Wyrokiem z dnia 13 września 2021 roku wydanym w sprawie o sygn. akt XXVIII C 2972/21 Sąd Okręgowy w Warszawie XXVIII Wydział Cywilny (SSO Piotr Bednarczyk) w punkcie 1 ustalił, że umowa kredytu hipotecznego zawartego przez naszą Klientkę z mBank Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie jest nieważna, zaś w punkcie 2 zasądził od Pozwanego na rzecz Powódki 6417 zł (sześć tysięcy czterysta siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.
Sprawa dotyczyła umowy kredytu hipotecznego „MULTIPLAN” zawartej przez Strony w lipcu 2008 roku. Kredyt został udzielony na sfinansowanie przedpłat na poczet budowy i nabycia od Dewelopera lokalu mieszkalnego. Kwota kredytu wynosiła 167 310 zł.
Pozew wniesiony został w październiku 2019 roku. Wyrok zapadł po przeprowadzeniu jednej rozprawy, na której Sąd przeprowadził dowód z przesłuchania Powódki.
W odniesieniu do przeprowadzonego przez Sąd postępowania dowodowego wskazać należy, iż Sąd pominął zgłoszone przez stronę pozwaną wnioski dowodowe w postaci zeznań świadka, jak również dokumentów wskazanych w odpowiedzi na pozew jako mających wykazać fakty nieistotne dla rozstrzygnięcia na podstawie art. 235 (2) §1 pkt. 2 kpc.
Pominięciu jednakże nie uległ zgłoszony przez Pozwanego wniosek o dopuszczenie dowodu z dokumentu w postaci poświadczonego za zgodność zanonimizowanego odpisu protokołu przesłuchania świadka (pracownika Banku), które odbyło się na kanwie innego postępowania sądowego.
Sąd podkreślił jednak, iż z rzeczonego dokumentu nie wynika jednak zasięg pouczeń w zakresie ryzyka. Tymczasem szczegółowa analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego daje asumpt do przyjęcia twierdzenia, że udzielone Powódce pouczenie w zakresie ryzyka kursowego było nieprawidłowe.
Wskazać należy, iż w ustnych motywach rozstrzygnięcia Sąd odwołał się do uzasadnienia wyroku Sądu Najwyższego z dnia 7 lipca 2021 roku, sygn. akt I CSKP 222/21 dotyczącego prejudycjalnego skutku klauzul wpisanych do rejestru klauzul niedozwolonych zgodnie z którym w przypadku istnienia prawomocnego wyroku uznającego określone postanowienie wzorca za niedozwolone, w procesie obejmującym incydentalną kontrolę wzorca, toczącym się pomiędzy przedsiębiorcą, który był pozwanym w sprawie o uznanie postanowienia za niedozwolone, a podmiotem, który jako konsument zawarł z nim umowę, sąd nie powinien już oceniać, czy określone postanowienie jest niedozwolone, gdyż kwestia ta została rozstrzygnięta i rozstrzygnięcie w tej mierze ma charakter wiążący.
W ocenie Sądu Najwyższego przeciwne założenie pozostawałoby w sprzeczności z nakazanym przez ustawodawcę przyjęciem mocy wiążącej orzeczenia sądu wydawanego w ramach kontroli abstrakcyjnej. Przenoszą powyższe rozważania w realia niniejszej sprawy wskazać należy, iż klauzula dotycząca kursu sprzedaży jest zatem abuzywna, niezależnie od postępowania dowodowego.
Kwestionowane postanowienie umowne § 10 ust. 4 zostało bowiem wpisane do Rejestru postanowień wzorców umowy uznanych za niedozwolone na mocy wyroku Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z 27 grudnia 2010 r. sygn. akt XVII AmC 1531/09 (klauzula nr 5743 wpisana wobec BRE Banku S.A.) Raty kapitałowo-odsetkowe oraz odsetkowe spłacane są w złotych po uprzednim przeliczeniu wg kursu sprzedaży CHF z tabeli kursowej (…) obowiązującej na dzień spłaty z godziny 14:50.
W przypadku umowy mBanku z 2008 r. (Umowa „MULTIPLAN”) wpisana do rejestru klauzul niedozwolonych została jedynie połowa klauzuli indeksacyjnej. Na kanwie niniejszej sprawy zaistniała zatem sytuacja, w której klauzula dotycząca kursu kupna nie została do rejestru wpisana, zaś klauzula dotycząca kursu sprzedaży została z umowy usunięta.
Sąd wskazał, że w pozwanym Banku wykształciła się praktyka wskazywania w umowie (tj. w §1 ust. 3A), wysokości zobowiązania na podstawie kursu kupna z okolic dnia zawarcia umowy, ale kwota kredytu wyrażona w ten sposób według kursu waluty z tabeli kursowej pozwanego Banku ma wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowi zobowiązania Banku.
Tytułem wyjaśnienia wskazać należy, iż zgodnie z treścią §1 ust. 3A Umowy w przypadku Powódki kwota kredytu określona w umowie wyniosła 81 277, 62 CHF i została wyrażona w walucie waloryzacji według kursu kupna waluty z tabeli kursowej Pozwanego na koniec dnia 11.06.2008 roku. W rzeczywistości kredyt został wypłacony Powódce w jednej transzy w kwocie 167 310,01 zł w dniu 8 lipca 2008 roku, co przy zastosowanym kursie na poziomie 1,9907 stanowiło kwotę 84 045,82 CHF.
W końcowej konkluzji Sąd wskazał, że pierwsza klauzula dotycząca kursu kupna jest nieprzejrzysta, nie może istnieć wraz z druga klauzulą (dotyczącą kursu sprzedaży). Brak jest również możliwości kontynuowania umowy jako złotowej oprocentowanej stawką Libor. W konsekwencji Sąd ustalił, że umowa zawarta przez Strony jest nieważna z uwagi na nieprawidłowe pouczenie Powódki o ryzyku oraz z uwagi na sprzeczność umowy z naturą stosunku zobowiązaniowego.