W dniu 30 lipca 2021 r. Sąd Okręgowy w Częstochowie wydał wyrok w sprawie przeciwko PKO Bankowi Polskiemu S.A. w Warszawie (sygn. akt: I C 396/20), w którym ustalił, że umowa kredytu hipotecznego MIX zawarta pomiędzy naszymi Klientami i pozwanym bankiem jest nieważna. Ponadto Sąd zasądził od pozwanego Banku na rzecz powodów kwotę 24.541,02 zł i kwotę 55.419,28 CHF, wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie oraz zwrot kosztów procesu.
Należy podkreślić, że jest to jedno z nielicznych w skali kraju orzeczeń dotyczących tego wzorca umownego. Ponadto Sąd Okręgowy w Częstochowie orzekł o zwrocie całości wpłaconych przez Powodów środków jako tzw. świadczenia nienależnego na podstawie tzw. teorii dwóch kondykcji.
Sporna umowa kredytowa została zawarta przez naszych Klientów w 2008 r. Umowa ta była typową umową kredytu denominowanego, w której kwota kredytu została wyrażona w CHF, a wypłata i spłata kredytu następowały w PLN. Powodowie zaciągnęli kredyt w celu dokończenia budowy domu jednorodzinnego.
Pozew został złożony w Sądzie pod koniec sierpnia 2020 r. Nasi Klienci w momencie jego składania mieli spłacony cały kapitał udzielonego przez Bank kredytu.
Podobnie jak w wielu tego typu sprawach podstawą żądania pozwu w zakresie ustalenia nieważności umowy były zarzuty dotyczące abuzywności klauzul zawartych w umowie dotyczących przeliczeń kursowych do CHF, nadto jako podstawa nieważności wskazana została także sprzeczność umowy z przepisami prawa bankowego oraz zasadami współżycia społecznego poprzez naruszenie przez bank równowagi stron.
Co więcej, jako roszczenie ewentualne – strona powodowa domagała się zasądzenia od Pozwanego ok. 75 tys. zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia następującego po dniu doręczenia odpisu pozwu pozwanemu do dnia zapłaty wskutek uznania niektórych postanowień umowy kredytu za abuzywne w rozumieniu art. 385 (1) k.c. i tym samym bezskuteczne względem Powodów (tzw. „odfrankowienie”).
Strona pozwana kwestionowała argumentację podniesioną w pozwie, podnosząc m. in. zarzuty braku sprzeczności Umowy z bezwzględnie obowiązującymi przepisami prawa (w tym Prawem Bankowym oraz przepisami Kodeksu cywilnego), braku abuzywności postanowień umownych oraz zarzut przedawnienia. Ponadto, jak to często bywa w sporach z PKO, również i tutaj konieczne było odparcie zarzutu Banku jakoby kredytobiorcy od samego początku trwania umowy mieli możliwość negocjowania kursu po jakim kredyt zostanie wypłacony, jak też wyboru waluty spłaty kredytu w CHF czy PLN.
Co istotne, wyrok zapadł po przeprowadzeniu jednej rozprawy merytorycznej, podczas której Sąd przesłuchał jednego z kredytobiorców (tego, który uczestniczył w całości w procedurze kredytowej). Sąd pominął jako zbędne i nieistotne dla rozstrzygnięcia sprawy dowody z przesłuchania świadków oraz wnioski o opinię biegłego.
W ocenie Sądu umowa jest sprzeczna z prawem wobec nieoznaczenia świadczenia. Umowa kredytu winna bowiem określać przede wszystkim kwotę i walutę kredytu, czego z uwagi na sposób sformułowania tego w umowie brakowało.
Powyższe prowadzi do oczywistego wniosku o nieważności umowy kredytu jako sprzecznej z prawem. Sąd podzielił zatem stanowisko powodów zaprezentowane przez prawników naszej Kancelarii o abuzywności klauzul waloryzacyjnych odnoszących się do franka szwajcarskiego.
Należy także zauważyć, że na skutek modyfikacji powództwa dokonanej w toku sprawy Sąd Okręgowy w Częstochowie zasądził od pozwanego Banku na rzecz Powodów kwotę 24.541,02 zł i kwotę 55.419,28 CHF, a więc całość wpłaconych przez Powodów środków jako tzw. świadczenia nienależnego na podstawie tzw. teorii dwóch kondykcji.
Rozstrzygnięcie to stanowi wyraz podtrzymania tendencji orzeczniczej tego Sądu, który często wydaje wyroki w oparciu o teorię dwóch kondykcji, kierując się uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 16 lutego 2021 r. w sprawie o sygn. akt III CZP 11/20, kolejnym po wyroku z dnia 11 grudnia 2018 r., wydanym w sprawie o sygn. akt V CSK 382/18 stanowisku SN, iż roszczenia stron nieważnej umowy kredytowej winny być rozstrzygane w oparciu o teorię dwóch kondykcji.
Wyjaśnienie powyższej teorii zawiera się wprost w treści ww. uchwały z dnia 16 lutego 2021 r., cyt.: Stronie, która w wykonaniu umowy kredytu, dotkniętej nieważnością, spłacała kredyt, przysługuje roszczenie o zwrot spłaconych środków pieniężnych jako świadczenia nienależnego (art. 410 § 1 w związku z art. 405 k.c.) niezależnie od tego, czy i w jakim zakresie jest dłużnikiem banku z tytułu zwrotu nienależnie otrzymanej kwoty kredytu.
Odmienną i nieco rzadziej obecnie spotykaną w praktyce orzeczniczej jest tzw. teoria salda, której zastosowanie w niniejszej sprawie sprowadzałoby się do zasądzenia od pozwanego na rzecz powodów jedynie kwoty niecałych 100 tys. złotych biorąc pod uwagę fakt, iż w przeliczeniu na złotówki powodowie otrzymali z tytułu kredytu kwotę ok. 154.000,00 zł, a na moment zmiany powództwa spłacili ok. 250.000,00 zł (a więc różnicy między kwotą spłaconą przez powodów, a kwotą kapitału kredytu).
Ponadto warto zwrócić uwagę, że dzięki zastosowaniu teorii dwóch kondykcji, powodom będą przysługiwały niemałe odsetki od zasądzonych kwot, naliczane jako odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia modyfikacji powództwa do dnia zapłaty.
Zdaniem Zespołu Kancelarii powyższe orzeczenie w przypadku jego uprawomocnienia znacząco ułatwi rozliczenie kredytobiorców z pozwanym Bankiem. Jego uzyskanie niewątpliwie uznać należy za sukces wynikający z indywidualnego podejścia do konkretnej sprawy, ukierunkowanego na maksymalizację korzyści, w tym korzyści finansowych dla Klientów Kancelarii. Wobec tego, także w przypadku umów kredytów denominowanych do CHF warto zwrócić się do nas o pomoc prawną.
Sprawę prowadzi adw. Jacek Sosnowski.