Wyrokiem z dnia 3 czerwca 2022 r. wydanym w sprawie o sygn. akt XXV C 224/22 Sąd Okręgowy w Warszawie XXV Wydział Cywilny ustalił, że Umowa kredytu mieszkaniowego Własny Kąt hipoteczny zawarta pomiędzy Powszechną Kasą Oszczędności Bankiem Polskim Spółką Akcyjną w Warszawie a naszymi Klientami jest nieważna w całości oraz zasądził na ich rzecz kwotę 11 834 zł (jedenaście tysięcy osiemset trzydzieści cztery złote) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 10 800 zł (dziesięć tysięcy osiemset złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.
Pozew w niniejszej sprawie został złożony w grudniu 2019 roku. Postępowanie przed Sądem I Instancji trwało zatem stosunkowo długo bowiem dwa i pół roku. Czas trwania postępowania uwarunkowany był ponad przeciętnym stopniem skomplikowania niniejszej sprawy, co skutkowało koniecznością przeprowadzenia postępowania dowodowego w szerszym niż zazwyczaj zakresie.
Powód w dacie zawarcia spornej umowy kredytowej prowadził bowiem działalność gospodarczą, a nadto kredytowana nieruchomość była wskazana w CEIDG jako stałe miejsce wykonywania działalności gospodarczej Powoda, które to okoliczności w ocenie Banku podważały konsumencki charakter zawartej przez strony umowy.
W realiach przedmiotowego stanu faktycznego również Sąd uznał, że niezbędnym jest poczynienie ustaleń co do statusu konsumentów w dacie zawarcia umowy kredytowej i zobowiązał naszych Klientów do złożenia stosownych wniosków dowodowych w tym zakresie. Dzięki posiadanemu przez naszą Kancelarię doświadczeniu w prowadzeniu spraw o zwiększonej skali trudności byliśmy w stanie udźwignąć ciążący na stronie powodowej ciężar dowodowy.
Sformułowane przez nas wnioski dowodowe, poparte wnikliwą argumentacją prawną, niewątpliwie przekonały Sąd o zasadności prezentowanego przez nas stanowiska, co do tego, że Powodowie przy zawarciu spornej umowy kredytowej działali w charakterze konsumentów. Powyższe dawało asumpt do przyjęcia, iż kwestionowane przez nas postanowienia spornej umowy kredytowej mogły podlegać ocenie przez pryzmat przesłanek określonych w art. 3851 k.c..
W tym miejscu podkreślić należy, iż wyrok został wydany przez Sąd na posiedzeniu niejawnym dlatego też nie są nam znane szczegółowe motywy rozstrzygnięcia. Możemy jednak przypuszczać, iż Sąd podzielił prezentowaną przez nas argumentację co do nieważności spornej umowy kredytowej, zarówno z uwagi na sprzeczność z art. 69 ust. 1 i ust. 2 ustawy Prawo bankowe (wobec niedookreślenia na zasadzie konsensusu Stron kwoty kredytu), jak również z uwagi na abuzywny charakter zawartych w niej postanowień.
W tym zakresie wskazać należy, iż w naszej ocenie klauzula indeksacyjna obejmująca warunek ryzyka kursowego jest abuzywna z uwagi na brak transparentności, asymetryczne rozłożenie ryzyka i przyznanie Bankowi uprawnienia do swobodnego modyfikowania świadczenia konsumenta. Wobec niejednoznacznego podania informacji o ryzyku kursowym klauzula indeksacyjna w rozumieniu analizowanej umowy mogła podlegać kontroli jako świadczenie główne.
Usunięcie postanowienia określającego główne świadczenia stron – podobnie jak postanowienia określającego niektóre z essentialia negotii – musi oznaczać brak konsensu co do zawarcia umowy w ogóle. To zaś oznacza, że na skutek kontroli abuzywności umowę należało uznać za nieważną. Po usunięciu klauzuli indeksacyjnej dalsze trwanie umowy nie było możliwe ze względu na zakaz zastosowania stawki LIBOR w odniesieniu do wierzytelności wyrażonych w złotych, sprzeczność tak powstałej umowy z naturą umowy kredytu denominowanego oraz wątpliwości co do zakresu konsensu stron w zawieranej umowie.
Wskazać jednak należy, iż nawet wyeliminowanie luki pozostałej po usunięciu klauzuli abuzywnej, poprzez wprowadzenie do umowy innego kursu waluty niż ustalanego przez pozwany Bank, nie wpłynęłoby na stwierdzenie nieważności umowy z uwagi na drugi aspekt abuzywności, a związany z nieograniczonym ryzykiem kursowym wynikającym z kwestionowanej klauzuli, będącym następstwem deficytu informacyjnego po stronie konsumentów odnośnie mechanizmu oddziaływania klauzuli ryzyka kursowego na jego zakres zobowiązania wynikającego z umowy.
Braku dopełnienia obowiązku informacyjnego co do ryzyka kursowego nie dało się niczym zastąpić. Już ta konstatacja mogła w konsekwencji stanowić samoistną przesłankę stwierdzenia nieważności spornej umowy kredytowej na zasadzie art. 3851 k.c. w związku z art. 58 k.c.
Sprawę prowadzili adw. Jacek Sosnowski. i adw. Katarzyna Wójcik – Kancelaria Adwokacka Adwokat Jacek Sosnowski Adwokaci i Radcowie Prawni