W dniu 25 listopada 2021 roku uzyskaliśmy kolejne korzystne dla naszych Klientów rozstrzygnięcie w sprawie prowadzonej przeciwko mBank S.A. z siedzibą w Warszawie. Mianowicie Sąd Rejonowy dla Warszawy Śródmieścia w Warszawie VI Wydział Cywilny, w sprawie o sygn. akt VI C 2550/20 ustalił nieważność umowy o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych „mPlan” waloryzowanej kursem CHF zawartej przez Kredytobiorców z dawnym BRE Bankiem S.A. z siedzibą w Warszawie, tj. poprzednikiem prawnym pozwanego Banku, a nadto zasądził na rzecz Kredytobiorców kwotę 25.165,62 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie jako świadczenie nienależne tytułem nadpłaconego kapitału. Równocześnie w całości Sąd obciążył Pozwany Bank kosztami procesu.
Pozwany Bank w odpowiedzi na pozew wnosił o oddalenie powództwa, podnosząc m. in. iż jego zdaniem sporna umowa jest ważna, zgodna z przepisami prawa powszechnie obowiązującego, w tym regulacjami Kodeksu cywilnego oraz Prawa Bankowego, a także zarzut przedawnienia roszczeń.
Podkreślenia wymaga fakt, iż wyrok został wydany na posiedzeniu niejawnym. Nieznane są nam zatem szczegółowe motywy, którymi kierował się Sąd przy wydawaniu niniejszego rozstrzygnięcia. Możemy jedynie przypuszczać, iż Sąd podzielił zarówno prezentowaną przez nas argumentację w zakresie sprzeczność rzeczonej umowy kredytu z art. 69 ust. 1 pr. bank., art. 58 k.c., art. 353(1) k.c., jak również co do abuzywnego charakteru zawartych w niej klauzul waloryzacyjnych.
Jednocześnie Sąd najwyraźniej stanął na stanowisku, iż utrzymanie stosunku prawnego bez uznanych za bezskuteczne postanowień nie było w świetle okoliczności niniejszej sprawy możliwe. W treści umowy, co potwierdził Sąd I instancji, znalazły się typowe dla umowy kredytu waloryzowanego do CHF byłego BRE Banku klauzule przeliczeniowe, które już wielokrotnie były kwestionowane przez Sądy orzekające terenie całego kraju. M. in. z umowy wynika, że wypłata kredytu będzie następować po przeliczeniu kwoty w PLN wyrażonej w CHF zgodnie z kursem kupna CHF według tabeli kursowej Banku w dniu uruchomienia kredytu oraz – iż raty kapitałowo-odsetkowe oraz raty odsetkowe spłacane są w złotych po uprzednim ich przeliczeniu wg kursu sprzedaży CHF z tabeli kursowej BRE Banku S.A. obowiązującego na dzień spłaty z godziny 14:50.
Sporna umowa została zawarta przez naszych Klientów w marcu 2006 roku, a Klienci spłacili już wypłacony im kapitał kredytu. Pomimo to, w trakcie prowadzenia sprawy nieuwzględniony został wniosek o zabezpieczenie roszczenia poprzez wstrzymanie obowiązku spłacania rat kredytu do czasu zakończenia postępowania, co wskazuje, że nie zawsze taki wniosek jest skuteczny, a po drugie, nieuwzględnienie takiego wniosku, może prowadzić – jak w tym wypadku – do pozytywnego zakończenia postępowania.
Sąd uznał, że wskazane wyżej postanowienia umowy dotyczące zasad ustalania kursów waluty do której kredyt był indeksowany, stanowią niedozwolone postanowienia umowne. Co więcej, zgodnie z obowiązującymi przepisami, w tym zasadą swobody umów, kredytobiorca w chwili podpisania umowy powinien wiedzieć jaka jest kwota kredytu.
Tymczasem poprzez jednostronne określanie kursu CHF przez pozwany bank, powód dowiedział się o wysokości kredytu przy jego wypłacie, po zastosowaniu dowolnie ustalonego przez pozwanego kursu CHF. Strony nie określiły tym samym w umowie wzajemnych głównych świadczeń stron, a taka sytuacja jest sprzeczna z naturą stosunku umowy, której istotą jest uzgodnienie jej postanowień przez strony (art. 3531 k.c.).
Konstrukcja przyjęta przez bank we wzorcu umownym jedynie stwarzała pozory uzgodnienia z powodem istotnych warunków umowy. Podkreślić przy tym należy, że nawet bank przy zawarciu umowy nie znał jej dokładnych warunków (przyszłego kursu wymiany waluty), a tym samym nie znał jej treści. Bank nie posiadał bowiem żadnego sprecyzowanego mechanizmu ustalania marży doliczanej do kursu bazowego, co więcej umowie nie zostały określone zasady spłaty kredytu. Umowa nie precyzowała bowiem w jaki sposób bank będzie ustalał kursy w tabelach, które miały mieć zastosowanie do dokonywanych przez powoda spłat w walucie PLN. Kursy te w świetle umowy mogły być ustalane przez pozwanego w sposób dowolny.
Wysokość świadczeń powoda zależała zatem wyłącznie od woli banku. Powyższe skutkuje naruszeniem zasady ekwiwalentności wzajemnych świadczeń stron umowy. Pozwany w całości bowiem przeniósł na powoda ryzyko kursowe, zabezpieczając w ten sposób wyłącznie swoje interesy, bez przyznania w zamian jakichkolwiek korzyści na rzecz powoda oraz możliwości kontrolowania przez powoda działań podejmowanych przez bank w przedmiotowym zakresie.
Wobec zakwestionowania postanowień umożliwiających wykonywanie mechanizmu indeksacji w kształcie przyjętym w wiążącej strony umowie należy dokonać oceny możliwości dalszego funkcjonowania umowy po wyeliminowaniu z niej abuzywnych postanowień. Sąd podzielił argumentację powodów do co tego że skutkiem eliminacji z umowy postanowień abuzywnych jest jej nieważność, a w konsekwencji zasądził kwotę ponad wypłacony kapitał kredytu.