W dniu 19 września 2022 r. Sąd Okręgowy w Warszawie, XXVIII Wydział Cywilny, sygn. akt. sygn. XXVIII C 9051/21 w sprawie z powództwa kredytobiorców przeciwko Powszechnej Kasie Oszczędności Bankowi Polskiemu S.A. z siedzibą w Warszawie wydał wyrok, w którym ustalił, że umowa kredytu mieszkaniowego Nordea – Habitat zawarta 18 stycznia 2007 r. jest nieważna i zasądził od PKO BP S.A. z siedzibą w Warszawie na rzecz naszych klientów kwotę 342.420,93 zł oraz 54.680,79 CHF, a także 11 834 zł, tytułem zwrotu kosztów postępowania.
Sąd Okręgowy w Warszawie w osobie SSO Piotra Grendy uznał, że zawarta przez strony umowa kredytu obarczona jest wadami, które ją dyskwalifikują i prowadzą do jej nieważności. Przyczyną tej wadliwości jest narzucony przez bank sposób ustalania wysokości kwoty podlegającej wypłacie oraz zwrotowi – a więc głównych świadczeń stron. W analizowanym przypadku ustalenie wysokości kwoty wypłaconego i zwracanego kredytu wiąże się z koniecznością odwołania się do kursów walut obowiązujących w Banku w dniu wypłaty lub w chwili spłaty kredytu, określonych w Tabeli kursów banku w chwili dokonywania przeliczeń kursowych (klauzule przeliczeniowe zawarte w tzw. Części Ogólnej Umowy).
Tymczasem umowa nie określała zasad ustalania tych kursów. Zgodnie z poglądem Sądu Okręgowego w niniejszej sprawie dla ważności umowy istniała konieczność dokładnego określenia w umowie kwoty kredytu podlegającej zwrotowi. Sąd uznał, że świadczenie w łączącym strony stosunku zobowiązaniowym powinno być oznaczone w chwili zawarcia umowy.
Tym niemniej kryteria, według których nastąpić ma ustalenie świadczenia, powinny być oznaczone już w chwili powstania danego stosunku zobowiązaniowego. Sąd wskazał także, że oznaczenie świadczenia pozostawione zostało jednej ze stron, bez jakichkolwiek ograniczeń w tym zakresie, takie postanowienie umowne – jako sprzeczne z prawem – jest nieważne i pociąga za sobą nieważność całego zobowiązania.
Ze stanowiska Sądu wynikało, że w pomiędzy formalnie równorzędnymi podmiotami nie ma miejsca na przyznanie jednej ze stron zobowiązania możliwości jednostronnego, władczego oddziaływania na pozycję drugiej strony, a w szczególności na wysokość świadczenia albo kształt zobowiązania kontrahenta. Sąd podkreślił, że umowa, w której jedna ze stron może dowolnie wpływać na zakres własnego zobowiązania, nie mieści się w granicach swobody umów.
Sąd stwierdził, że dotknięte wadliwością postanowienia umowne dotyczą głównych świadczeń stron, tj. zarówno określenia zasad wydania kredytobiorcy określonej sumy pieniężnej przez bank, jak i zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu. Dodatkowo Sąd wskazał, że nieważność umowy zachodziłaby również w razie uznania, że nieważne są tylko same klauzule przeliczeniowe zawarte w Części Ogólnej Umowy (COU).
Pozwem z lipca 2021 r. nasi Klienci skierowali roszczenia przeciwko PKO BP S.A. do Sądu Okręgowego w Warszawie, w którym żądali stwierdzenia nieważności wyżej umowy kredytowej denominowanej w CHF, ewentualnie jej tzw. odfrankowienia. W przedmiotowym pozwie kredytobiorcy zarzucili bankowi, m.in. że w ww. umowie kredytu zostały zawarte klauzule niedozwolone, wskazali również, że postanowienia, te nie zostały z nimi indywidualnie uzgodnione, są nietransparentne, kształtują prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami i rażąco naruszają ich interesy.
Nasi Klienci podnieśli także, że konsekwencją uznania kwestionowanych postanowień za abuzywne jest to, iż są one bezskutecznie i nie wiążą stron. Ponadto podnieśli oni również, że ww. umowa jest nieważna z uwagi na to, że jest sprzeczna z ustawą prawo bankowe, ponieważ kwota kredytu została określona ww. umowie niejednoznacznie. Dodatkowo przedmiotowa umowa sprzeczna jest również z zasadą ekwiwalentności świadczeń strony, co przejawia się w przerzuceniu całości ryzyka wynikającego z umowy na konsumentów, o czym w dniu podpisania umowy klienci nie zostali poinformowani.
Wobec złożonego pozwu bank wystosował odpowiedź, w której zakwestionował wszelkie zarzuty Powodów, wskazując, że umowa jest ważna, nie jest sprzeczna z ustawą prawo bankowe, prawa i obowiązki stron zostały unormowane zgodnie z wolą stron, a ponadto klauzule zawarte w ww. umowie kredytu nie stanowią zapisów abuzywnych, zaś klienci zostali wyczerpująco poinformowani o specyfice kredytu denominowanego w walucie obcej. Ponadto bank podniósł m.in. zarzut braku interesu prawnego w ustaleniu nieważności, a także ze wszech miar chybiony i nie brany pod uwagę w orzecznictwie, zarzut przedawnienia roszczeń Klientów.
W odpowiedzi na stanowisko banku Powodowie wystosowali replikę, w której ustosunkowali się do wszelkich twierdzeń banku, powołując się na szeroką argumentację prawną wynikającą nie tylko z doktryny ale przede wszystkim z tez płynących z aktualnego orzecznictwa dotyczących tzw. kredytów frankowych.
W niniejszej sprawie miało miejsce jedno posiedzenie sądu, na którym przesłuchani zostali nasi Klienci. Następnie Sąd rozprawę zamknął. Zgłoszone dowody w postaci zeznań świadków banku i opinii biegłego zostały przez Sąd pominięte.
Korzystny dla naszych Klientów wyrok zapadł w dniu 19 września 2022 r. Jak wynika z powyższego sprawa od momentu skierowania do Sądu Okręgowego w Warszawie do jej zakończenia w I instancji trwała nieco ponad rok.
Mamy nadzieję, że – o ile od powyższego wyroku zostanie wniesiona apelacja – Sąd II instancji utrzyma przedmiotowy wyrok w mocy, ponieważ jest on zgodny z prawem polskim i europejskim, podtrzymując jednocześnie jednolitą linię orzeczniczą w stosunku do umów kredytowych denominowanych w CHF zawieranych z bankiem Nordea, obecnie PKO BP S.A.
Sprawę prowadzili adw. Jacek Sosnowski i r.pr. Małgorzata Wilczek – Kancelaria Adwokacka Adwokat Jacek Sosnowski Adwokaci i Radcowie Prawni