Z satysfakcją informujemy, że wyrokiem z dnia 16 grudnia 2021 r. wydanym w sprawie o sygnaturze akt: II C 828/21 Sąd Okręgowy w Katowicach II Wydział Cywilny w składzie: SSO Bogusława Kubica:
- ustalił, że umowa kredytu mieszkaniowego hipotecznego ze zmienną stopą procentową „Własny Kąt” zawarta przez Klientów Kancelarii w 2008 r. z PKO Bankiem Polskim Spółką Akcyjną w Warszawie jest nieważna,
- zasądził zwrot całości kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.
Postępowanie zainicjowane zostało w czerwcu 2021 r., a w toku przewodu sądowego odbyła się 1 rozprawa zdalna, podczas której doszło do przesłuchania 2 świadków Banku oraz Powodów (naszych Klientów). Wyrok zapadł więc po 6 miesiącach.
Przedmiotem sporu pozostawała umowa kredytu mieszkaniowego zawierana przez PKO Bank PolskI w 2008 r. wg wzorca „Własny Kąt”. W tym przypadku był to kredyt denominowany do franka szwajcarskiego (kwota kredytu opiewała na nieco ponad 70 tys. franków szwajcarskich). Środki pochodzące z kredytu były przeznaczone na zakup lokalu mieszkalnego.
W pozwie Kancelaria zgłosiła żądanie ustalenia nieważności / unieważnienia ww. umowy kredytu oraz ewentualnie roszczenie o tzw. „odfrankowienie”. Argumentacja sprowadzała się zasadniczo do sprzeczności umowy kredytu z zasadami prawa powszechnie obowiązującego – tj. przepisami Prawa Bankowego oraz Kodeksu Cywilnego. Kancelaria przytoczyła także postanowienia umowy, które naszym zdaniem winny zostać zakwalifikowane przez Sąd jako tzw. postanowienia abuzywne.
Pełnomocnik pozwanego Banku PKO BP S.A. w Warszawie domagał się oddalenia powództwa. W odpowiedzi na pozew akcentowano, że sporna umowa była kredytem walutowym, toteż została zawarta zgodnie z przepisami prawa, a kredytobiorcy zostali pouczeni o ryzykach związanych z kredytem denominowanym do waluty obcej i na nie się godzili. Zdaniem Banku zarówno wypłata kredytu, jak i spłata mogły następować w walucie szwajcarskiej. Ponadto jego zdaniem nie sposób kwalifikować także jakichkolwiek postanowień jako klauzule abuzywne.
Sąd uwzględnił żądanie główne, podzielając argumentację zawartą w pozwie, odnoszącą się do nieważności umowy.
W ocenie Sądu zawarte w spornej umowie postanowienia, składające się na klauzulę denominacyjną, dotyczą głównych świadczeń stron, jednak ponieważ nie zostały sformułowane w sposób jednoznaczny, podlegają kontroli z punktu widzenia ich abuzywności w oparciu o art. 385(1) k.c. Wysokość kwoty udzielonego kredytu we frankach szwajcarskich została określona wprost w § 2 ust. 1 Części Szczególnej Umowy, jednak jej wysokość w złotych polskich, w której to walucie środki pieniężne miały być oddane do dyspozycji naszych Klientów, w umowie określona nie została. W konsekwencji kredytobiorcy aż do momentu wypłaty transz w rzeczywistości nie znali ostatecznej kwoty, jaka zostanie im udzielona z tytułu zawartej umowy.
Wskazane wyżej postanowienia spornej umowy nie stanowią jednoznacznego, możliwego do zweryfikowania przez kredytobiorcę sposobu określenia zasad ustalania wysokości świadczeń głównych stron – wysokości kwoty kredytu udostępnionej powodom przez bank w złotych polskich oraz wysokości zobowiązania powodów wobec banku, którego spłata miała następować również w złotych. W definicji tabeli kursów wskazano jedynie, że była to tabela obowiązująca w banku w chwili dokonywania przez bank określonych w umowie przeliczeń. W ocenie Sądu użyte w definicji w odniesieniu do tabeli kursów sformułowanie „obowiązujące” jest nieadekwatne.
Proces sporządzania przez bank tabeli kursów nie wiązał się z wykreowaniem w żadnym momencie po stronie banku obowiązku nabywania i zbywania franków szwajcarskich po określonym kursie względem złotego. Definicja tabeli nie zawiera przy tym żadnych elementów wskazujących na obiektywny i weryfikowalny charakter ustalanych przez bank kursów walut. Ponadto żadne postanowienie spornej umowy nie wskazywało maksymalnego (procentowego lub kwotowego) odchylenia bankowych kursów kupna i sprzedaży CHF od kursu średniego NBP (lub innego zewnętrznego wskaźnika), jakie mogło zostać ustalone przez pozwany bank. Dowolność tego ustalania nie została w umowie w żaden sposób ograniczona.
Ponadto zastosowanie w umowie kursu kupna CHF dla ustalenia równowartości kwoty udzielonego kredytu w złotych oraz kursu sprzedaży CHF dla określenia wysokości rat spłaty kredytu w złotych skutkowało dodatkowym zyskiem banku i nieuzasadnionym wzrostem zobowiązań kredytobiorcy. Nawet gdyby kurs franka szwajcarskiego nie uległ zmianie w trakcie wykonywania umowy, obowiązkiem kredytobiorcy była zapłata z tytułu kapitału kredytu kwoty wyższej niż uzyskana oraz odsetek od różnicy tych kwot. Powyższe postanowienia spornej umowy stoją zatem w sprzeczności z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając interesy kredytobiorcy będącego konsumentem, ponieważ umożliwiają bankowi dowolne ustalanie kursów kupna i sprzedaży waluty na potrzeby rozliczeń kredytowych, a także wiążą się z nieuzasadnionym zwiększeniem zobowiązania naszych Klientów oraz zysku banku. Nie były one przy tym indywidualnie uzgodnione z powodami, lecz pochodziły z przygotowanego przez bank wzorca umowy.
W konsekwencji, biorąc pod uwagę wzmiankowane wadliwości umowy, Sąd uznał, że w takim kształcie nie może ona nadal obowiązywać. Zasądził także zwrot kosztów procesu w całości.
W chwili obecnej wyrok jest nieprawomocny, a Bank zapowiedział apelację. W przypadku uprawomocnienia orzeczenia, szacunkowa korzyść Klientów Kancelarii wyniesie ok. 170 tys. złotych.
Sprawę prowadzą adwokat Jacek Sosnowski oraz adwokat Bartłomiej Górczyński – Kancelaria Adwokacka Adwokat Jacek Sosnowski Adwokaci i Radcowie Prawni.
Inne ciekawe wyroki omawiamy na naszym kanale YouTube – zapraszamy do subskrybowania