Sąd Okręgowy w Warszawie, II Wydział Cywilny (Sędzia del. Anna Kiełek), sygn. akt II C 3112/20 w wyroku z dnia 18 października 2022 r. ustalił, że umowa o kredyt mieszkaniowy Własny Kąt Hipoteczny zawarta w 2005 roku pomiędzy PKO BP S.A. z siedzibą w Warszawie a Klientami Kancelarii jest nieważna i zasądził od pozwanego Banku łącznie na rzecz Powodów kwotę 401 569,98 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 15 kwietnia 2022 roku do dnia zapłaty. W pozostałym zakresie Sąd oddalił powództwo. Ponadto Sąd zasądził od pozwanego Banku łącznie na rzecz Klientów Kancelarii kwotę 11.864,00 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania, w tym kwotę 10.800 złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.
W niniejszej sprawie pozew wniesiono do sądu w listopadzie 2020 r., odbyła się tylko jedna rozprawa, na której Sąd dopuścił dowód z zeznań stron, ograniczając go do przesłuchania Powodów oraz pominął dowód z zeznań świadków zgłoszonych przez Pozwany Bank. Świadkowie o przesłuchanie których wnosił Bank choć uczestniczyli w udzielaniu Klientom Kancelarii kredytu i ich zeznania mogły mieć związek z kwestionowaną umową, to nie odbierali wezwań kierowanych przez Sąd, a pozwany Bank nie dysponował aktualnymi adresami świadków, co umożliwiłoby ich skuteczne wezwanie na rozprawę. Stąd Sąd I instancji uznał, że wnioskowanego przez Pozwanego dowodu z zeznań świadków nie można przeprowadzić i go pominął.
W związku z powyższym, jedynym dowodem – oprócz załączonych do akt sprawy dokumentów – przeprowadzonych w sprawie przez Sąd było przesłuchanie Kredytobiorców. Z ich zeznań natomiast jednoznacznie wynikało, że kredyt powiązany z walutą obcą doradcy finansowi przedstawiali jako opcję najkorzystniejszą, a jednocześnie bezpieczną. Kurs CHF bowiem był określany przez pracowników banku, jako najstabilniejszy i najbezpieczniejszy, co miało gwarantować atrakcyjność tego produktu. Jednocześnie doradcy nie informowali o istnieniu jakiegokolwiek ryzyka związanego z zawieraną umową tzw. kredytu frankowego.
Kredytobiorcy zarzucili także doradcom, że nie wyjaśnili im, na czym polega cały mechanizm denominacji, ani w jaki sposób bank ustala kursy w tabeli kursowej banku. Niezależnie od tego Kredytobiorcy nie uczestniczyli w procesie ustalania wysokości kursów walut, które miały zastosowanie do kreowania przez bank wysokości ich zadłużenia, co jest jednoznacznie niedopuszczalne, ponieważ stanowi nadużycie silniejszej pozycji przedsiębiorcy, w stosunku do konsumentów, którzy powinni być szczegółowo poinformowani o cechach charakterystycznych zawieranego produktu finansowego, a zwłaszcza o ryzykach, jakie wiążą się z zawarciem takiej umowy. Z zeznań Powodów wynikało także, że nie mieli oni świadomości zarówno wpływu zmiany kursu na saldo kredytu, jak też nie zdawali sobie sprawy, że wyłącznie na nich będzie ciążyło całe ryzyko kursowe i to przez cały okres kredytowania.
W ocenie Sądu powództwo w niniejszej sprawie zasługiwało na uwzględnienie zarówno w zakresie ustalenia nieważności spornej Umowy, jak również w zakresie żądania o zasądzenie dochodzonych kwot pieniężnych. W ustnych motywach uzasadnienia Sąd potwierdził, że Klienci Kancelarii posiadają interes prawny w ustaleniu nieważności spornej Umowy, albowiem powództwo o ustalenie pozwoli rozstrzygnąć sporne kwestie na przyszłość. Samo powództwo o zapłatę rat już uiszczonych nie dawałoby jednoznacznej odpowiedzi odnośnie tego, czy Powodowie muszą spłacać dalsze raty, stąd uzasadnione było domaganie się przez kredytobiorców ustalenia, że zawarta z bankiem umowa kredytu jest nieważna w całości i od początku.
W opinii Sądu przedmiotowa umowa kredytu denominowanego w walucie CHF odbiega od istoty umowy kredytu, Kredytobiorcy nie mogli bowiem samodzielnie określić wysokości świadczenia Banku, a w konsekwencji wysokości kredytu, który został im przyznany/ oddany do dyspozycji, wobec powyższego Umowa zawarta przez Klientów Kancelarii z Pozwanym Bankiem jest nieważna ex tunc na podstawie art. 58 § 1 kodeksu cywilnego, jako sprzeczna z art. 69 ustawy prawo bankowe w brzmieniu obowiązującym w chwili jej zawarcia.
Ponadto Sąd uznał przedmiotową umowę za nieważną z uwagi na jej sprzeczność z istotą stosunków zobowiązaniowych. Pozwany Bank jako podmiot ekonomicznie silniejszy został bowiem upoważniony w umowie kredytu do jednostronnego oraz arbitralnego ustalania kursu wymiany waluty CHF, na podstawie którego dochodziło do rozliczenia kredytu, co w konsekwencji skutkowało możliwością wpływania przez Bank na wysokość zobowiązania kredytobiorców.
Bank swoim zwyczajem złożył wniosek o uzasadnienie zapadłego w sprawie wyroku, co stanowi zapowiedź wniesienia apelacji. Wyrok nie jest więc prawomocny.
Sprawę prowadzili adw. Jacek Sosnowski oraz adw. Dominika Peżyńska – Kancelaria adwokat Jacek Sosnowski Adwokaci i Radcowie Prawni.