Wyrokiem z dnia 29 listopada 2023 r. wydanym w sprawie o sygn. akt I ACa 760/22, Sąd Apelacyjny w Katowicach, I Wydział Cywilny po rozpoznaniu w dniu 29 listopada 2023 r. sprawy z powództwa Klientów przeciwko Bankowi Millennium Spółce Akcyjnej z siedzibą w Warszawie , o ustalenie i zapłatę, na skutek apelacji Banku od wyroku Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej dnia 27 stycznia 2022 r., sygn. akt I C 1217/21, zmienił zaskarżony wyrok w punkcie 2. o tyle, że:
1. orzeczone nim odsetki ustawowe za opóźnienie zasądził za okres do dnia 26 września 2022 r. i zastrzegł, że spełnienie zasądzonego na rzecz Klientów świadczenia powinno nastąpić za jednoczesnym zaofiarowaniem przez Powodów Pozwanemu kwoty 241 000 zł., albo zabezpieczeniem roszczenia o jej zwrot, a w pozostałej części powództwo o zapłatę odsetek oddalił;
2. oddalił apelację w pozostałej części;
3. zasądził od Banku na rzecz Klientów z tytułu kosztów postępowania apelacyjnego 8 100 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się tego postanowienia.
Pozew został zarejestrowany w Sądzie 7 lipca 2021 r., odbyła się jedna rozprawa w dniu 27 stycznia 2022 r., na której Sąd wydał wyrok, w którym:
1. ustala, że umowa kredytu hipotecznego z dnia 13 lipca 2007 r. zawarta pomiędzy Klientami a pozwanym Bankiem Millenium Spółką Akcyjną z siedzibą w Warszawie jest nieważna;
2. zasądza od Banku na rzecz Klientów kwotę 205 292,44 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie;
3. zasądza na rzecz Klientów kwotę 11 817,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.
Sprawę, po złożeniu apelacji przez Bank, zarejestrowano w Sądzie Apelacyjnym w dniu 11 kwietnia 2022 r.
Została złożona odpowiedź na apelację Banku.
Odbyła się jedna rozprawa, w dniu 29 listopada 2023 r.
Jak wskazał Sąd Apelacyjny w uzasadnieniu, apelacja Banku mogła odnieść skutek jedynie w nieznacznej części, co wynikło z uwzględnienia zarzutu zatrzymania, zgłoszonego na etapie postępowania odwoławczego.
Sąd Odwoławczy ocenił, iż ustalenia faktyczne sądu pierwszej instancji zostały dokonane prawidłowo, w oparciu o materiał dowodowy należycie oceniony i stąd ustalenia te przyjął za własne, bez konieczności ponownego przytaczania. Zasadnie w oparciu o zgromadzony materiał dowodowy Sąd przyjął, że Klientom nie udzielono pełnej i rzetelnej informacji o ryzykach związanych z zawarciem umowy kredytu, w tym wiążących się z zastosowaniem klauzul indeksacyjnych odwołujących się do kursu CHF, a także braku możliwości indywidualnego negocjowania warunków umowy i zawarcia jej w wersji nie obejmującej tych klauzul. Z samego faktu wyboru przez Klientów kredytu indeksowanego do waluty CHF nie można wywieźć, że postanowienia, w tym zawierające klauzule indeksacyjne, były z nimi indywidualnie uzgadniane; a z faktu podpisania blankietowego oświadczenia o możliwości wzrostu kursu waluty i oprocentowania oraz z wyrażenia woli zawarcia umowy kredytu indeksowanego do waluty CHF nie można wywieźć, że Klienci zostali należycie poinformowani o ryzyku kredytowym.
Zatem apelacja w tym zakresie okazała się bezzasadna. Sąd Odwoławczy zważył, iż przytoczone przez Bank fakty złożenia przez Klientów wniosku kredytowego, podpisania umowy kredytu, z której treścią powodowie mogli się zapoznać i przeanalizować, świadomości związanego z tym ryzyka, nie mają związku z możliwością rzeczywistej negocjacji przez powodów postanowień obejmujących klauzule indeksacyjne. Co więcej, umowa zawarta została z wykorzystaniem gotowego wzoru, a Powodowie mogli albo zaakceptować wynikającą z niego ofertę banku albo w ogóle nie zawierać umowy. Nie było żadnej faktycznej możliwości wpływania przez Powodów na treść zawartych w umowie klauzul waloryzacyjnych. Powodowie w toku zawierania umowy nie byli informowani o sposobie ustalania przez bank kursów walut. W tej sytuacji Pozwany Bank nie obalił wynikającego z art. 385(1) § 3 zd. 2 k.c. domniemania nieuzgodnienia indywidualnego spornych klauzul.
Sąd Apelacyjny w pełni zatem podzielił i przyjął za własne ustalenia poczynione przez Sąd Okręgowy, jak również ich ocenę prawną.
Nadto podzielił stanowisko Sądu Okręgowego, że wymienione przez Klientów postanowienia zawarte w spornej umowie, stanowiły niedozwolone postanowienia umowne i zgodnie z art. 385(1) § 1 i 2 kc nie wiązały ich, co oznacza konieczność wyeliminowania ich z umowy.
W tej kwestii nie podzielił zarzutu apelującego. Sąd Apelacyjny zasadnie przyjął, że ingerencja Sądu w treść zobowiązania, przy braku w polskim porządku prawnym wyraźnego przepisu dyspozytywnego, mogącego mieć zastosowanie na dzień zawarcia umowy, byłaby zbyt daleko idąca, zważywszy chociażby na obecny kierunek orzeczeń TSUE, w tym prezentowany w wyroku z 3 października 2019r., C – 260/18.
Dalej Sąd Apelacyjny w składzie rozpatrującym niniejszą sprawę podzielił nadto wyrażony w judykaturze Sądu Najwyższego pogląd, że konsekwencją stwierdzenia, niedozwolonej klauzuli umownej, spełniającej wymagania art. 385(1) § 1 kc jest działająca ex lege sankcja bezskuteczności niedozwolonego postanowienia, przy czym art. 385(1) § 2 k.c. wyłącza stosowanie art. 58 § 3 k.c. Uzasadnia to stanowisko, że nieuczciwe postanowienia denominacyjne nie powinny być zastępowane innym mechanizmem przeliczeniowym
Za trafny Sąd Apelacyjny uznał natomiast podniesiony w piśmie procesowym w postępowaniu apelacyjnym zarzut Pozwanego Banku dotyczący wykonania prawa zatrzymania. Z tej przyczyny wiązał się to z koniecznością zamknięcia okresu odsetkowego co do należności dochodzonej przez Klientów do chwili złożenia oświadczenia o skorzystaniu z prawa zatrzymania.
W pozostałym zakresie apelacja Banku została oddalona jako bezzasadna
Łącznie sprawa w obydwu instancjach trwała 2 lata i 4 miesiące.
Sprawę prowadzili adwokaci z Kancelarii Adwokackiej Adwokat Jacek Sosnowski Adwokaci i Radcowie Prawni