Unieważnienie kredytu we frankach Raiffeisen Bank z 2008 r. i 190.100,93 zł oraz 5.999,91 CHF dla naszych Klientów. Wygrywamy w Katowicach po 1 rozprawie.

W dniu 10 czerwca 2022 r. Sąd Okręgowy w Katowicach I Wydział Cywilny wydał wyrok, w którym ustalił, że umowa kredytu hipotecznego zawarta przez naszych Klientów z EFG Eurobank Ergasias S.A. Oddział w Polsce z siedzibą w Warszawie (obecnie Raiffeisen Bank International AG) w 2008 r. jest nieważna oraz zasądził od pozwanej na rzecz powodów łącznie kwoty 190.100,93 zł i 5.999,91 CHF z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 16 marca 2022 roku do dnia zapłaty oraz zwrot kosztów procesu.

Pozew wpłynął do Sądu pod koniec sierpnia 2021 r., a wyrok zapadł po przeprowadzeniu 1 rozprawy. Postępowanie sądowe w I instancji trwało więc 10 miesięcy. Sąd ograniczył postępowanie dowodowe w zasadzie wyłącznie do przesłuchania naszych Klientów. Jako nieistotny pominął Sąd wniosek o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego z zakresu rachunkowości o specjalności bankowej.

Sprawa dotyczyła kredytu, który został udzielony na zakup lokalu mieszkalnego. Co ciekawe, powódka (Klientka) zarówno w dacie zawarcia spornej umowy, jak również do dnia dzisiejszego była pracownikiem Sądu Okręgowego (w innym śląskim mieście). 

Kredyt ten był tzw. kredytem indeksowanym do CHF, tj. takim, w którym kwota udzielonego kredytu była wyrażona w złotówkach. 

W treści umowy znajdowały się typowe dla umowy kredytu waloryzowanego do CHF byłego EFG Eurobank Ergasias S.A. klauzule przeliczeniowe, które już wielokrotnie były kwestionowane przez Sądy orzekające terenie całego kraju. Umowa ta zresztą odpowiadała wzorcowi jaki zastosował bank w sprawie, która była przedmiotem rozstrzygnięcia TSUE z 3 października 2020 w sprawie C-260/19 (Dziubak przeciwko Raiffeisen).

Pozwany Bank w odpowiedzi na pozew wnosił o oddalenie powództwa, podnosząc m. in., iż jego zdaniem sporna umowa jest ważna, zgodna z przepisami prawa powszechnie obowiązującego, w tym regulacjami Kodeksu cywilnego oraz Prawa Bankowego, a także zarzut przedawnienia roszczeń.

Zdaniem Sądu I instancji powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości. Z uzasadnienia wyroku wynika, że zostały spełnione wszystkie przesłanki określone w przepisach Kodeksu cywilnego jak i unijnej dyrektywy 93/13 do zakwestionowania postanowień umowy. 

Na wstępie Sąd wskazał, iż ustalające orzeczenie sądu znosi wątpliwości stron i na tym tle powodowie posiadali interes prawny w rozumieniu art. 189 k.p.c. 

Ponadto zdaniem Sądu zastosowanie indeksacji walutowej nie narusza ani zasady nominalizmu z art. 358¹  k.c., ani też zasady swobody umów z art.353¹  k.c., jeżeli pozwala na określenie koniecznych przedmiotowo postanowień umowy kredytowej, określonych w art. 69 prawa bankowego.

Niemniej jednak zastosowana w umowie klauzula waloryzacyjna, uzależniająca wysokość raty kredytowej od kursu CHF została sformułowana zdaniem Sądu w sposób naruszający powyższe przepisy. Z klauzuli tej wynika, że raty będą wyliczane nie od kwoty kredytu, ale będą ustalane jako równowartość wymaganej spłaty wyrażonej w walucie indeksacyjnej po jej przeliczeniu według kursu sprzedaży walut określonego w Bankowej tabeli kursów.

W związku z tym, że raty składają się m. in. z części odsetkowej w praktyce powodowie spłacali odsetki wyliczane nie od kwoty udzielonego kredytu, ale od salda zadłużenia wyrażanego w CHF. Nadto powodowie nie mogli z góry ustalić poziomu, do którego ponoszą ryzyko związane ze skorzystaniem z takiego kredytu, zaakceptowali postanowienia umowy, mimo że nie byli w stanie z góry przewidzieć kwotowego wymiaru poszczególnych rat. Z uwagi na sprzeczność ustanowionego w klauzuli waloryzacyjnej sposobu naliczania odsetek z bezwzględnie obowiązującymi przepisami prawa (art. 69 ust. 1 i ust. 2 pkt 5 ustawy Prawo bankowe), klauzula taka winna zostać uznana za nieważną, a w konsekwencji cały kredyt. Zgodnie z art. 58 kodeksu cywilnego czynność prawna, która jest sprzeczna z ustawą (bezwzględnie obowiązującymi przepisami prawa) jest nieważna.

Warto wskazać, że Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej analizując umowę kredytu indeksowanego do CHF i zastosowany w nim mechanizm indeksacji stwierdził, że aby został spełniony wymóg (wynikający z art. 5 Dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich) sporządzania warunków umownych prostym i zrozumiałym dla konsumenta językiem treść umowy winna wskazywać „w sposób przejrzysty powody i specyfikę mechanizmu przeliczania waluty obcej, a także związek między tym mechanizmem a mechanizmem przewidzianym w innych warunkach dotyczących uruchomienia kredytu, tak by konsument mógł przewidzieć, w oparciu o jednoznaczne i zrozumiałe kryteria, wypływające dla niego z tego faktu konsekwencje ekonomiczne” (wyrok TSUE z dnia 30 kwietnia 2014 r. C-26/13). Wymóg jasnego przedstawienia mechanizmu indeksacji został wprost potwierdzony w samej ww. dyrektywie.

 Należy podkreślić, że umowa kredytowa zawarta pomiędzy stronami nie zawiera jakichkolwiek informacji o powodach zastosowania mechanizmu indeksacji (waloryzacji) i specyfice jego funkcjonowania. Postanowienia umowy kształtujące mechanizm waloryzacji ustanowiły, że zarówno kurs kupna CHF stosowany przy przeliczaniu wypłaconej kwoty kredytu na sumę CHF, jak i kurs sprzedaży CHF, stosowany przy przeliczaniu wyrażanych w CHF rat kredytowych będą ustalane przez bank w publikowanych tabelach kursów wymiany walut.

Skoro umowa nie przewidziała według jakich określonych kryteriów kursy te miałyby być ustalane, w istocie bank mógł takie kursy ustalić w sposób całkowicie dowolny, niezależny od realiów rynkowych, kursów NBP itp. Biorąc pod uwagę, że to kursy CHF kształtują wysokość rat kredytowych i zadłużenia kredytowego, prawo banku do dowolnego kształtowania kursów CHF oznacza w praktyce prawo banku do dowolnego kształtowania wysokości rat i zadłużenia kredytowego. Co za tym idzie, przedmiotowy sposób formułowania klauzuli waloryzacyjnej powoduje, że cały kredyt jest nieważny. Zgodnie z art. 58 § 1 k.c. czynność prawna (umowa) sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna.

W konsekwencji powyższego rozstrzygnięcia Sąd zasądził również całość dochodzonych kwot z tytułu spłaconych rat kredytu, jako tzw. świadczenie nienależne – tj. łącznie kwoty 190.100,93 zł i 5.999,91 CHF. Równocześnie zasądził od Banku zwrot kosztów procesu.

Łączna korzyść finansowa Klientów po uprawomocnieniu wyroku opiewać będzie na ok. 450.000,00 zł.

Sprawę prowadzą adw. Jacek Sosnowski oraz adwokat Bartłomiej Górczyński – Kancelaria Adwokacka Adwokat Jacek Sosnowski Adwokaci i Radcowie Prawni.

Inne ciekawe wyroki omawiamy na naszym kanale YouTube – zapraszamy do subskrybowania