Wyrokiem z dnia 28 marca 2022 r., Sąd Okręgowy w Katowicach I Wydział Cywilny (Sędzia Agata Witkowska, sygn. akt I C 280/21) ustalił w punkcie 1, że umowa o kredyt hipoteczny z lipca 2009 r. zawarta przez naszych Klientów z EFG Eurobank Ergasias S.A. Spółka Akcyjna Oddział w Polsce (aktualnie: Raiffeisen Bank International AG z siedzibą w Wiedniu) jest nieważna.
W punkcie drugim wyroku Sąd zasądził od pozwanego Powszechnej Kasy Oszczędności Banku Polskiego S.A. w Warszawie na rzecz naszych Klientów kwotę 39.714,12 zł oraz 41.450,80 CHF wraz z odsetkami za opóźnienie. Powództwo zostało uwzględnione w całości, w związku z czym Sąd w pkt. 3 zasądził od Banku na rzecz naszych Klientów 11 834 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.
Postępowanie wszczęto w lutym 2021 roku. Proces w I instancji trwał 12 miesięcy. W pozwie nasi Klienci powoływali się na brak związania negowanymi klauzulami przeliczeniowymi wobec obciążenia ich nadmiernym ryzykiem kursowym, braku należytej informacji o nim, a zarazem arbitralnego wyznaczania kursu waluty. Powodowie podnieśli również, że konsekwencją uznania kwestionowanych postanowień za abuzywne jest to, iż są one bezskutecznie i nie wiążą stron.
Raiffeisen Bank International AG z siedzibą w Wiedniu wnosił o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od naszych Klientów na swoją rzecz zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Pozwany bank w pierwszej kolejności zarzucił brak interesu prawnego kredytobiorców w zakresie powództwa o ustalenie. Następnie zaprzeczył zasadności powództwa podnosząc, że łącząca strony umowa jest w całości ważna, nie zawiera klauzul abuzywnych. Umowa była indywidualnie negocjowana w zakresie mechanizmu indeksacji. Ewentualne postanowienia abuzywne mogą zostać uzupełnione przez przepisy dyspozytywne. Strona pozwana podniosła zarzut zatrzymania.
W trakcie postępowania odbyła się rozprawa, podczas której przesłuchano naszych Klientów. W trakcie zeznań wskazano, że Bank nie wyjaśnił przed podpisaniem umowy kredytu na czym polega indeksacja kwoty kredytu, ani jaki wpływ na wysokość zobowiązania mają kursy kupna i sprzedaży. Nasi Klienci nie zostali poinformowani w sposób rzetelny o ryzyku kursowym. Nie mieli możliwości negocjowania warunków umowy kredytu hipotecznego.
Sąd ustalił, że nasi Klienci posiadali status konsumentów, a postanowienia umowy dotyczące ustalania kursów waluty nie były indywidualnie uzgodnione z kredytobiorcą. Zdaniem Sądu warunki umowy dotyczące ustalania kursów waluty CHF, które miały zastosowanie do ustalania wysokości salda kredytu jak i wysokości rat kapitałowo-odsetkowych dawały pozwanemu bankowi uprawnienie do dowolnego kształtowania zobowiązań drugiej strony umowy. W tym zakresie postanowienia umowy nie zawierały żadnych ograniczeń, pozwalając bankowi na niczym nieograniczone ustalanie kursu CHF w swoich tabelach, a tym samym wysokości zobowiązań kredytobiorcy.
Możliwość dowolnego ustalania kursu CHF przez bank powoduje, że nie można ustalić na podstawie postanowień umowy jaka będzie wysokość zobowiązania kredytobiorcy w dacie wypłaty kredytu, jak i w trakcie wykonywania umowy przez kredytobiorcę (saldo) i jaka będzie wysokość zobowiązań kredytobiorcy z tytułu obowiązku zapłaty rat kapitałowo- odsetkowych. Wszystkie te wartości mogą być dowolnie kształtowane przez bank poprzez ustalanie kursu CHF. Powoduje to zdaniem Sądu sprzeczność umowy z bezwzględnie obowiązującymi przepisami art. 69 prawa bankowego.
Sąd wskazał również, że postanowienia indeksacyjne zawarte w spornej umowie składały się na główne świadczenia stron. Sąd uznał także, że tak ukształtowany stosunek prawny jest sprzeczny z zasadami współżycia społecznego (art. 58 par 2 k.c.).
W związku z ustaleniem, że łącząca strony umowa była nieważna nasi Klienci mogli domagać się zwrotu tego co na jej podstawie świadczyli na rzecz banku. Wysokość żądanej przez powodów kwoty została wskazana przez bank w wydanym zaświadczeniu, wynikała ponadto z dowodów wpłat i dodatkowo nie była kwestionowana przez Bank.
Wobec nieważności Sąd uwzględnił roszczenie w całości. Wyrok nie jest prawomocny.
Sprawę prowadzili adw. Jacek Sosnowski oraz adw. Tomasz Pietrusiak z kancelarii Sosnowski Adwokaci i Radcowie Prawni.