W dniu 6 października 2022 roku zapadł wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie XXVIII Wydział Cywilny (Sędzia Sądu Okręgowego Sędzia Bartłomiej Biegański) w sprawie zawisłej pod sygnaturą akt XXVIII C 2620/21, na mocy którego ustalono nieważność umowy kredytu hipotecznego zawartej dnia 26 września 2007 roku pomiędzy Bankiem Gospodarki Żywnościowej Spółką Akcyjną z siedzibą w Warszawie a naszymi Klientami. Jednocześnie zasądzono od Pozwanego Banku (tj. BNP Paribas Bank Polska Spółki Akcyjnej z siedzibą w Warszawie) na rzecz Powodów kwotę 138 222,41 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 20 marca 2022 roku. W pozostałych zakresie powództwo zostało oddalone. Należy także podkreślić, iż na rzecz naszych Klientów zasądzono całość kosztów. Od momentu złożenia pozwu do dnia wydania wyroku minęło niespełna półtora roku.
- W dniu 6 października 2022 roku zapadł wyrok w sprawie dotyczącej nieważności umowy kredytu hipotecznego zawartej pomiędzy Bankiem Gospodarki Żywnościowej a naszymi Klientami.
- Sąd uznał, że Bank nie dopełnił obowiązku informacyjnego i zasądził na rzecz naszych Klientów kwotę 138 222,41 zł wraz z ustawowymi odsetkami.
- Sąd skupił się na analizie abuzywności postanowień umowy i uznał ją za nieważną ze względu na naruszenie zasady równorzędności stron i swobody umów.
Kształt zapadłego rozstrzygnięcia pokazuje, iż w omawianej sprawie został skutecznie wykazany interes prawny Powodów w ustaleniu nieważności tak zwanej „umowy frankowej”, co jest równoznaczne z potwierdzeniem prawdziwość twierdzeń zawartych w pozwie oraz pro konsumenckiej linii orzeczniczej w tak zwanych „sprawach frankowych”. Głównym żądaniem naszych Klientów było ustalenie nieważności całej umowy kredytowej, natomiast „odfrankowienie” stanowiło żądanie ewentualne.
W opinii Sądu, Bank nie dopełnił obowiązku informacyjnego względem naszych Klientów. Pracownik oddelegowany do ich obsługi przedstawił franka szwajcarskiego jako jest stabilną i bezpieczną walutą o minimalnych wahaniach kursowych. W konsekwencji rata kredytowa powinna utrzymywać się na względnie stałym poziomie.
Nadto nasi Klienci zostali pozbawieni możliwości negocjowania treści umowy kredytowej. Zgodnie z art. 3851 § 3 k.c., nieuzgodnione indywidualnie są postanowienia umowy, na których treść́ konsument nie miał rzeczywistego wpływu. W szczególności dotyczy to postanowień umownych stanowiących powtórzenie postanowień wygenerowanych przez Bank na potrzeby wzorca umownego.
Znamienny jest także fakt, iż Powodowie zostali zobligowani do podpisania dokumentu zawierającego oświadczenie w przedmiocie posiadania świadomości ponoszeniu ryzyka walutowego lub ryzyka zmiennej stopy procentowej dla kredytów hipotecznych w brzmieniu narzuconym przez Bank. Przytoczone oświadczenie nie może zostać uznane za wiążące z uwagi na swój lakoniczny charakter i narzuconą treść, na którą nasi Klienci nie mieli najmniejszego wpływu. Jest ono także bezskuteczne dla realizacji obowiązku informacyjnego leżącego po stronie Banku, który nie został dopełniony.
Co więcej Bank podjął próby zabezpieczenia swoich interesów między innymi poprzez operacje na rynku międzybankowym, w tym transakcje FX SPOT. Bank jako podmiot profesjonalny miał pełną wiedzę o ryzyku kursowym i starał się przed nim zabezpieczyć. Z kolei Kredytobiorcom nie zapewniono żadnej możliwości zabezpieczenia swoich interesów, np. ubezpieczenia ryzyka kursowego, mechanizmu stop loss czy maksymalnego kursu przeliczenia waluty.
Sąd skupił się̨ na zbadaniu abuzywności postanowień́ umowy oraz regulaminu odnoszących się̨ do klauzuli walutowej, albowiem przesadzenie o jej abuzywności pociągało za sobą̨ nieważność́ całej umowy. W pierwszej kolejności podkreślono, iż w treści umowy i regulaminu nie ma żadnej wzmianki o sposobie ustalania kursu franka szwajcarskiego. Wadliwy charakter mają następujące postanowienia umowne:
- § 1 ust. 1;
- § 37 ust. 1 i 2;
- § 39 ust. 5;
- § 39 ust. 7;
- § 38 ust 1;
- § 38 ust 2.
Należy podkreślić, iż Sąd podzielił stanowisko Sądu Najwyższego, wedle którego określenie wysokości należności obciążającej konsumenta z odwołaniem do tabel kursów ustalanych jednostronnie przez bank, bez wskazania obiektywnych kryteriów jest nietransparentne i pozostawia pole do arbitralnego działania banku. Tym samym Kredytobiorcy zostali obarczeni nieprzewidywalnym ryzykiem dynamizmu walutowego, co jawnie narusza zasadę równorzędności stron, a także zasadę swobody umów wyrażoną w 353¹ k.c.
Analiza wyżej wymienionych wadliwych postanowień umownych pokazuje, iż nasi Klienci nie mieli świadomości w zakresie sposobu ustalania kursu przeliczenia rat i kapitału kredytu. Co istotne, umowa nie określa warunków ustalania kursów wymiany walut odnoszących się do uruchomienia kredytu, jak i jego spłaty. Przytoczone uwarunkowania pozbawiły Kredytobiorców narzędzi umożliwiających weryfikację obranego przez Bank modelu kształtowania kursu wymiany walut i zasad stanowiących jego podstawę. Nie byli również w stanie określić ostatecznego kosztu kredytu oraz konsekwencji finansowych związanych ze stosowaniem klauzul waloryzacyjnych.
Sąd podzielił także stanowisko Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, zatem koniecznym jest poinformowanie osoby podpisującej umowę kredytu denominowanego do waluty obcej o ponoszonym przez niego ryzyku kursowym, które może okazać się dla niego trudne do udźwignięcia w wypadku dewaluacji jego waluty zarobkowej.
W konsekwencji umowa naszych Klientów jest sprzeczna z naturą stosunku prawnego, jak też z przepisem art. 353¹ k.c. i art. 69 ustawy Prawo bankowe, co w świetle przepisu art. 58 § 1 k.c. przesądza o całkowitej nieważności umowy kredytowej. Postanowienia abuzywne występujące w umowie naszych Klientów nie mogą zostać zastąpione jakimikolwiek regulacjami prawnymi.
Sprawę prowadzili adw. Jacek Sosnowski oraz adw. Marcin Miszczuk – Kancelaria adwokat Jacek Sosnowski Adwokaci i Radcowie Prawni.