W dniu 23 czerwca 2022 r. Sąd Okręgowy w Warszawie (SSO Barbara Pyz-Kędzierska) wydał wyrok w sprawie o sygn. II C 3940/20, w którym:
1. ustalił, iż umowa o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych „Multiplan” waloryzowany kursem CHF, zawarta przez naszych Klientów z BRE Bankiem Spółka Akcyjną z siedzibą w Warszawie jest nieważna;
2. ustalił, iż umowa o pożyczkę hipoteczną dla osób fizycznych „Multiplan” waloryzowaną kursem CHF, zawarta przez naszych Klientów z BRE Bankiem Spółka Akcyjną z siedzibą w Warszawie jest nieważna;
3. zasądził od mBank Spółki Akcyjnej z siedzibą w Warszawie na rzecz naszych Klientów kwotę 156 926,94 zł (sto pięćdziesiąt sześć tysięcy dziewięćset dwadzieścia sześć złotych dziewięćdziesiąt cztery grosze) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 15 stycznia 2021 r. do dnia zapłaty;
4. zasądził od mBank Spółki Akcyjnej z siedzibą w Warszawie na rzecz naszych Klientów kwotę 11 834 zł (jedenaście tysięcy osiemset trzydzieści cztery złote) tytułem zwrotu kosztów postępowania, w tym kwotę 10 800 zł (dziesięć tysięcy osiemset złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia do dnia zapłaty.
Pozew w niniejszej sprawie wniesiony został w grudniu 2020 roku, zaś wyrok ustalający nieważność umowy kredytu oraz pożyczki waloryzowanych kursem CHF zapadł po 18 miesiącach od zainicjowania postępowania.
Sprawa dotyczyła umowy o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych „Multiplan” waloryzowany kursem CHF zawartej w styczniu 2007 r., celem zaciągniętego kredytu było refinansowanie kredytu hipotecznego w Banku Ochrony Środowiska S.A. Co istotne uprzedni kredyt odnosił się do waluty EURO.
W przedmiotowym postępowaniu sądowym kwestionowaną umową była również umowa o pożyczkę hipoteczną dla osób fizycznych „Multiplan” waloryzowaną kursem CHF zawartą w lutym 2007 r. w celu sfinansowania prac wykończeniowych w należącym do naszych Klientów budynku. Nie budził wątpliwości Sądu fakt, że Kredytobiorcy decydując się na zaciągniecie długoterminowych zobowiązań w walucie obcej działali w celu zaspokojenia swoich osobistych potrzeb, niezwiązanych z działalnością gospodarczą czy życiem zawodowym. Sąd słusznie stwierdził, iż nasi Klienci zawierając umowę o kredyt jak i o pożyczkę działali w charakterze konsumentów.
Powodowie w pozwie wskazali za niedozwolone postanowienia umowy kredytu: §1 ust. 3, §1 ust. 3A, §7 ust. 1 in fine, §11 ust. 4, zaś umowy pożyczki: §1 ust. 2, §1 ust. 3a, §7 ust. 1 in fine, §11 ust. 4, w zakresie w jakim kreują mechanizm indeksacji i przewidują przeliczanie PLN po kursie CHF, czyli przeliczanie wypłaconych środków na walutę, do której indeksowany jest kredyt według kursu kupna dla CHF zgodnie z tabelą kursów walut obcych obowiązującą w banku w dniu wypłaty oraz w zakresie, w jakim spłata rat kapitałowo-odsetkowych kredytu ma następować według kursu sprzedaży dla CHF zgodnie z tabelą kursów walut obcych obowiązującą w banku w dniu spłaty.
Sąd w pełni podzielił naszą argumentację, wskazując, że postanowienia spornych umów dawały pozwanemu bankowi dowolność kształtowania wysokości zobowiązań Kredytobiorców z tytułu zaciągniętych zobowiązań wynikających z umowy kredytu i pożyczki i wyłącznie od jego woli zależała wysokość tych świadczeń.
Zarówno kredyt jak i pożyczka były wypłacone w złotych polskich, a waluta obca pełniła tylko rolę miernika wartości. W umowach określone zostały wyłącznie kwoty uruchomienia kredytu i pożyczki, tj. zobowiązanie banku do wypłaty określonej kwoty wyrażonej w PLN. W umowie nie zostały jednak określone świadczenia Kredytobiorców, tj. wysokość salda kredytu w CHF, sposób jego wyliczenia oraz zasady, w oparciu o które miało być określone zobowiązanie powodów w postaci spłaty rat. W konsekwencji Kredytobiorca według stanu na dzień zawarcia umowy nie był w stanie określić wysokości swojego zadłużenia i to nawet przy założeniu, że zarówno oprocentowanie, jak i kurs średni NBP waluty CHF, były niezmienne przez cały okres trwania umowy.
Sąd podzielił również nasze stanowisko w zakresie przyznania sobie przez bank prawa do jednostronnego regulowania wysokości salda, jak również wysokości rat kredytu i pożyczki waloryzowanych kursem franka szwajcarskiego, poprzez dowolne niczym nieograniczone wyznaczanie w tabelach kursów kupna lub sprzedaży franka szwajcarskiego. Dotyczyło to tak uruchomienia kredytu i pożyczki, jak i ich późniejszej spłaty.
Jednocześnie prawo banku do ustalania kursu waluty w świetle umowy nie doznawało żadnych formalnych ograniczeń. Bank przyznał sobie prawo do jednostronnego określania zobowiązań umownych, a to wysokości salda kredytu i pożyczki oraz rat, a tym samym i wysokości świadczeń powodów. Pozwany zapewnił sobie możliwość uzyskania znaczących korzyści finansowych stanowiących dla powodów dodatkowe koszty kredytu, których oszacowanie nie było możliwe.
Sąd również uznał, iż strony nie umówiły się co do głównych świadczeń. Brak określenia w umowach głównych świadczeń umowy, prowadzi do stwierdzenia, że umowy te są w całości nieważne. Zarówno indeksacja, jak odesłanie do tabel kursowych stanowią przedmiot główny umów, przy czym nie zostały one sformułowane jednoznacznie, tj. brak wskazania zasad ustalania kursów, brak rzetelnej informacji o ryzyku walutowym przy jednoczesnym wykreowaniu poprzez indeksację takiego ryzyka, rodzaje kursów prowadzące do dalszych niejednoznaczności.
Zapadły wyrok jest nieprawomocny, jednak mając na uwadze kierunek linii orzeczniczej, można być dobrej myśli co do ostatecznego ewentualnego rozstrzygnięcia przed Sądem Apelacyjnym.
Sprawę prowadził adw. Jacek Sosnowski z Kancelarii Sosnowski Adwokaci i Radcowie Prawni.