W dniu 22 czerwca 2022 r. Sąd Okręgowy w Warszawie (SSO Magdalena Antosiewicz) wydał wyrok w sprawie o sygn. II C 744/20, w którym:
- ustalił nieważność umowy kredytu indeksowanego zwartą we wrześniu 2008 r. z BRE Bank S.A. z siedzibą w Warszawie (mBank S.A, z siedzibą w Warszawie);
- zasądził od mBank Spółce Akcyjnej z siedzibą w Warszawie na rzecz naszej Klientki kwotę 112.722,51 zł i kwotę 47.553,54 CHF z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 17 czerwca 2020r. do dnia zapłaty;
- zasądził od mBank Spółce Akcyjnej z siedzibą w Warszawie na rzecz naszej Klientki kwotę 11.662,27 CHF z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 20 listopada 2021r. do dnia zapłaty;
- oddali powództwo w pozostałym zakresie;
- ustalił, że nasza Klientka wygrała sprawę w całości, a Bank powinien ponieść koszty procesu w całości, przy czym szczegółowe wyliczenie kosztów procesu pozostawił referendarzowi sądowemu po uprawomocnieniu się orzeczenia.
Pozew został złożony w marcu 2020 r. Wyrok zapadł po przeprowadzeniu zaledwie jednej rozprawy podczas której Sąd przeprowadził dowód z przesłuchania stron ograniczony do przesłuchania naszej Klientki.
Sąd doszedł do przekonania, że interes stronie powodowej przysługuje z pewnością, ponieważ pozytywne rozstrzygnięcie uzyskane w niniejszej sprawie pozwoli jej uniknąć ewentualnych sporów ze stroną pozwaną w przyszłości, a to w zakresie dalszej realizacji umowy i wysokości świadczeń należnych bankowi.
Zdaniem Sądu przedmiotowa umowa kredytu jest nieważna, a jako taka powinna być traktowana za niezawartą. Nieważności tej nie uzdrawiają późniejsze czynności faktyczne i prawne, a wszelkie czynności dokonywane po zawarciu umowy powinny podlegać rozliczeniu na podstawie przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu. W zakres tych czynności wchodzą w szczególności zmiany regulaminów czy zawarcie jakichkolwiek aneksów do umowy.
Na podstawie stanu faktycznego ustalonego przez Sąd, a w szczególności na podstawie treści umowy kredytu, stwierdzić należało, że strony nie osiągnęły konsensusu w przedmiocie głównych świadczeń umowy. Zarówno indeksacja, jak i odesłanie do tabel kursowych, stanowią przedmiot główny umowy, przy czym nie zostały one sformułowane jednoznacznie, a to przez wzgląd na brak wskazania zasad ustalania kursów i rzetelnej informacji o ryzyku walutowym przy jednoczesnym wykreowaniu poprzez indeksację takiego ryzyka oraz rodzaje zastosowanych kursów, prowadzących do dalszych niejednoznaczności. To właśnie brak określenia głównych świadczeń umowy prowadzi do stwierdzenia, że jest ona w całości nieważna.
Sąd podkreślił iż nawet w dniu uruchomienia kredytu nasza Klientka nie znała wysokości swojego zobowiązania w CHF, a jedynie w złotówkach. Z żadnego dokumentu nie wynikało, jakie będzie dokładnie jej zobowiązanie w walucie obcej – zostało to dopiero określone przy każdorazowej spłacie raty. I to wyłącznie w drodze jednostronnego i arbitralnego, dowolnego określania kursu CHF przez bank przy spłacie każdej raty.
Zobowiązanie strony powodowej ustalane było przez bank w walucie CHF, która w okresie spłaty kredytu była podstawą określania wysokości kapitału pozostałego do spłaty oraz odsetek. Oznacza to, że nie tylko wysokość kapitału kredytu była jednostronnie ustalona przez pozwanego, lecz w każdym okresie trwania kredytu mBank S.A. naliczał dodatkowo odsetki od kapitału powstałego w wyniku zastosowania dowolnie ustalonego kursu CHF. Skutkuje to zatem sprzecznością rzeczonej umowy z art. 69 ust. 1 i 2 ustawy Prawo bankowe w brzmieniu z dnia zawarcia umowy, który jest przepisem bezwzględnie obowiązującym, a zatem jego naruszenie powinno również skutkować stwierdzeniem nieważności umowy.
W przypadku określenia wysokości świadczenia w wyniku waloryzacji należy przyjąć, że miernik wartości służący tejże waloryzacji (indeksacji), powinien być określany w sposób precyzyjny. To znaczy taki, aby możliwe było jego obiektywne oznaczenie. W przeciwnym razie nie zostanie spełniony wymóg oznaczoności świadczenia. Pozostawienie jednej ze stron możliwości swobodnego kształtowania wskaźnika waloryzacji skutkowałoby w istocie brakiem określenia wysokości świadczenia, a zatem brakiem uzgodnienia tego elementu umowy. Doprowadziło to Sąd do wniosku, że strony nie określiły w umowie wzajemnych głównych świadczeń, a taka sytuacja jest sprzeczna z naturą stosunku umowy, której istotą jest uzgodnienie jej postanowień przez strony (art. 3531 k.c.).
Kwestionowane postanowienia umowy kredytu Sąd zakwalifikował także jako niedozwolone. Sąd podkosił, iż prowadzi to jednak do tego samego wniosku: umowa jest nieważna ze względu na to, że nie można jej wykonać. Nieważność umowy wynikająca z art. 58 k.c. w zw. z art. 69 ust. 1 i 2 prawa bankowego w związku z art. 3531 k.c., wyprzedza jednak przepisy o abuzywności poszczególnych postanowień umowy.
Nieważność umowy o kredyt podpisanej przez strony skutkowała uznaniem za zasadne również sformułowane w pozwie żądanie strony powodowej obejmujące zasądzenie uiszczonych przez naszą klientkę kwot w polskiej i szwajcarskiej walucie z roszczeniem odsetkowym. To żądanie zostało nieco jednak przez Sąd skorygowane. Zamiast kwoty żądanej w modyfikacji powództwa – 113 861,18 zł, Sąd zasądził kwotę 112 722,51 zł, co wynikało z opinii biegłego, złożonej do sprawy.
Wyrok jest nieprawomocny. Sprawę prowadzą adw. Jacek Sosnowski oraz adw. Marcin Miszczuk – Kancelaria Adwokacka Adwokat Jacek Sosnowski Adwokaci i Radcowie Prawni