Wyrokiem z dnia 18 października 2023 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach, I Wydział Cywilny (SSA Elżbieta Karpeta) w sprawie o sygn. akt: I ACa 1489/22 na skutek apelacji Santander Bank S.A. z siedzibą w Warszawie od wyroku Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej z dnia 19 kwietnia 2022 r. wydanego w sprawie o sygn. akt I C 1383/21 oddalił apelację pozwanego Banku i zasądził od Santander Bank S.A. z siedzibą w Warszawie na rzecz Klientów naszej Kancelarii kwotę 8.100,00 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.
Postępowanie apelacyjne od momentu doręczenia do Sądu II instancji apelacji Santander Bank S.A. do wydania prawomocnego wyroku trwało około 15 miesięcy, a całe postępowanie od samego początku do końca trwało zaledwie 24 miesięcy. Sąd II instancji wydał wyrok po przeprowadzeniu jednej rozprawy. Natomiast Sąd w I instancji po przeprowadzeniu dwóch rozpraw uznał za uzasadnione roszczenie naszych Klientów o ustalenie nieważności dwóch umów o kredyt hipoteczny zawartych z poprzednikiem prawnym strony pozwanej Kredyt Bankiem S.A. w Warszawie oraz zasądził na ich rzecz kwotę 305.834,59 zł oraz kwotę 50.088,53 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie.
Sąd Apelacyjny podzielił w całości ustalenia faktyczne Sądu Okręgowego w zakresie okoliczności kontraktowania i warunków umów zawartych pomiędzy stronami oraz jego ocenę prawną w zakresie niedostatków pouczenia o ryzyku kursowym stwierdzając, że konieczne jest udzielenie konsumentowi wyjaśnień w sposób czytelny i językowo zrozumiały, a nadto dający pełny obraz skutków ekonomicznych kredytów, jednocześnie stwierdzając, że umowy stron przewidywały przeliczenia dokonywane przez Pozwany Bank według niesprecyzowanych kryteriów, a potencjalne zagrożenia związane z założonym systemem indeksacji, istotne dla dokonania całościowej oceny opłacalności transakcji, ograniczone zostały do formalnego odebrania od naszych Klientów oświadczenia w tej mierze.
Zdaniem Sądu Apelacyjnego w niniejszej sprawie miało miejsce narzucenie klauzuli walutowej konsumentowi oraz rażące naruszenie jego interesów poprzez brak informacji o ryzyku kursowym, pozwalającej na świadome podjęcie decyzji co do wyboru oferty banku, a w konsekwencji narażenie konsumentów na nieprzewidywalne i nieograniczone ryzyko kursowe, skutkujące wzrostem zobowiązania, mimo wykonywania umów zgodnie z jej treścią przy jednoczesnym zdjęciu tego ryzyka z będącego profesjonalistą na rynku finansowym kontrahenta.
W ocenie Sądu Apelacyjnego Pozwany Bank wykorzystał swoją przewagę informacyjną i negocjacyjną, aby doprowadzić do zawarcia umów, które dawały Pozwanymi Bankowi duże szanse na uzyskanie dodatkowych zysków przez zapewnienie sobie, oprócz oprocentowania kredytu, także korzyści wynikających z nieuchronnego wzrostu kursu franka szwajcarskiego w relacji do złotego. Nie budziło wątpliwości Sądu Apelacyjnego, że działanie Pozwanego Banku było sprzeczne z dobrym obyczajami.
Polegało ono bowiem na zatajeniu przed konsumentami istotnych informacji, dostępnych dla Pozwanego Banku, które pozwoliłyby konsumentowi na podjęcie świadomej i rozważnej decyzji, na nieprzedstawieniu rzetelnych symulacji wykazujących wpływ wzrostu kursu CHF na wysokość zobowiązań powodów i realny koszt kredytów. Bank, utrzymując naszych Klientów w przekonaniu, że kredyty są dla nich korzystne, nie wyjaśnił im, że CHF jest walutą bezpieczną z punktu widzenia wierzyciela, natomiast z tych samych względów, dla których jest ceniony przez wierzycieli i inwestorów, naraża dłużnika nieosiągającego dochodów w tej walucie na wyjątkowe ryzyko. W ten sposób nasi Klienci zawarli umowy rażąco naruszające ich interesy.
W ocenie Sądu w razie stwierdzenia abuzywności klauzuli ryzyka walutowego utrzymanie umów nie było możliwe z prawnego punktu widzenia, co dotyczy także klauzul przeliczeniowych, w których nie dało się wydzielić elementu, który normatywnie mógłby być odrębnie oceniany i stanowić podstawę do wyprowadzania wniosku o utrzymaniu waloryzacji.
W tym stanie rzeczy Sąd Apelacyjny uznał, że umowy zawarte między stronami są nieważne, w związku z tym utrzymał w mocy orzeczenie Sądu I instancji.
W wyniku prawomocnego wyroku stwierdzającego nieważności zawartych umów pozwany Bank powinien zwrócić wszystkie świadczenia jakie zostały spełnione przez naszych Klientów z tytułu zawartych umów. Ponadto, nasi Klienci mogą wystąpić do Sądu o wykreślenie hipoteki.
Bank zapowiedział złożenie skargi kasacyjnej do Sądu Najwyższego. Jednakże mając na uwadze ugruntowaną linię orzeczniczą, należy wyrazić nadzieję, że SN nie przyjmie skargi do rozpoznania.