Wyrokiem z dnia 3 października 2022 roku Sąd Okręgowy w Warszawie, XXV Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący: SSO Kamila Gołaszewskiego, w sprawie o sygn. akt XXV C 1259/20 ustalił, że umowa o kredyt mieszkaniowy NORDEA-HABITAT zawarta w listopadzie 2009 roku z Nordea Bank Polska S.A. z siedzibą w Gdyni (obecnie PKO BP S.A. z siedzibą w Warszawie) a naszymi Klientami jest nieważna.
Jednocześnie Sąd zasądził od Pozwanego PKO BP S.A. na rzecz naszej Klientki, która dokonywała spłaty kredytu kwoty:
1) 64 000 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 22 czerwca 2022 roku do dnia uprawomocnienia się wyroku z tym, że spełnienie świadczenia powinno nastąpić za jednoczesnym zaoferowaniem przez naszą Klientkę pozwanemu kwoty 64 000 zł albo zabezpieczenia roszczenia Pozwanego o zapłatę tej kwoty,
2) 139 202,32 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 22 czerwca 2022 roku do dnia zapłaty.
Ponadto Sąd zasądził od PKO BP S.A. z siedzibą w Warszawie na rzecz naszych Klientów, łącznie 22 863,20 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym koszty zastępstwa procesowego wraz z odsetkami ustawowymi od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.
W niniejszej sprawie pozew złożono w kwietniu 2020 r., Sąd dokonał wszystkich ustaleń na jednej rozprawie, a na kolejnym terminie ogłosił wyrok. Sąd w ramach postępowania dowodowego pominął wyliczenia załączone do pism procesowych przez strony oraz wszystkie dowody zmierzające do wyliczenia kwoty dochodzonej przez Kredytobiorcę.
Ponadto Sąd pominął dowód z zeznań świadków, a także dowód z przesłuchania stron, choć pierwotnie wezwał Powodów do osobistego stawiennictwa na rozprawę, celem ich przesłuchania, to jednak do przesłuchania Klientów Kancelarii nie doszło, ponieważ Sąd ten wniosek uznał za nieistotny dla rozpoznania sprawy.
Sąd podzielił stanowisko zawarte przez Kancelarię w pismach procesowych, odnośnie tego, że łącząca strony umowa zawierała postanowienia abuzywne, a ich wyeliminowanie z treści umowy, prowadzi do konieczności ustalenia jej nieważności w całości i od początku.
Sąd w ustnych motywach podkreślił, że w umowie występowała możliwość spłaty kredytu od początku w CHF, w ocenie Sądu taka konstrukcja prowadziłaby do usunięcia wadliwości postanowień dotyczących waloryzacji tylko wtedy, gdy możliwość wyboru waluty spłaty rat występowałaby przy płatności każdej raty, tj. kredytobiorca przed płatnością raty sprawdza kursy określone przez Bank, dopiero wtedy podejmuje decyzje czy spłaca po kursie banku czy też spłaca bezpośrednio w walucie obcej.
Natomiast, jeżeli tak jak w przedmiotowej umowie, mamy na samym początku trwania stosunku (w chwili podpisania umowy) określenie, że spłata będzie następowała w złotych, z rachunku prowadzonego w złotych to nie możemy uznać, że niweluje to niedozwolony charakter postanowień waloryzacyjnych, które określają, że przy spłacie w złotych będzie wykorzystywana tabela kursów walut, tworzona jednostronnie przez Bank.
Postanowienia na mocy których do przeliczenia złotych polskich na franki szwajcarskie i odwrotnie będzie dochodziło na podstawie Tabeli Kursów określonej jednostronnie przez Bank, bez podania jakichkolwiek kryteriów ustalania tej tabeli jest niedozwolone. Zdaniem Sądu nie może występować stosunek, w którym jedna strona stosunku będzie ustalała zobowiązanie drugiej strony. Przy czym warto podkreślić, że w niniejszej sprawie to silniejsza strona stosunku zobowiązaniowego – Bank, decydowała jednostronnie o wysokości zobowiązania strony słabszej – konsumentów. Umowa po wyeliminowaniu kursów wymiany waluty z Tabeli Banku nie może być dalej wykonywana, stąd Sąd uznał za konieczne ustalenie jej nieważności.
Sąd podkreślił, że konsument może wyrazić zgodę na zastąpienie niedozwolonych postawień i w ten sposób utrzymać ważność umowy, jednakże w przedmiotowej sprawie konsumenci takiej zgody nie wyrazili. Ponadto Sąd jednoznacznie stwierdził, że niedozwolone postanowienia nie mogą zostać zastąpione na podst. art. 358 § 2 k.c.
Sąd odniósł się do orzeczeń wydanych przez TSUE dotyczących kredytów zawieranych na Węgrzech, które Pozwany Bank przytaczał na potwierdzenie swoich racji. Sąd odnosząc się do argumentacji Pozwanego zaznaczył, że w Węgierskim systemie prawnym ustawodawca wprowadził przepis, który w przypadku stwierdzenia niedozwolonego charakteru postanowienia dotyczącego kursu wymiany walut, nakazuje stosowanie określonego kursu w miejsce kursu określonego umowie. W polskim systemie prawa nie występuje analogiczny przepis dyspozytywny, z tego powodu orzecznictwo TSUE dotyczące węgierskiego systemu prawnego nie mogło mieć wpływu na rozstrzygnięcie niniejszego postępowania.
Sąd uwzględnił zarzut zatrzymania zgłoszony przez Pozwanego, jednakże tylko w 1/3. Kredyt był spłacany tylko przez jednego z trzech kredytobiorców i tylko ten kredytobiorca ma prawo żądać od Banku zwrotu wszystkich wpłaconych kwot, co znalazło swój wyraz w wyroku. Natomiast Bank w przypadku ustalenia umowy za nieważną ma roszczenie o zwrot udzielonego kredytu względem trzech kredytobiorców, przy czym pomiędzy tymi kredytobiorcami nie występuje solidarność, ponieważ nie wynika ona ani z ustawy, ani z czynności prawnej, gdyż czynności prawnej (umowy) nie ma. Z tej przyczyny, w opinii Sądu zarzut zatrzymania został skutecznie zgłoszony tylko względem kredytobiorcy, który spłacał kredyt i tylko w wysokości odpowiadającej udziałowi tego kredytobiorcy w udzielonym kredycie.
Pozwany Bank złożył wniosek o sporządzenie uzasadnienia powyższego wyroku, co stanowi zapowiedź wniesienia apelacji, niezależnie od tego – po analizie prawomocnych wyroków, jakie zapadły z udziałem tego banku – Klienci Kancelarii ze spokojem mogą oczekiwać na przebieg postępowania sądowego w drugiej instancji.
Sprawę prowadzili adw. Jacek Sosnowski oraz adw. Dominka Peżyńska – Kancelaria adwokacka adwokat Jacek Sosnowski Adwokaci i Radcowie Prawni.