Sąd Okręgowy w Krakowie, I Wydział Cywilny wydanym wyrokiem z dnia 24 lutego 2023 r. w sprawie o sygn. akt I C 2611/20 ustalił, że umowa kredytu hipotecznego indeksowanego do CHF, sporządzona w dniu 5 czerwca 2008 r. wraz z aneksem nr 1 z dnia 9 lutego 2009 r., aneksem nr 2 z dnia 26 lutego 2009 r., aneksem z dnia 13 lutego 2012 r. oraz aneksem z dnia 11 listopada 2013 r. jest nieważna oraz zasądził na rzecz klientów naszej kancelarii od pozwanego Getin Noble Bank S.A. z siedzibą w Warszawie łącznie kwotę 51.326,93 zł i 50.504,21 CHF wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 21 października 2022 r. do dnia zapłaty. Ponadto zasądził na ich rzecz kwotę 11.868 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów procesu.
W niniejszej sprawie pozew złożono w listopadzie 2020 r. Głównym roszczeniem pozwu było żądanie ustalenia nieważności umowy o kredyt hipoteczny zawartej między stronami postępowania. Jako roszczenie ewentualne zażądano tzw. odfrankowienia umowy kredyt. W treści uzasadnienia powództwa klienci naszej Kancelarii powoływali się na brak związania niedozwolonymi klauzulami wobec obciążenia ich nadmiernym ryzykiem kursowym, braku należytej informacji o nim, a zarazem arbitralnego wyznaczania kursu waluty. Ponadto zostało podniesione, że konsekwencją uznania kwestionowanych postanowień za abuzywne jest to, iż są one bezskutecznie i nie wiążą stronu.
Pozwany Bank w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych wskazując przy tym, iż umowa jest ważna.
W trakcie postępowania przed Sądem została złożona modyfikacja powództwa, w której oprócz żądania ustalenia nieważności umowy zażądano również zwrotu wszystkich wpłat dokonanych przez kredytobiorców na rzecz banku. Działanie takie było podyktowane stanowczą treścią uchwał SN z dnia 16 lutego 2021 r. w sprawie o sygn. akt III CZP 11/20 oraz wydanej w dniu 7 maja 2021 r. w sprawie o sygn. akt III CZP 6/21, w których Sąd Najwyższy stanął na stanowisku, że podstawą rozstrzygnięcia o roszczeniach stron nieważnej umowy kredytowej jest teoria dwóch kondykcji.
Zgodnie z tą teorią strony umowy wobec stwierdzenia nieważności umowy powinny zwrócić sobie wzajemne świadczenia, które zostały spełnione na podstawie nieistniejącego stosunku zobowiązaniowego. Tym samy rozszerzenie powództwa oprócz żądania ustalenia nieważności umowy zawierało również żądanie o zwrot kwot wpłaconych na rzez Banku.
Sąd Okręgowy w Krakowie, w ramach postępowania dowodowego przeprowadził na piśmie przesłuchanie świadków oraz na podstawie art. 235(2) § 1 pkt 2 k.p.c. pominął dowód z opinii biegłego, natomiast dowód w postaci zeznań strony powodowej przeprowadził na rozprawie.
Na rozprawie Klienci naszej Kancelarii zeznali, że kwota kredytu została przeznaczona na zakup mieszkania z rynku pierwotnym od dewelopera. Obecnie mieszkanie to jest wynajmowane, nie była w nim zarejestrowana ani prowadzona działalność gospodarcza. Podczas zawierania umowy kredytobiorcy skorzystali z usług pośrednika finansowego z Open Finanse. Nie mieli oni żadnego spotkania z pracownikiem banku.
Z umową zapoznali się dopiero przed jej podpisaniem. Przedstawiono im wykres z kilku miesięcy kursu CHF, ale wówczas tendencja waluty była spadkowa. Nie było mowy o żadnym ryzyku walutowym. Kredytobiorcy chcieli otrzymać kredyt w PLN, gdyż musieli wpłacić deweloperowi kwotę złotową. Od 2012 roku kredyt był spłacany bezpośrednio w CHF. Wpłacając do banku raty kredytu w PLN, nie znali oni dokładnie wysokości raty kredytu. Kredytobiorcy nie byli świadomi, że Bank korzysta z własnych tabeli kursowych, myśleli oni bowiem, że kurs jest ogólnie wszędzie taki sam. Dopiero pod koniec 2019 r. klienci naszej kancelarii zdecydowali się sprawdzić, czy ich umowa zawarta z Bankiem zawiera klauzule niedozwolone.
Ponadto podczas przesłuchania Klienci naszej Kancelarii wskazali, że nie dostali tylko jedną ofertę kredytu w CHF, nie informowano ich o całkowitym koszcie kredytu, byli zapewniani, że oprocentowanie będzie korzystniejsze od kredytu w PLN. Walutę CHF przedstawiono im jako bardzo silną i stabilną. Nie znali oni kwoty zadłużenia wyrażonego w CHF, nie mówiono im niczego o spreadzie, różnicy między kursem kupna i sprzedaży, nie zostali poinformowaniu, że ryzyko walutowe jest nieograniczone, ani nie proponowano żadnego sposobu na zabezpieczenie się przed ryzykiem kursowym. Podpisane oświadczenia o ryzyku walutowym było obligatoryjne i stanowiło tylko jeden z dokumentów przy zawieraniu umowy.
Po przesłuchaniu klientów naszej Kancelarii Sąd Okręgowy w Krakowie postanowił skierować sprawę na posiedzenie niejawne celem wydania orzeczenia w ramach przepisów ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych. Stanowiska końcowe w sprawie zostały sporządzone na piśmie.
Z uwagi na treść wydanego w sprawie wyroku bez wątpienia argumentacja przedstawiona przez naszą Kancelarię przekonała Sąd o tym, że umowa o kredyt hipoteczny zawarta pomiędzy stronami jest nieważna. Bank jako przedsiębiorca nie miał prawa zawierać z konsumentami umowy kredytu o niejasnej konstrukcji, gdzie nieograniczone ryzyko zmiany kursu waluty, oprocentowania kredytu, a zatem i salda zadłużenia oraz raty kredytu obciążały wyłącznie kredytobiorcę. Konsekwencją uznania postanowienia umowne za abuzywne dotyczące sposobu ustalania kursów walut na potrzeby wypłaty i spłaty kredytu jest konieczność ich pominięcia przy ustalaniu treści stosunku prawnego wiążącego strony, co jednoznacznie prowadziło, iż umowa w dalszym ciągu nie może być wykonywana, czego konsekwencją było stwierdzenie przez Sąd nieważności umowy.
Zapadły wyrok w niniejszej sprawie jest nieprawomocny. Pozwany Bank ma możliwość odwołania się od niego do Sądu wyższej instancji. Jednakże mając na uwadze dotychczasowe orzecznictwo, należy wyrazić nadzieję, że w przypadku złożenia apelacji przez pozwany Bank wyrok zostanie utrzymany w mocy.
Sprawę prowadzili adw. Jacek Sosnowski i adw. Tomasz Pietrusiak – Kancelaria adwokat Jacek Sosnowski Adwokaci i Radcowie Prawni.