Wyrokiem z dnia 24 lutego 2022 r. Sąd Okręgowy w Bielsku-Białej I Wydział Cywilny (sędzia Renata Kawecka) ustalił, że umowa kredytu sporządzona w dniu 2008 roku zawarta pomiędzy naszymi Klientami a poprzednikiem prawnym pozwanego Bank BPH SA z siedzibą w Gdańsku GE Money Bankiem Spółką Akcyjną w Gdańsku jest nieważna. W punkcie drugim Sąd zasądził od strony pozwanej na rzecz naszych Klientów łącznie kwotę 54.853,85 oraz 42.738,71 CHF z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11 grudnia 2021 roku do dnia zapłaty. Dodatkowo Sąd obarczył w całości kosztami procesu Bank zasądzając na rzecz naszych Klientów łącznie kwotę 11.817,00 zł.
Pozew w przedmiotowej sprawie został wniesiony do sądu w kwietniu 2020 roku, a postępowanie trwało 22 miesiące. Nasze stanowisko procesowe sprowadzało się do żądania ustalenia nieważności kredytu oraz, po rozszerzeniu powództwa, zasądzenia zwrotu spłaconych przez kredytobiorców rat, składek ubezpieczeniowych.
Sąd ograniczył postępowanie dowodowe do przesłuchania naszych Klientów oraz zeznań świadków będących pracownikami pozwanego banku. Nasi Klienci oświadczyli na rozprawie w październiku 2021 r., że są świadomi konsekwencji ustalenia nieważności umowy kredytu.
Świadkowie wskazali podczas zeznań, że nie pamiętali okoliczności podpisywania umowy kredytu, nie są w stanie wskazać jakich ostatecznie informacji dostarczyli naszym Klientom przed podpisaniem wzorca. Jako nieistotne pominął Sąd wnioski o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego z zakresu rachunkowości o specjalności bankowej.
W trakcie procesu Bank podniósł zarzut przedawnienia roszczenia o zapłatę. Podniósł, że udzielony naszym Klientom kredyt był kredytem walutowym. Ponadto zakwestionował roszczenie co do zasady i wysokości, podnosząc, że postanowienia umowy nie są sprzeczne z prawem, zasadami współżycia społecznego lub naturą stosunku prawnego, ani nie stanowią klauzul abuzywnych.
Bank starał się wykazać, że kurs CHF stosowany przez Bank nie był dowolnie ustalany. Bank ponadto podniósł, że przyjęcie abuzywności kwestionowanych przez naszych Klientów postanowień umownych zawartych w § 17 ust. 4 umowy może dotyczyć jedynie marży Banku, z pozostawieniem związania kursem NBP. Powoływał się w tym zakresie m.in. na wyrok TSUE z 29 kwietnia 2021 r. (C-19/20).
Sąd I instancji nie miał wątpliwości co do nieważności umowy. W uzasadnieniu do wyroku wskazał, że postanowienia spornej umowy nie zostały uzgodnione indywidualnie z naszymi Klientami. Nie mieli wpływu na treść umowy. Postanowienia umowy zostały przejęte z wzorca.
Zdaniem Sądu, zastosowany mechanizm indeksacji opierał się na niedozwolonych klauzulach umownych. Bank pozostawił sobie możliwość dowolnego, arbitralnego decydowania o wysokości marż kursowych, wpływających bezpośrednio na wysokość kwoty podlegającej spłacie i rat kredytu. Umowa nie wskazywała żadnych kryteriów, na podstawie których można by ustalić wysokość zobowiązania kredytobiorców.
Sąd uznał, że zastrzeżone w umowie kredytu złotowego indeksowanego do waluty obcej klauzule kształtujące mechanizm indeksacji określają główne świadczenie kredytobiorcy. Zdaniem Sądu wyeliminowanie z umowy ryzyka kursowego, charakterystycznego dla kredytu indeksowanego do waluty obcej i uzasadniającego powiązanie stawki oprocentowania ze stawką stopy referencyjnej określonej dla CHF oraz parametrami finansowymi rynku pieniężnego i kapitałowego w Szwajcarii, jest równoznaczne z daleko idącym przekształceniem umowy. Należałoby uznać wtedy kredyt naszych Klientów za umowę o odmiennej istocie i charakterze.
Sąd przychylił się do argumentacji Kancelarii, że Bank nie wypełnił obowiązku informacyjnego wobec kredytobiorców. Zrobiłby to przedstawiając im rzetelne informacje, które pozwoliłyby naszym Klientom oszacować konsekwencje ekonomiczne związania się umową w tym kształcie i podjąć świadomą decyzję, w tym także ewentualnie zmienić plany zakupu domu lub poszukiwać innych źródeł finansowania.
Tymczasem nasi Klienci nie zostali poinstruowani, co się z stanie z wysokością ich zobowiązania w przypadku wzrostu kursu franka szwajcarskiego z poziomu 2,20 zł do 4,40 zł. Bank nie poinformował naszych Klientów o wysokości kursu granicznego, przy którym rzekome korzyści z niskiego oprocentowania kredytu indeksowanego są niweczone przez wzrost kursu waluty. Wprowadzenie nieograniczonego ryzyka kursowego prowadziło niewątpliwie do ukształtowania praw i obowiązków naszych Klientów w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, naruszając przy tym rażąco ich interesy.
W konsekwencji Sąd ustalił nieważność umowy kredytu oraz nakazał Bankowi zwrócić środki pobrane od naszych Klientów, jako świadczenie nienależne z odsetkami. Wyrok jest nieprawomocny, zakładamy iż Bank wniesie od niego apelację do sądu II instancji.
Sprawę prowadzili adw. Jacek Sosnowski oraz adw. Tomasz Pietrusiak z kancelarii Sosnowski Adwokaci i Radcowie Prawni.