Ostatnie miesiące przyniosły długo wyczekiwany przełom w sprawach frankowych – kluczowe orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości UE i polskiego Sądu Najwyższego rozwiały dotychczasowe wątpliwości i wzmocniły pozycję kredytobiorców. Z polskich sądów płyną kolejne korzystne wyroki: unieważnione umowy, zwrot kapitału, wysokie odsetki – wszystko to pokazuje, że czas gra na korzyść frankowiczów.
Czerwcowy wyrok TSUE wzmacnia frankowiczów
19 czerwca 2025 roku zapadło orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości UE, które wyraźnie poprawiło sytuację osób zadłużonych we frankach szwajcarskich. Wyrok ten znacząco wzmocnił pozycję konsumentów w sporach z bankami. Wcześniej wielu kredytobiorców obawiało się, że w razie unieważnienia umowy bank pozwie ich o zwrot wypłaconego kapitału – z tego powodu część z nich decydowała się na ugody z bankiem. Czerwcowe rozstrzygnięcie TSUE rozwiało te obawy, jednak banki zaczęły przedstawiać je w zniekształcony sposób, sugerując rzekomy powrót tzw. teorii salda.
Teoria salda to koncepcja rozliczenia unieważnionej umowy, w której wzajemne roszczenia banku i klienta „znoszą się” w jednym procesie – sąd zasądzałby jedynie różnicę między kwotą wypłaconą przez bank a sumą wpłaconych rat. Po czerwcowym wyroku banki zaczęły intensywnie promować to rozwiązanie. – W praktyce chodziło jednak o to, żeby ograniczyć należne konsumentom odsetki ustawowe – wyjaśnia radca prawny Kinga Hetman-Szczelecka. Takie rozliczenie byłoby bardzo niekorzystne dla kredytobiorców – różnice względem alternatywnej metody sięgałyby nawet kilkuset tysięcy złotych.
Zupełnie inaczej działa teoria dwóch kondykcji, znacznie korzystniejsza dla konsumentów. Zgodnie z nią każda ze stron nieważnej umowy kredytowej (bank i klient) dochodzi swojego roszczenia osobno. Kredytobiorca może żądać zwrotu wszystkich wpłaconych rat, a bank oddzielnie – zwrotu wypłaconego kapitału. Roszczenia nie są automatycznie kompensowane, co pozwala konsumentowi uzyskać pełną zwróconą kwotę wraz z odsetkami za opóźnienie, jeśli bank zwlekał ze zwrotem nienależnie pobranych pieniędzy.
Sąd Najwyższy potwierdza ochronę konsumenta
Kolejny ważny krok nastąpił 5 września 2025 r., kiedy Sąd Najwyższy jednoznacznie potwierdził, że w polskim prawie przy unieważnianiu umów frankowych obowiązuje właśnie teoria dwóch kondykcji. Sąd Najwyższy podkreślił, że takie rozwiązanie zapewnia kredytobiorcom pełniejszą ochronę i jest zgodne z wymogami unijnej Dyrektywy 93/13 dotyczącymi klauzul abuzywnych. Co istotne, SN zaznaczył również, że czerwcowy wyrok TSUE nie zmienia tej oceny, ponieważ dotyczył on wyłącznie roszczeń dochodzonych przez banki. Wrześniowe orzeczenie najwyższej instancji zamknęło więc okres niepewności i definitywnie odebrało bankom argumenty za stosowaniem teorii salda.
Kolejne pytania z Polski do TSUE
W lipcu 2025 roku sędzia Tomasz Niewiadomski z Sądu Okręgowego w Warszawie skierował do Trybunału Sprawiedliwości UE kolejne pytania prejudycjalne (sprawa C-510/25). Dotyczą one właśnie dopuszczalności stosowania teorii salda oraz zasad naliczania odsetek ustawowych w sprawach frankowych. Oczekuje się, że odpowiedź TSUE na te pytania ostatecznie ujednolici linię orzeczniczą w całej Polsce i może wpłynąć na kształt planowanej ustawy frankowej. Innymi słowy, w perspektywie najbliższych miesięcy frankowicze mogą zyskać jeszcze większą pewność co do rezultatu swoich spraw sądowych.
Setki tysięcy i miliony wracają do frankowiczów
Prokonsumenckie podejście sądów przekłada się na wysokie wygrane kredytobiorców w poszczególnych sprawach. Sądy w całej Polsce orzekające w sprawach frankowych naszych Klientów praktycznie codziennie wydają po kilka korzystnych wyroków, w których zasądzane są ogromne kwoty zwrotu kapitału i odsetek. Oto kilka przykładów z ostatniego okresu:
-
12 marca 2024 r.: Sąd Okręgowy w Warszawie (XXVIII Wydział Cywilny) unieważnił umowę kredytu indeksowanego kursem CHF zawartą z Bankiem Ochrony Środowiska. Na rzecz klientów zasądzono zwrot 861 tys. zł oraz 1,1 mln franków szwajcarskich, wraz z odsetkami naliczanymi od 29 kwietnia 2023 r. – same odsetki do dnia wyroku wyniosły ok. 86 tys. zł oraz 120 tys. CHF.
-
30 stycznia 2024 r.: Sąd Okręgowy w Warszawie (III Wydział Cywilny) stwierdził nieważność umowy kredytowej zawartej z bankiem PKO BP. Zasądził na rzecz kredytobiorców prawie 168 tys. zł z odsetkami ustawowymi liczonymi od 2018 r., przy czym łączna kwota odsetek przekroczyła 60 tys. zł.
-
Prawomocny wyrok przeciw Fortis Bank: Sąd Apelacyjny w Warszawie oddalił apelację banku i utrzymał w mocy wyrok unieważniający umowę z dawnym Fortis Bankiem S.A.. Klientom prawomocnie przyznano ponad 103 tys. franków szwajcarskich wraz z odsetkami ustawowymi – same odsetki do dnia wydania wyroku to dodatkowe ponad 1,5 tys. CHF.
Jak widać, linia orzecznicza w sprawach frankowych staje się coraz bardziej jednolita. Zarówno czerwcowy wyrok TSUE, jak i wrześniowe orzeczenie Sądu Najwyższego jasno potwierdzają, że to konsument ma być chroniony, a nie bank. Dzięki utrwaleniu korzystnej dla klientów teorii dwóch kondykcji frankowicze nie tylko odzyskują pełen zwrot wpłaconych rat, ale też mogą domagać się wysokich odsetek ustawowych za opóźnienie – często naliczanych za kilka ostatnich lat.
Czas gra na korzyść klientów
W wielu sprawach same odsetki sięgają dziesiątek, a nawet setek tysięcy złotych, znacząco podnosząc łączną kwotę zasądzoną na rzecz konsumenta. To powoduje, że bankom przestaje opłacać się grać na zwłokę – każdy miesiąc opóźnienia w zakończeniu procesu to kolejne tysiące złotych dopisywane do należności dla klienta. Innymi słowy, im dłużej trwa postępowanie, tym więcej bank musi zapłacić.
– Dziś kredytobiorcy mają więc nie tylko prawo, ale i realny finansowy argument, a najnowsze wyroki pokazują, że czas jest po ich stronie. Jeżeli są Państwo w trakcie postępowania lub dopiero rozważają złożenie pozwu do sądu, zachęcamy do kontaktu z naszą kancelarią. Pomożemy dokładnie obliczyć należne kwoty wraz z odsetkami i przeprowadzić całą sprawę do końca – podsumowuje mec. Kinga Hetman-Strzczelecka.