Wyrokiem z dnia 26 października 2021 r. w sprawie o sygn. akt I C 632/20 Sąd Okręgowy w Gliwicach I Wydział Cywilny ustalił nieważność umowy kredytu hipotecznego z 2008 r. zawartej pomiędzy byłym EFG Eurobank Ergasias SA w Warszawie (obecnie: Raiffeisen Bank International AG Spółka Akcyjna z siedzibą w Wiedniu), a naszymi Klientami. Zasądził także zwrot kosztów procesu w całości w kwocie 6400 zł.
Pozew wpłynął do Sądu 30 października 2020 r., zatem postępowanie w Sądzie I instancji trwało niespełna rok. Wyrok zapadł na posiedzeniu niejawnym, po przeprowadzeniu 1 rozprawy (w czerwcu 2021 r.).
Nasi Klienci potrzebowali kredytu na zakup lokalu mieszkalnego.
W uzasadnieniu pozwu podnieśliśmy, że umowa kredytu naszych Klientów zawiera klauzule niedozwolone, co w naszej ocenie winno skutkować nieważnością całej umowy. Ponadto akcentowaliśmy, że wadliwie przebiegała sama procedura udzielania kredytu, a kredytobiorcy nie zostali właściwie pouczeni o ryzykach: kursowym, walutowym i zmiennej stopy procentowej.
Pozwany Bank w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości. W uzasadnieniu pozwany wskazywał m.in., że wszelkie klauzule umowne zostały sformułowane w sposób jednoznaczny i zrozumiały. Jego zdaniem Powodowie nie mieli interesu prawnego w domaganiu się ustalenia nieważności umowy. Pozwany podniósł także zarzut przedawnienia roszczeń.
Zdaniem Sądu powództwo główne zasługiwało na uwzględnienie w całości. W ocenie Sądu strona powodowa miała interes prawny w dochodzeniu ustalenia nieważności umowy kredytu, wbrew twierdzeniom pozwanego banku.
Bezsprzecznie strony zawarły umowę kredytu. Bezspornym w sprawie jest także to, że pozwany ma status przedsiębiorcy, a powodowie jako kredytobiorcy mają status konsumenta.
Sąd Okręgowy podkreślił w uzasadnieniu, że analiza spornej umowy kredytu przez pryzmat art. 3851 §1 Kodeksu cywilnego prowadzi do wniosku, że w nie doszło do jej skutecznego zawarcia z uwagi na rażące naruszenie interesów powodów jako konsumentów poprzez niekorzystne ukształtowanie ich sytuacji ekonomicznej na skutek nieusprawiedliwionej i niekorzystnej dysproporcji praw i obowiązków. Zgodnie z art. 3851 §1 k.c. postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny.
W pierwszym rzędzie Sąd dokonał oceny czy umowa zawierała niedozwolone postanowienia, jaki miały charakter, czy określały główne świadczenia stron. Przytaczając aktualne orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej Sąd doszedł do przekonania, iż kwestionowane klauzule umowne stanowiły główne świadczenia stron.
Bank swobodnie ustalał, według tylko sobie znanych zasad, kursy walut, mając nieograniczone prawo kształtowania raty. Jest to równoznaczne z prawem dowolnego kształtowania wysokości świadczeń głównych (wysokości raty i całej należności) w czasie trwania stosunku prawnego. Tym samym nie można mówić o jednoznacznym określeniu głównego świadczenia. Umowa powoduje swoistą nierówność informacyjną stron.
Oceny prawnej umowy nie zmienia zawarcie przez strony aneksu.
Powodowie poinformowani przez Sąd na rozprawie o możliwych konsekwencjach związanych z ustaleniem nieważności umowy oświadczyli, że nie chcą jej utrzymania w mocy. Skoro nie doszło do skutecznego zawarcia umowy z uwagi na naruszenie normy art. 3851 §1 k.c. żądanie ustalenia nieważności umowy jest uzasadnione.
Po uprawomocnieniu wyroku w tym kształcie, saldo spłaty zobowiązania kredytowego naszych Klientów ulegnie obniżeniu z kwoty ok. 144.000,00 zł do 0 zł.
Sprawę prowadzą adwokat Jacek Sosnowski oraz adwokat Bartłomiej Górczyński – Kancelaria adwokat Jacek Sosnowski Adwokaci i Radcowie Prawni.