Wyrokiem z dnia 2 marca 2023 r. Sąd Okręgowy w Warszawie, XXVIII Wydział Cywilny w sprawie o sygnaturze akt: XXVIIII C 20268/22 ustalił, że umowa kredytu zawarta we wrześniu 2006 r. pomiędzy naszymi Klientami i BRE Bankiem S.A. z siedzibą w Warszawie, którego następcą prawnym jest pozwany mBank S.A. z siedzibą w Warszawie – jest nieważna i zasądził od pozwanego Banku na rzecz naszego klienta kwotę 406 972,83 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 6 lipca 2022 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 11.881 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.
Głównym roszczeniem pozwu sprządzonego w dniu 9 października 2019 r. było żądanie ustalenia nieważności umowy o kredyt hipoteczny zawartej między stronami postępowania. Jako roszczenie ewentualne zażądano odfrankowienia kredytu.
Klienci powództwem złożonym do Sądu Okręgowego w Warszawie zarzucili bankowi, że w umowie kredytu zostały zawarte klauzule niedozwolone. Postanowienia umowne zawarte we wzorcu umownym nie zostały z Klientem Kancelarii indywidualnie uzgodnione, są nietransparentne, kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco przy tym naruszając jego interesy. W związku z tym podniesiono, że konsekwencją uznania kwestionowanych postanowień za abuzywne jest to, iż są one bezskutecznie i nie wiążą stron.
W trakcie postępowania przed Sądem Okręgowym w Katowicach nastąpiła wymiana pism procesowych między stronami oraz została złożona modyfikacja powództwa. Obok głównego roszczenia o ustalenie nieważności umowy zostało dodane roszczenie o zapłatę wszystkich wpłaconych przez Klienta kwot zgodnie z teorią dwóch kondykcji. Sąd rozpoznał sprawę na jednym terminie rozprawy.
Na terminie rozprawy został przeprowadzony dowód w postaci przesłuchania strony, która zeznała, że nie miała zdolności na kredyt złotówkowy i został jej przedstawiony kredyt frankowy jako najlepszy wybór. Różnica zaprezentowana między kredytem złotowym a frankowym była znaczna, kredyt frankowy Klientowi Kancelarii dawał złudne poczucie, że będzie on w stanie spłacić pożyczoną kwotę.
W ocenie Sądu, w niniejszej sprawie zostały spełnione wszystkie przesłanki określone w art. 3851 k.c., pozwalające uznać postanowienia łączącej strony Umowy dotyczące mechanizmu indeksacji, za klauzule abuzywne. Z dowodów zgromadzonych w sprawie jednoznacznie wynika, że powodowie zawarli przedmiotową Umowę o kredyt jako konsumenci, zaś pozwany Bank zawarł ją w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w zakresie czynności bankowych.
Mechanizm indeksacji nie był dla kredytobiorcy zrozumiały. Nie przedstawiono konsumentowi symulacji dotyczącej różnic kursowych ani wykresów historycznych kursu franka. Ponadto doradca kredytowy nie wskazywał na żadne ryzyka, które miałyby wiązać się z walutą CHF lub kredytem indeksowanym.
Jedynie zapewniano kredytobiorców, że frank szwajcarski jest walutą stabilną i bezpieczną. Pozostałe dowody w postaci zeznań świadka oraz opinii biegłego zostały pominięte przez Sąd jako nieistotne dla rozstrzygnięcia sprawy.
Bank jako przedsiębiorca nie miał prawa proponować i zawierać z konsumentem umowy kredytu o takiej konstrukcji, gdzie nieograniczone ryzyko zmiany kursu waluty, oprocentowania kredytu, a zatem i salda zadłużenia oraz raty kredytu obciążały wyłącznie kredytobiorcę. Podobnie kwota udzielonego kredytu nie została ściśle w umowie oznaczona, brak bowiem było szczegółowego, precyzyjnego wskazania obiektywnych zasad jej ustalania.
Skutkiem uznania za niedozwolone postanowienia umowne dotyczących sposobu ustalania kursów walut na potrzeby wypłaty i spłaty kredytu jest konieczność ich pominięcia przy ustalaniu treści stosunku prawnego wiążącego strony, co w konsekwencji prowadziło do upadku całego mechanizmu indeksacji i stwierdzenia przez Sąd nieważności umowy.
Powyższe postępowanie toczące się przed Sądem I instancji trwało niecałe 3,5 roku. Zapadły wyrok jest nieprawomocny, pełnomocnik Banku ma możliwość złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku, a następnie apelację. Jednak mając na uwadze dotychczasowe orzecznictwo, należy wyrazić nadzieję, że w przypadku złożenia apelacji przez pozwany Bank wyrok utrzyma się w II instancji.