Bardzo miło nam poinformować o kolejnym sukcesie naszych Klientów w sporze z bankiem, na tle umowy uważanej za jedną z najtrudniejszych do podważenia przed sądem. W dniu 29 września 2022 r. Sąd Okręgowy w Warszawie, XXVIII Wydział Cywilny, sygn. akt. XXVIII C 7040/21 w sprawie z powództwa kredytobiorców przeciwko BNP Paribas S.A. z siedzibą w Warszawie (dawny Fortis Bank S.A.) wydał wyrok, w którym ustalił, że umowa kredytu hipotecznego zawarta 28 grudnia 2006 r. z Fortis Bank S.A. z siedzibą w Warszawie jest nieważna i zasądził od BNP Paribas S.A. z siedzibą w Warszawie na rzecz naszych Klientów z tego tytułu kwotę 570 253, 03 zł oraz zwrot kosztów postępowania w całości.
Sąd Okręgowy w Warszawie w osobie SSO Aldony Szawrońskiej – Eliszewskiej uznał, że nasi Klienci posiadają niewątpliwie interes prawny w świetle treści art. 189 k.p.c w ustaleniu nieważności wiążącej i niewykonanej nadal umowy. Sąd zwrócił też uwagę na bardzo istotną kwestię, a mianowicie, że dopiero wydanie osobnego rozstrzygnięcia i ustalenie w orzeczeniu na mocy art. 189 k.p.c ważności, istnienia umowy doprowadzi na usunięcia trwale i na przyszłość niepewności prawnej co do ważności i związania stron umową.
Wyrok ustalający nieważność umowy będzie stanowił podstawę do wykreślenia hipoteki z księgi wieczystej nieruchomości obciążonej tym ograniczonym prawem rzeczowym- istnienie hipoteki jako prawo akcesoryjne uzależnione jest od istnienia samej wierzytelności. Powyższe jest niezwykle istotne wobec istniejących od początku tego rodzaju sporów poglądów o zasadności czy prawidłowości powództw o zapłatę (tzw. nieważność przesłankowa). Nasza Kancelaria natomiast od początku wskazywała, że tylko wyrok zawierający ustalenie nieważności umowy w sentencji orzeczenia definitywnie kończy spór i wątpliwości dotyczący danej umowy kredytowej.
Podzielając naszą argumentację Sąd stwierdził, że kwestionowana umowa z w ocenie Sądu okazała się nieważna z trzech niezależnych powodów. Jak wynika z umowy kwota kredytu udzielonego przez poprzednika prawnego pozwanego banku opiewała na kwotę wyrażoną w CHF, natomiast kwota wypłaty opiewała na kwotę PLN, co miało rzeczywiście odpowiadać kwocie wnioskowanej przez powodów.
A zatem skoro kwota udzielonego kredytu nie odpowiada wysokości wnioskowanej kwoty, a także rzeczywiście udzielonego kredytu, bowiem fakt ten wynika wprost z zaświadczenia wydanego przez pozwanego, to nie sposób uznać, że strony uzgodniły, wypracowały konsensus co do wysokości kwoty kredytu, bowiem kwota wypłaconego kredytu nie odpowiada kwocie kredytu, na który została zawarta umowa.
Z drugiej strony kwota wnioskowana przez naszych Klientów – zdaniem Sądu – nie współgrała z kwota wskazaną w umowie. Omawiana umowa nie zawierała zatem także konsensu stron co do rzeczywistej kwoty kredytu i jako taka okazała się nieważna. Strony przedmiotowej umowy nie uzgodniły w niej również, że kurs wymiany kwoty określonej w umowie zostanie określony w ramach uzgodnień między nimi.
Co istotne, w ocenie Sądu okazało się zasadnicze dla rozstrzygnięcia w sprawie, że dopiero po dokonaniu dyspozycji wypłaty kredytu z rachunku pozwanego banku na wskazany przez powodów rachunek pieniądze stawiane były do ich dyspozycji. Zważyć zaś należy, iż elementem umowy kredytu jest zgodnie z art. 69 ust. 2 pkt 8 ustawy Prawo bankowe także określenie terminu i sposobu postawienia do dyspozycji kredytobiorcy środków pieniężnych. Omawiana sytuacja – ów mechanizm konwersji jest zatem elementem treści umowy, a nie już następczym względem niego – wykonania tej umowy. Skutki zaś tego mechanizmu mają swoją konsekwencję w założeniu, że może dojść do zmniejszenia kwoty kredytu, gdyż wskazana w § 1 ust 1 umowy wartość w walucie polskiej ma charakter maksymalny.
Konsekwencją powyższych rozważań było stwierdzenie Sądu, że badany stosunek prawny nie zawiera wyniku konsensu obu jego stron, co do kwoty stawianej do dyspozycji kredytobiorcom, gdyż kwestia ta, obejmująca dopełnienie mechanizmu konwersji kwoty w walucie obcej na walutę polska, jest pozostawiona wyłącznie kredytodawcy i ma być przez niego jednostronnie ustalana już poza zawarciem umowy. W związku z tym nie sposób uznać, że strony porozumiały się, co do kwoty kredytu, a to skutkuje uznaniem umowy za nieważną.
Ponadto Sąd zwrócił uwagę, że takie ukształtowanie umowy kredytu godzi w cel tej instytucji. Dodatkowo według Sądu poprzednik prawny pozwanego naruszył zasadę dobrych obyczajów, wykorzystując niewiedzę, niedoświadczenie naszych Klientów, wprowadzając w błąd co do rzeczywistych kosztów umowy i konsekwencji dla interesów finansowych klientów. W ocenie Sądu prezentowanie kredytu denominowanego jako kredytu tańszego, w rzeczywistości niżej oprocentowanego, a zatem o niższej wysokości miesięcznej raty było nieuczciwe, bowiem nie prezentowało konieczności poniesienia przez kredytobiorcę dodatkowego kosztu w postaci spreadu walutowego.
Droga do tego korzystnego rozstrzygnięcia wyglądała następująco – pozwem z marca 2021 r. Powodowie skierowali roszczenia przeciwko BNP Paribas S.A. do Sądu Okręgowego w Warszawie, w którym żądali stwierdzenia nieważności wyżej umowy kredytowej denominowanej w CHF. W przedmiotowym pozwie Powodowie zarzucili bankowi, m.in. że w ww. umowie kredytu zostały zawarte klauzule niedozwolone.
Powodowie wskazali również, że postanowienia, te nie zostały z nimi indywidualnie uzgodnione, są nietransparentne, kształtują prawa i obowiązki Powodów w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami i rażąco naruszają ich interesy. Powodowie podnieśli także, że konsekwencją uznania kwestionowanych postanowień za abuzywne jest to, iż są one bezskutecznie i nie wiążą stron. Ponadto Powodowie podnieśli także, że ww. umowa jest nieważna z uwagi na to, że jest sprzeczna z ustawą prawo bankowe, ponieważ kwota kredytu została określona ww. umowie niejednoznacznie.
Dodatkowo przedmiotowa umowa sprzeczna jest również z zasadą ekwiwalentności świadczeń strony, co przejawia się w przerzuceniu całości ryzyka wynikającego z umowy na konsumentów, o czym w dniu podpisania umowy klienci nie zostali poinformowani.
Wobec złożonego pozwu bank wystosował odpowiedź, w której zakwestionował wszelkie zarzuty Powodów, wskazując, że umowa jest ważna, nie jest sprzeczna z ustawą prawo bankowe, prawa i obowiązki stron zostały unormowane zgodnie z wolą stron, a ponadto klauzule zawarte w ww. umowie kredytu nie stanowią zapisów abuzywnych, zaś klienci zostali wyczerpująco poinformowani o specyfice kredytu denominowanego w walucie obcej. Ponadto bank podniósł m.in. zarzut braku interesu prawnego w ustaleniu nieważności, a także ze wszech miar chybiony i nie brany pod uwagę w orzecznictwie, zarzut przedawnienia roszczeń Klientów.
W odpowiedzi na stanowisko banku Powodowie wystosowali replikę, w której ustosunkowali się do wszelkich twierdzeń banku, powołując się na szeroką argumentację prawną wynikającą nie tylko z doktryny ale przede wszystkim z tez płynących z aktualnego orzecznictwa dotyczących tzw. kredytów frankowych.
W niniejszej sprawie miało miejsce jedno posiedzenie sądu, na którym przesłuchani zostali nasi Klienci. Następnie Sąd rozprawę zamknął i wydał Korzystny dla naszych Klientów wyrok na posiedzeniu niejawnym w dniu 29 września 2022 r.
Jak wynika z powyższego sprawa od momentu skierowania do Sądu Okręgowego w Warszawie do jej zakończenia w I instancji trwała około 1,5 roku.
Mamy nadzieję, że – o ile od powyższego wyroku zostanie wniesiona apelacja – Sąd II instancji utrzyma przedmiotowy wyrok w mocy, ponieważ jest on zgodny z prawem polskim i europejskim, kreując jednocześnie coraz bardziej jednolitą linię orzeczniczą w stosunku do umów kredytowych denominowanych w CHF zawieranych z dawnym Fortis Bank S.A.
Sprawę prowadzili adw. Jacek Sosnowski i r.pr. Małgorzata Wilczek – Kancelaria adwokacka adwokat Jacek Sosnowski Adwokaci i Radcowie Prawni