Sąd Okręgowy w Warszawie, XXVIII Wydział Cywilny (sędzia del. Robert Masznicz), wyrokiem z dnia 13 lutego 2023 r. wydanym w sprawie XXVIII C 5402/22 ustalił nieważność umowy kredytu indeksowanego do waluty CHF zawartej we wrześniu 2007 r. z Getin Bank S.A. (poprzednik prawny Getin Noble Bank S.A.). Dodatkowo Sąd zasądził od Pozwanego na rzecz Powodów zwrot wszystkich uiszczonych w wykonaniu nieważnej umowy kwot tj. prawie 220 tys. zł wraz z odsetkami. Jednocześnie Sąd uwzględnił zgłoszony przez bank zarzut zatrzymania świadczenia, do czasu, aż Powodowie zaofiarują na rzecz banku zwrot udostępnionej im kwoty kapitału kredytu lub zabezpieczą roszczenia pozwanego banku o zwrot tej sumy. Sąd uznając, że bank przegrał w całości postępowanie, obciążył go kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
Niniejsze postępowanie zostało zainicjowane w październiku 2020 r. pozwem, w którym początkowo w imieniu Powodów domagaliśmy się ustalenia nieważności umowy kredytu oraz zasądzenia nadpłaty nad kapitałem, zgodnie z praktykowaną wówczas teorią salda. Jako roszczenie ewentualne sformułowano roszczenie o zapłatę, tzw. odfrankowienie, skutkiem czego niedozwolone klauzule przeliczeniowe nie wiążą stron, a umowa miałaby być wykonywana w pozostałym zakresie bez zmian. W toku postępowania roszczenie zostało zmodyfikowane zgodnie z teorią dwóch kondykcji.
W uchwale Sądu Najwyższego z dnia 16 lutego 2021 r., sygn. akt: III CZP 11/20, wskazano iż stronie, która w wykonaniu umowy kredytu, dotkniętej nieważnością, spłacała kredyt, przysługuje roszczenie o zwrot spłaconych środków pieniężnych, jako świadczenia nienależnego (art. 410 § 1 w związku z art. 405 k.c.) niezależnie od tego, czy i w jakim zakresie jest dłużnikiem banku z tytułu zwrotu nienależnie otrzymanej kwoty kredytu. Stanowisko to zostało ugruntowane uchwałą z 7 maja 2021 r., w której Sąd Najwyższy odpowiedział na pytania zadane przez Rzecznika Finansowego (III CZP 6/21) – potwierdzono, że konsumentowi i kredytodawcy przysługują odrębne roszczenia o zwrot świadczeń pieniężnych spełnionych w wykonaniu tej umowy (art. 410 § 1 w związku z art. 405 k.c.) – teoria dwóch kondykcji.
W niniejszej sprawie oprócz standardowo występujących w sprawach tzw. kredytów frankowych klauzul przeliczeniowych, Klienci Kancelarii zostali przez pracowników Getin Noble Banku S.A. namówieni do zawarcia Aneksu Mini Rata, który miał obniżyć rosnące w związku ze wzrostem kursu CHF raty kredytu.
W przedmiotowym aneksie bank zamienił kurs sprzedaży z tabeli kursowej banku mający zastosowanie do przeliczenia spłacanych rat kredytu na kurs sprzedaży NBP, próbując naprawić występujące od początku w umowie kredytu niedozwolone postanowienia. Jednocześnie jednak pracownicy banku nie poinformowali kredytobiorców, że niewpłacona część rat kredytu oraz prowizja za zawarcie aneksu, zostaną skapitalizowane, czyli doliczone do kapitału kredytu i ponownie oprocentowane.
Przedmiotowy aneks był tylko pozornie korzystny dla kredytobiorców, o ile bowiem aneks zakładał wyeliminowanie stosowanego przez bank, przy przeliczaniu dokonywanych przez konsumenta spłat rat kapitałowo – odsetkowych, niekorzystnego kursu waluty, to jednocześnie obciążał konsumenta ogromną opłatą za sporządzenie aneksu. Jednocześnie aneks nie konwalidował sposobu, w jaki doszło do przeliczenia wypłaconej Powodom kwoty kredytu w złotówkach na CHF, co nastąpiło po ustalonym przez bank jednostronnie kursie kupna, jak też umowa kredytu w momencie jej zawierania i przez kilka kolejnych lat spłaty, zawierała uprawnienie banku do samodzielnego, arbitralnego ustalania kursu sprzedaży CHF po jakim przeliczane były wpłacane przez Kredytobiorców raty.
Z tego względu zawarty aneks nie ma żadnego znaczenia dla badania podnoszonej w niniejszej sprawie abuzywności zapisów umowy, zwłaszcza że badanie to powinno odnosić się do momentu zawarcia umowy, co też zostało potwierdzone w niniejszym postępowaniu.
W rezultacie Sąd rozpoznający sprawę po przeprowadzeniu postępowania ograniczonego do przesłuchania Klientów Kancelarii na okoliczności związane z zawarciem kwestionowanej umowy kredytu, wydał wyrok, a w ustnych motywach rozstrzygnięcia w całości przychylił się do zarzutów stawianych przez Kancelarię umowie kredytu indeksowanego do CHF, skutkiem czego ustalił nieważność przedmiotowej umowy w całości i od początku.
Sąd uwzględnił zarzut zatrzymania zgłoszony przez Sąd, pomimo faktu, że Powodowie dokonali już spłaty na rzecz banku kwot przewyższających udostępniony im przez bank kapitał kredytu.
Powyższy wyrok jest nieprawomocny, bank wniósł o pisemne jego uzasadnienie, co stanowi zapowiedź wniesienia apelacji.
Sprawę prowadzili adw. Jacek Sosnowski oraz adw. Dominika Peżyńska – Kancelaria Adwokacka Adwokat Jacek Sosnowski Adwokaci i Radcowie Prawni