany w tabelach i według tego była liczona rata kapitałowo-odsetkowa, także saldo kredytu.
Takie jednostronne uprawnienia wobec Banku są sprzeczne z istotą stosunku zobowiązaniowego, dlatego taka umowa jest nieważna. Ze względu na uznanie umowy za nieważną, świadczenia spełnione przez kredytobiorców są świadczeniami nienależnymi, a zatem strony powinny są wzajemnie zwrócić to, co świadczyły. Dlatego Sąd zasądził wskazane w powództwie kwoty solidarnie na rzecz Klientów naszej Kancelarii.
Ze względu na to, że kredytobiorcy w dniu 7 kwietnia 2022 r. na rozprawie złożyli oświadczenia, że są świadomi konsekwencji uznania umowy za nieważną, Sąd zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia następnego od tej daty, uznając zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego, że umowa upadła wraz z złożeniem tego oświadczenia. Dlatego Sąd w pozostałym zakresie powództwo oddalił oraz uznał, że pozwany Bank w całości ponosi koszty postępowania.
Mając na uwadze powyższe, Sąd podzielił zaprezentowaną przez naszą Kancelarię argumentację w powództwie, dochodząc tym samym do wniosku, że umowa kredytu jest nieważna w całości. Zapadły wyrok jest nieprawomocny. Strona pozwana ma możliwość odwołania się od orzeczenia Sądu Okręgowego do Sądu wyższej instancji.
Sprawę prowadzili adw. Jacek Sosnowski oraz adw. Tomasz Pietrusiak z kancelarii Sosnowski Adwokaci i Radcowie Prawni.