W dniu 8 grudnia 2023 r. Sąd Okręgowy w Warszawie XXVIII Wydział Cywilny w osobie Sędziego del. Henryka Walczewskiego wydał wyrok w sprawie zawisłej pod sygnaturą akt XXVIII C 17053/22 z powództwa naszych Klientów przeciwko Deutsche Bank Polska S.A. z siedzibą w Warszawie. Tym samym Sąd:
- ustalił nieważność umowy o kredyt hipoteczny zawartej przez Powodów z Deutsche Bank PBC S. A. w Warszawie w dniu 30 czerwca 2008 r.;
- zasądził na rzecz Powodów od Pozwanego kwotę 299 442,99 zł i 82 589,40 CHF wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 9 grudnia 2023 r. do dnia zapłaty;
- zasądził na rzecz Powodów od Pozwanego kwotę 11 817 zł tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty;
- oddalił powództwo w pozostałym zakresie.
Pozew inicjujący referowane postępowanie został złożony w dniu 18 sierpnia 2022 r., zatem do momentu uzyskania prawomocnego wyroku minęło zaledwie rok i trzy miesiące.
Powodowie w pierwszej kolejności domagali się stwierdzenia nieważności umowy kredytowej, natomiast żądanie ewentualne stanowiło jej „odfrankowienie”. Uzasadnienie pozwu zostało w głównej mierze oparte na dorobku judykatury krajowej, jak i Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Żądania pozwu zostały skrupulatnie wyjaśnione. Wskazaliśmy na abuzywność następujących postanowień umownych:
- § 2 ust. 2 Umowy,
- § 6 ust 1 Umowy.
Jednocześnie w sposób wyczerpujący wyjaśniliśmy przyczyny abuzywności przywołanych postanowień oraz wskazaliśmy przesłanki, które uniemożliwiają dalsze wykonywanie umowy po ich wyeliminowaniu.
Pozwany został zobowiązany do ustosunkowania się do naszych twierdzeń. W odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości i przyznanie na je rzecz kosztów zastępstwa procesowego. Powództwo zostało zakwestionowane co do zasady, jak i wysokości. Bank stanowczo zaprzeczył, że w umowie zostały zawarte postanowienia niedozwolone. W jego opinii doradca kredytowy w sposób rzetelny przedstawił Powodom konwencje zawarcia umowy denominowanej kursem waluty obcej, a także w sposób wyczerpujący pouczył o towarzyszącym jej ryzyku kursowym. Pozwany wskazał, że Powodowie zdecydowali się wniesienie powództwa z uwagi na negatywne skutki zmiany kursu PLN-CHF. Oznacza to, że został zakwestionowany interes prawny naszych Mocodawców w dochodzeniu roszczeń z tytułu kwestionowanej umowy.
Uzasadnienie żądań Strony przeciwnej zostało podparte w dużej mierze opisami ogólnikowych praktyk wewnętrznych Banku w zakresie udzielania kredytów hipotecznych. W opinii Sądu przedmiotowe rozważania nie miały znaczenia dla oceny niedozwolonego charakteru postanowień umownych. Jednocześnie Sąd zdecydował o niedopuszczeniu wnioskowanego przez Bank dowodu z opinii biegłego, gdyż miał on na celu wykazanie faktów nieistotnych dla ostatecznego rozstrzygnięcia sporu.
W pisemnym uzasadnieniu zapadłego wyroku, Sąd dużą uwagę poświęcił zaistnieniu po Stronie powodowej statusu konsumenta. W tym miejscu należy wskazać, że kwestionowana umowa została zawarta celem zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych naszych Klientów, zatem nie istnieją przesłanki upoważniające do traktowania ich jako przedsiębiorców. Wskazać w tym miejscu należy, że osoba, która w chwili zawierania umowy posiadała status konsumenta, nie może go następnie utracić nawet w wyniku podjęcia działalności gospodarczej. Zaprezentowanego stanowisko wynika z regulacji dot. klauzul niedozwolonych, zwłaszcza, zwłaszcza art. 3852 Kodeksu Cywilnego, wedle którego zgodności postanowienia umowy z dobrymi obyczajami dokonuje się według stanu z chwili zawarcia umowy.
Ponadto wyraźnie zaakcentowano, że kwota kredytu została wypłacona w złotych polskich, zatem powiązanie kursem CHF miało charakter pozorny. Sposób określenia przez Pozwanego mechanizmu denominacji poprzez odesłanie do kurs waluty ustalonego za pośrednictwem Tabeli Kursowej Banku należy uznać za abuzywny. Jest to sprzeczne z dobrymi obyczajami i rażąco narusza interes konsumenta. Wyłącznie Pozwany dysponował kompetencjami umożliwiającymi mu dowolne kształtowanie obowiązków umownych Powodów, a także ustalenie salda zadłużenia na podstawie znanych wyłącznie mu mechanizmów.
W ocenie Sądu na kanwie referowanej sprawy mamy styczność naruszeniem interesów konsumenta, co tylko potęgowałoby dalsze wykonywanie kwestionowanej umowy. Mianowicie w przypadku utrzymania w mocy abuzywnych postanowień umowy, nasi Mocodawcy byliby narażeni na kilkunastoletni okres dalszej spłaty kredytu do jego zamknięcia, przy zachowaniu uprawnienia banku do swobodnego kształtowania kursu wymiany. Tym samym o wysokości rat i całości pozostałego zadłużenia jednostronnie decydowałby w dalszym ciągu Pozwany.
Należy też mieć na uwadze fakt, że de facto Kredytobiorcy nie zdecydowaliby się na zaciągnięcie kredytu „pseudofrankowego”, jeżeli nie zostałyby zawarte w niej postanowienia skutkujące nieważnością umowy. W dacie zawierania umowy przemawiały one bowiem za racjonalnością obrania takiego produktu z uwagi na niższą ratę i oprocentowanie niż w przypadku klasycznego kredytu „złotowego”, a także zapewnienia doradcy kredytowego o stabilnym charakterze kursu franka szwajcarskiego.
Mając na uwadze powyższe należy dojść do konkluzji, iż żądania naszych Klientów zostały niemalże w pełni uwzględnione przez Sąd. Zostali oni uwolnieni od toksycznego zobowiązania waloryzowanego kursem CHF. Banki coraz częściej rezygnują z zaskarżenia wyroku, zatem nasi Mocodawcy uzyskali prawomocne rozstrzygniecie na etapie pierwszej instancji. Wskazana praktyka nie ma charakteru zasady, jednakże w ostatnim czasie jest coraz bardziej zauważalna. Wynika to z zapewne z faktu ukształtowania się jednolitej linii orzeczniczej w „sprawach frankowych”. Co ciekawe, umowy zawierane z Deutsche Bank Polska są w dalszym ciągu powszechnie uważane za trudniejsze do podważenia, zatem decyzja Banku o niezaskarżeniu Banku jest dla nas dość zaskakująca, jednakże jest nam niezwykle miło, że nasi Klienci po upływie niewiele ponad roku od dnia wniesienia pozwu mogą cieszyć się prawomocnym wyrokiem po przeprowadzeniu zaledwie jednej rozprawy.
Sprawę prowadzili adw. Jacek Sosnowski oraz r. pr. Małgorzata Wilczek – Kancelaria adwokat Jacek Sosnowski Adwokaci i Radcowie Prawni.