Wyrokiem z dnia 15 listopada 2022 roku Sąd Okręgowy w Warszawie, XXVIII Wydział Cywilny, sygn. akt XXVIII C 9641/21 ustalił, że umowa kredytu hipotecznego zawarta w 2008 roku pomiędzy BRE Bankiem S.A. z siedzibą w Warszawie (obecnie mBankiem S.A. z siedzibą w Warszawie) a Naszymi Klientami jest nieważna. Jednocześnie Sąd zasądził od Pozwanego mBanku S.A. na rzecz Naszych Klientów kwotę 160 193,08 zł oraz 5,72 CHF z ustawowymi odsetkami od dnia 4 grudnia 2021 r. do dnia zapłaty. W pozostałym zakresie powództwo zostało oddalone. Ponadto Sąd obciążył Pozwany Bank kosztami procesu w całości wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty, przy czym Sąd pozostawił dokładne wyliczenie kosztów procesu referendarzowi Sądowemu.
- Sąd Okręgowy w Warszawie uznał, że umowa kredytu hipotecznego zawarta pomiędzy BRE Bankiem S.A. (obecnie mBank S.A.) a Naszymi Klientami jest nieważna, oraz zasądził od mBanku S.A. na rzecz klientów kwotę 160 193,08 zł oraz 5,72 CHF z ustawowymi odsetkami.
- Pozew złożono w lipcu 2021 roku, a już w połowie listopada 2022 roku zapadł wyrok w tej sprawie.
- Sąd stwierdził, że Klienci posiadali status konsumenta i interes prawny w ustaleniu nieważności umowy, potwierdził twierdzenia Kancelarii i uznał, że postanowienia umowy dotyczące indeksacji są niezgodne z prawem.
W niniejszej sprawie pozew złożono pod koniec lipca 2021 r., a już w połowie listopada 2022 r. zapadł wyrok w niniejszej sprawie. Sąd dokonał wszystkich ustaleń na jednej rozprawie, a na drugiej rozprawie został ogłoszony wyrok.
W ramach postępowania dowodowego został dopuszczony dowód z przesłuchania stron ograniczony do przesłuchania strony powodowej. Sąd pominął wniosek Pozwanego o przeprowadzenie dowodu z zeznań świadka wskazanego przez Bank oraz pominął wnioski o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego.
W pierwszej kolejności Sąd stwierdził, że Nasi Klienci w chwili zawierania umowy posiadali status konsumenta oraz posiadają interes prawny w ustaleniu nieważności. Warto podkreślić, że Powódka od 2012 r. ma zarejestrowaną działalność gospodarczą w kredytowanie nieruchomości, ale Sąd słusznie ocenił, że rozpoczęcie prowadzenia działalności kilka lat po zawarciu umowy nie wypływa na posiadanie statusu konsumenta w chwili zawierania umowy.
Sąd potwierdził twierdzenia Naszej Kancelarii i uznał, że postanowienia umowy opisane w pozwie określające indeksację są nieważne jako sprzeczne z art. 353 (1) k.c. Sąd wskazał, że zasadniczym elementem każdego zobowiązania umownego jest możliwość obiektywnego i dostatecznie dokładnego określenia świadczenia, natomiast w przypadku umowy zawartej przez Naszych Klientów z Bankiem kwota kredytu miała zostać wypłacona w złotych polskich, następnie kwota kredytu miała zostać przeliczona na franki szwajcarskie po kursie kupna wynikającym z tabeli Banku. Od tak powstałego salda w walucie szwajcarskiej naliczano umówione odsetki, zaś każdorazowa rata była przeliczana na złotówki według kursu z tabeli banku z dnia zapłaty.
W umowie kredytu nie określono precyzyjnych zasad, którymi Pozwany Bank miał się kierować przy ustalaniu kursów. Brak jest również przepisów prawa, które wpływają na sposób określania kursu przez pozwanego. Sąd znaczył, że oczywiście Pozwany nie ma wpływu na wysokość kursów stosowanych na rynkach walutowych, jednak sposób określania kursów stosowanych przez Pozwanego dla poszczególnych transakcji w świetle umowy jest niczym nieograniczony.
Powyższe oznacza, że Pozwanemu Bankowi pozostawiono w istocie swobodne określenie kwoty podlegającej zwrotowi przez Naszych Klientów, ponieważ umowa, w obu jej częściach, nie precyzuje sposobu, w jaki kredytujący Bank wyznacza kursy walut w sporządzanej przez siebie Tabeli kursów.
Zatem najpierw Bank może w zasadzie dowolnie określić kursy walut w Tabeli kursów, a następnie przy ich wykorzystaniu jednostronnie określić kwotę (we frankach), którą Nasi Klienci mają zwrócić i która stanowić będzie podstawę naliczania odsetek. Sąd podkreślił, że nie ma przy tym znaczenia czy ustalając Tabelę kursów Bank posługuje się wewnętrznymi procedurami i jaki jest ich kształt, gdyż, nie stanowiąc elementu stosunku prawnego łączącego strony, również te zasady są zależne od woli banku i mogą w każdym momencie ulec zmianie.
W ten sposób pozwany bank zastrzegł dla siebie możliwość jednostronnej zmiany wysokości zobowiązania drugiej strony: poprzez zwiększenie wartości salda wyrażonego w CHF za pomocą obniżenia kursu zakupu przy wypłacie kredytu (co ma również bezpośredni wypływ również na ostateczną kwotę uzyskanych przez bank odsetek) oraz przez podniesienie kursu sprzedaży przy spłacie poszczególnych rat i zwiększenia wyrażonego w złotych polskich świadczenia kredytobiorcy. Tak więc w ocenie Sądu postanowienia indeksacyjne są sprzeczne z art. 353(1) kc, a tym samym nieważne na podstawie art. 58 § 1 k.c. Ponadto Sąd wskazał, że bez zakwestionowanych postanowień umowa kredytu nie zostałaby zawarta w ogóle, względnie na innych warunkach (np. jako kredyt w złotówkach oprocentowany według innej stopy niż LIBOR). Co oznacza, że umowę należało uznać za nieważną w całości.
Sąd stwierdził również, że zawarte w umowie i regulaminie postanowienia określające sposoby wyliczenia kwoty kredytu podlegającej spłacie i wysokości rat kredytu są abuzywne, a tym samym nie wiążą Naszych Klientów. Co również prowadzi w przedmiotowej sprawie do nieważności umowy, gdyż zakwestionowane postanowienia określają główne świadczenia stron i bez nich nie sposób wykonywać umowy. W ocenie Sądu Okręgowego umowa po usunięciu klauzuli indeksacyjnej nie może trwać z przyczyn płynących z ogólnych zasad prawa cywilnego.
Stwierdzenie nieważności umowy zawartej przez Naszych Klientów z Pozwanym Bankiem skutkuje obowiązkiem dokonania zwrotu wzajemnych świadczeń pomiędzy stronami umowy, stosownie do przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu. Sąd opierając się na teorii dwóch kondykcji, zasądził prawie wszystkie kwoty wpłacone na rzecz Pozwanego, z wyjątkiem kwot wpłaconych na ubezpieczenie kredytu.
Jak wynika z powyższego sprawa od momentu wniesienia pozwu do jej zakończenia w I instancji trwała niewiele ponad rok.
Sprawę prowadził adw. Jacek Sosnowski – Kancelaria adwokacka adwokat Jacek Sosnowski Adwokaci i Radcowie Prawni.