Wyrokiem z dnia 11 lipca 2022 r. Sąd Okręgowy w Warszawie II Wydział Cywilny (sędzia Barbara Pyz-Kędzierska, sygn. akt II C 2845/20) ustalił, że umowa kredytu na cele mieszkaniowe EKSTRALOKUM z września 2008 r. zawarta przez naszych Klientów jest nieważna, zasądził od Santander Bank Polska Spółki Akcyjnej z siedzibą w Warszawie na rzecz kredytobiorców po 21 479,44 zł stanowiących nadpłatę nad kwotą uruchomionego przez bank kredytu oraz zasądził na rzecz naszych Klientów kwotę 11 834 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.
Pozew złożono do Sądu w październiku 2020 r., a postępowanie trwało 21 miesięcy.
Sprawa dotyczyła kredytu indeksowanego kursem waluty franka szwajcarskiego. Spłata rat miała być dokonywana w złotych po uprzednim przeliczeniu rat kapitałowo-odsetkowych według kursu sprzedaży dewiz dla CHF zgodnie z „Tabelą kursów” obowiązującą w banku w dniu spłaty. Z tej samej tabeli kursów Bank korzystał ustalając saldo zadłużenia kredytobiorców w chwili uruchomienia kredytu.
Powództwo oparto m.in. na uznaniu klauzul indeksacyjnych zawartych w umowie kredytowej za postanowienia sprzeczne z treścią art. 385[1] k.c., tj. rażąco naruszające interesy kredytobiorcy oraz sprzeczne z dobrymi obyczajami. Nadto, stanowisko Kancelarii oparto o art. 69 prawa bankowego oraz zasad współżycia społecznego. W naszej ocenie na kredytobiorcę zostało przerzucone w całości ryzyko kursowe i ryzyko całkowicie dowolnego kształtowania kursów wymiany walut. Ryzyka były nieograniczone co do wysokości oraz w czasie.
W trakcie procesu Bank zaprzeczał naszemu stanowisku – starał się wykazać, że nasi Klienci zostali poinformowani przed zawarciem umowy o zasadach funkcjonowania udzielonego im kredytu oraz ryzyku kursowych. Nasi Klienci rzekomo mieli wpływ na wybór waluty oraz treść samej umowy kredytu. Bank starał się również przekonać Sąd do tego, że umowa kredytu nie posiadała w swojej treści klauzul, które mogłyby zostać uznane za niedozwolone. Bank wykazywał, że kursy pochodzące z jego własnych tabel odpowiadały wartościom rynkowym.
W trakcie procesu pominięto wnioski o przeprowadzenie dowodu z przesłuchania świadków i dopuszczenie dowodu z opinii biegłego, gdyż zdaniem Sądu przesłuchanie pracowników banku na okoliczności towarzyszące zawarciu spornej umowy przed kilkunastoma laty oraz sporządzenie wyliczeń matematycznych przez biegłego byłoby zbędne dla rozstrzygnięcia zagadnienia prawnego, jakim jest kwestia ważności umowy kredytu.
Tym niemniej, Sąd na rozprawie przesłuchał naszych Klientów. W trakcie przesłuchania ustalono, że Bank nie poinformował kredytobiorców o mechanizmie indeksacji, ani konsekwencjach zmiany wysokości franka szwajcarskiego. Kredytobiorcy nie wiedzieli, w jaki sposób Bank ustala kursy walut w swojej tabeli, ani jaki może mieć to wpływ na kwotę miesięcznej raty i salda zadłużenia. Nie wiedzieli również, od której kwoty Bank będzie naliczał odsetki kredytu – od kwoty wyrażonej w walucie polskiej, czy franka szwajcarskiego.
Po rozpoznaniu wszystkich wniosków Sąd wydał wyrok, w uzasadnieniu którego wskazał, iż przychyla się do argumentów Kancelarii, że w chwili zawarcia umowy nie doszło do precyzyjnego, jednoznacznego określenia kwoty kredytu, co było wynikiem nieprawidłowego zastosowanych zabiegów indeksacyjnych.
Nasi Klienci nie mogli spłacić nominalnej wartości uruchomionego kredytu, gdyż różnice kursowe i spread walutowy powodują, iż do spłacenia zawsze pozostawałaby inna kwota. Nie miało także znaczenia, w jaki sposób bank w rzeczywistości ustalał swoje kursy walut, gdyż stosowanie przez bank choćby najbardziej obiektywnych metod ustalania kursów walut nie czyniłoby umowy ważną.
Istotne było natomiast to, że Bank pozostawił sobie możliwość takiego dowolnego kreowania wysokości kursów, wpływającą wprost na sytuację naszego Klienta. W związku z powyższym Sąd podzielił stanowisko o niedozwolonym charakterze klauzul przeliczeniowych i mechanizmu indeksacyjnego. Abuzywność klauzul indeksacyjnych pociąga za sobą nieważność całej umowy, gdyż bez nich nie można określić głównego świadczenia kredytobiorcy, a nie ma możliwości uzupełnienia umowy jakimkolwiek innym miernikiem. Zwłaszcza, że nasi Klienci nie wyrazili zgody na modyfikowanie treści wzorca.
Zapadły wyrok jest nieprawomocny i można spodziewać się, że bank natępnie wniesie od niego apelację, niemniej jednak zadowalające jest to, że Sąd Okręgowy podzielił stanowisko Kancelarii o nieważności umowy w całości i wydał wyrok zgodnie z oczekiwaniami naszych Klientów.
Sprawę prowadzili adw. Jacek Sosnowski i adw. Tomasz Pietrusiak – Kancelaria adwokat Jacek Sosnowski Adwokaci i Radcowie Prawni
Inne ciekawe wyroki omawiamy na naszym kanale YouTube – zapraszamy do subskrybowania
Zobacz nasze sukcesy z poprzedniego miesiąca – podsumowanie CZERWIEC 2022