Postępowanie grupowe, a więc to zainicjowane na skutek złożenia pozwu zbiorowego, trwa zdecydowanie dłużej niż tradycyjne postępowanie indywidualne, co spowodowane jest między innymi zupełnie odrębną i bardziej rozbudowaną procedurą, która poprzedza takie postępowanie.
W przypadku postępowania grupowego najpierw bowiem, na posiedzeniu niejawnym, sąd rozstrzyga o dopuszczalności postępowania grupowego, a następnie, po uprawomocnieniu się postanowienia o rozpoznaniu sprawy w postępowaniu grupowym, sąd zarządza ogłoszenie o wszczęciu postępowania grupowego.
W ogłoszeniu o wszczęciu postępowania grupowego zamieszcza się między innymi informację o możliwości przystąpienia do grupy przez osoby, których roszczenia mogą być objęte powództwem grupowym poprzez złożenie reprezentantowi grupy, w oznaczonym terminie, nie krótszym niż jeden, a nie dłuższym niż trzy miesiące od daty ogłoszenia, pisemnego oświadczenia o przystąpieniu do grupy.
Następnie, po upływie wyznaczonego przez sąd terminu, nie krótszego niż miesiąc od dnia doręczenia powodowi zarzutów co do członkostwa, sąd wydaje postanowienie co do składu grupy. Wydanie postanowienia co do składu grupy kończy drugą fazę postępowania grupowego, jaką jest formowanie grupy, od tej chwili nie jest już możliwe przystępowanie do grupy.
Jak wynika z powyższego, zanim sąd przystąpi do rozpoznania pozwu zbiorowego, konieczne jest przeprowadzenie procedury, która może potrwać kilka bądź kilkanaście miesięcy, co już znacznie wydłuża całe postępowanie, dlatego nie rzadko zdarza się, że korzystniejsza, pod względem czasowym, jest rezygnacja z postępowania zbiorowego i złożenie pozwu indywidualnego, pamiętać jednakże należy, że wystąpienie z grupy nie zawsze będzie możliwe.
Odrębne kwestie dotyczące postępowania wszczętego na skutek złożenia pozwu zbiorowego reguluje ustawa o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym, zgodnie zatem z przepisami wskazanej ustawy, po uprawomocnieniu się postanowienia sądu co do składu grupy, oświadczenie członka grupy o wystąpieniu z grupy jest bezskuteczne.
Rezygnację z pozwu zbiorowego można zatem złożyć w każdym czasie, jednakże nie później niż do momentu uprawomocnienia się postanowienia sądu co do składu grupy, czyli do momentu zakończenia drugiej fazy postępowania grupowego.
Powyższe potwierdził również Sąd Apelacyjny w Warszawie, który w postanowieniu z dnia 30 października 207 r., sygn. akt: VI ACz 1517/17, wydanym na skutek zażalenia na postanowienia Sądu Okręgowego w Warszawie, wskazał, iż oświadczenie o wystąpieniu z grupy można złożyć do momentu, aż postanowienie co do składu grupy stanie się prawomocne, a zatem błędne jest przekonanie, że oświadczenie o wystąpienie z grupy jest bezskuteczne do czasu wydania postanowienia o składzie grupy.
Prawo do wystąpienia z grupy stanowi przejaw zasady ograniczonej swobody członka grupy w dysponowaniu swoim żądaniem w postępowaniu grupowym. Wskazuje się, iż członek grupy podejmuje dobrowolną decyzję o poddaniu swoich roszczeń dochodzeniu na zasadach postępowania grupowego i do momentu uprawomocnienia się postanowienia co do składu grupy może tę decyzję zmienić.
W uzasadnieniu do wskazanej ustawy podkreślono natomiast, iż zakaz wystąpienia członka z grupy po uprawomocnieniu się postanowienia co do składu grupy wynika z konieczności zapewnienia sprawności postępowania sądowego, a ponadto że możliwość dowolnego wystąpienia z grupy powodowałaby dezorganizację przebiegu postępowania wskutek wystąpienia z grupy poszczególnych jej członków.
Autorzy uzasadnienia wskazują także, że jeżeli ktoś zdecyduje się na przystąpienie do grupy, to musi być świadomy wynikających z tego konsekwencji prawnych.
Przeczytaj także:
Kredyt we frankach – pozew indywidualny, zbiorowy oraz hybrydowy.
Wystąpienie z grupy co do zasady niweczy skutki procesowe i materialne wytoczenia powództwa w postępowaniu grupowym w stosunku do osoby występującej, oznacza to zatem, że z chwilą zajścia skutku wystąpienia ustaje stan zawisłości sporu między byłym członkiem grupy, a pozwanym i możliwe jest wytoczenie przez byłego członka grupy powództwa indywidualnego w tym zakresie.
W razie wytoczenia własnego powództwa były członek grupy jest wolny od ograniczeń w pełnym dochodzeniu roszczeń, jakie nakładało postępowanie grupowe, a ponadto powództwo członka grupy może dotyczyć także innych – obok roszczenia dochodzonego w postępowaniu grupowym – roszczeń członka grupy.