Wyrokiem z dnia 18 maja 2022 r. Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie, II Wydział Cywilny w sprawie o sygn. akt II C 1208/20 ustalił, że umowa o kredyt hipoteczny zawarta we wrześniu 2008 r. z EFG Eurobank Ergasias S.A. Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie jest nieważna w całości, a także zasądził od Pozwanego Raiffeisen Bank International AG z siedzibą w Wiedniu na rzecz Klientów Kancelarii kwotę 170 tys. zł. Ponadto Sąd postanowił obciążyć przegrywający bank kosztami procesu w całości.
W sprawie odbyły się dwa terminy rozpraw, podczas których Sąd przesłuchał Powodów, a następnie ogłosił wyrok. Nie spotkały się z akceptacją wnioski banku o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów z zeznań pracowników banku, którzy to pracownicy nie brali udziału w procesie udzielania kredytobiorcom kredytu, a ich zeznania miały odbyć się celem wykazania faktów nieistotnych dla rozpoznania niniejszej sprawy tj. procedury obowiązujące w banku, czy też sposób ustalania przez bank kursów CHF w tabeli kursowej banku. Również wnioski o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego zostały pominięte przez Sąd, bowiem dla zasądzenia od Pozwanego na rzecz Powodów zwrotu wszystkich uiszczonych w wykonaniu nieważnej umowy kredytu kwot, dowód ten okazał się zbędny.
Kwestionowana przez Klientów Kancelarii umowa kredytu została zaciągnięta – jak to często miało miejsce – przez młode małżeństwo, które wspierane było przez rodziców, celem zwiększenia zdolności kredytowej. Przed wytoczeniem powództwa o ustalenie nieważności umowy jeden z pierwotnych kredytobiorców zmarł, a na skutek spadkobrania, zobowiązana do dalszej spłaty kredytu solidarnie wraz z pozostałymi kredytobiorcami stała się siostra jednego z kredytobiorców. Jednocześnie z uwagi na współuczestnictwo konieczne siostra pierwotnego kredytobiorcy występowała w niniejszym procesie w charakterze Powoda, bowiem jest ona obecnie stroną umowy kredytu, której ustalenia nieważności domagali się wszyscy kredytobiorcy.
Powodowie początkowo w pozwie domagali się wyłącznie ustalenia nieważności umowy kredytu zawartej z Pozwanym, następnie modyfikując powództwo zgodnie z obowiązującą aktualnie teorią dwóch kondykcji. W imieniu Klientów Kancelarii zgłoszone żądania motywowaliśmy nie tylko występowaniem w Umowie niedozwolonych klauzul przeliczeniowych, ale także sprzecznością Umowy z przepisami prawa tj. kodeksem cywilnym oraz ustawą Prawo bankowe, jak również naruszeniem zasad współżycia społecznego i równowagi kontraktowej. Pozwany natomiast wnosił o oddalenie powództwa w całości, w tym w szczególności podnosił brak interesu prawnego w dochodzeniu przez Klientów Kancelarii ustalenia nieważności umowy.
Sąd w ustnych motywach uzasadnienia wskazał, że podziela stanowisko Klientów Kancelarii oraz argumentację zawartą w pismach procesowych, bowiem umowa kredytu zawarta z poprzednikiem prawnym pozwanego banku jest bezwzględnie nieważna. W opinii Sądu klauzule umożliwiające przeliczenie wypłaconego kredytu celem ustalenia salda przy zastosowaniu kursów kupna CHF ustalonych jednostronnie przez bank, jak też spłacanych przez kredytobiorców rat kredytu przy zastosowaniu kursów sprzedaży CHF umieszczonych w ustalanej arbitralnie tabeli kursowej banku są niedozwolone i nie wiążą stron. Natomiast po ich usunięciu umowa kredytu nie może dalej wiązać stron, gdyż postanowienia te dotyczą głównych świadczeń stron, są sprzeczne z dobrymi obyczajami i rażąco naruszają interesy konsumentów.
Sąd podkreślił także, że umowa kredytu hipotecznego indeksowanego do CHF narusza art. 58 par. 1 kodeksu cywilnego, art. 353 (1) kodeksu cywilnego oraz art. 69 ustawy Prawo bankowe, a także jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego i dlatego nieważna na postawie art. 58 par. 2 kodeksu cywilnego.
Sąd I instancji, odmiennie niż w większości analogicznych spraw, uznał więc, że umowa kredytu indeksowanego do waluty CHF zawarta przez konsumentów jest bezwzględnie nieważna na podstawie art. 58 ustawy kodeks cywilny, a nie tylko z uwagi na umieszczone w niej niedozwolone klauzule przeliczeniowe, po których usunięciu, umowa nie może dalej obowiązywać.
Powyższa sprawa jest także przykładem na to, że również w przypadku zmiany pierwotnego składu kredytobiorców z uwagi na przyczyny losowe, nic nie stoi na przeszkodzie, żeby skutecznie domagać się ustalenia nieważności umowy kredytu powiązanego z walutą obcą oraz zwrotu wszystkich uiszczonych w wykonaniu nieważnej umowy kredytu kwot.
Przegrany bank wniósł o sporządzenie pisemnego uzasadnienia powyższego wyroku, oczekujemy więc na apelację banku i prawomocny wyrok podtrzymujący wydane przez Sąd I instancji rozstrzygnięcie.
Sprawę prowadzili adw. Jacek Sosnowski i adw. Dominika Peżyńska – Kancelaria Adwokacka Adwokat Jacek Sosnowski Adwokaci i Radcowie Prawni