Wyrokiem z dnia 12 kwietnia 2022 roku wydanym w sprawie o sygn. akt I C 618/21 Sąd Okręgowy w Szczecinie I Wydział Cywilny ustalił nieważność umowy kredytowej zawartej przez naszych Klientów z mBank Spółką Akcyjną z siedzibą w Warszawie oraz zasądził na ich rzecz kwotę o łącznej wartości blisko 52.081 zł tytułem świadczenia nienależnego wobec faktu nadpłacenia przez Powodów kapitału kredytu. Ponadto Sąd ustalił, że koszty postępowania ponosi w całości pozwany mBank Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie, przy czym ich szczegółowe wyliczenie pozostawia referendarzowi sądowemu.
Pozew w niniejszej sprawie wniesiony został w marcu 2021 roku, w związku z tym po roku od zainicjowania postępowania, wydany został wyrok ustalający nieważność umowy kredytowej. Przeprowadzony został jeden termin rozprawy, na którym przesłuchani zostali Powodowie. Sąd pominął wnioski dowodowe w zakresie przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego sądowego.
Odnosząc się do argumentacji prawnej zaprezentowanej przez Sąd w ustnych motywach rozstrzygnięcia wskazać należy, iż umowa kredytu zawierała postanowienia abuzywne, która to okoliczność przesądziła o ustaleniu nieważności. Sąd wskazał, iż umowa kredytu odwołuje się do kursu CHF ustalanego jednostronnie przez Bank, które to postanowienia, jak zostało rozstrzygnięte przez jednolite orzecznictwo sądów powszechnych oraz Sądu Najwyższego, są postanowieniami sprzecznymi z dobrymi obyczajami i rażąco naruszającymi interes stron.
Przy czym Sąd powołał się na dwa aspekty tej abuzywności. Po pierwsze, kwestionowane postanowienia są abuzywne bowiem odwołują się do kursu CHF ustalanego jednostronnie przez Bank w Tabeli. Co istotne, w umowach nie zostały zawarte żadne kryteria zgodnie z którymi miałby być ustalany kurs CHF. Ich zapisy nie przewidywały też żadnej możliwości wpływania przez Kredytobiorców na wysokość kursów.
Powyższe okoliczności prowadzą do zaburzenia elementarnej równowagi pomiędzy stronami przedmiotowego stosunku zobowiązaniowego. Konkludując, pierwszy aspekt abuzywności w ocenie Sądu sprowadza się rozważań czy po usunięciu kwestionowanych postanowień z Umowy można je zastąpić innymi postanowieniami i czy prowadzi to w konsekwencji do nieważności umowy. Odpowiedz na postawione w tym zakresie pytanie jest zdaniem Sądu negatywna.
Drugi aspekt abuzywności wynika z niedostatecznego wykonania przez Bank obowiązku informacyjnego co do ryzyka kursowego. Co istotne, jak podkreślił Sąd, Uchwała Sądu Najwyższego, która ma być wydana w sprawie o sygn. akt III CZP 11/21 na pewno nie będzie dotyczyć obowiązku informacyjnego. Tymczasem w myśl orzecznictwa TSUE samo naruszenie obowiązku informacyjnego może prowadzić do uznania danych postanowień umowy za abuzywne.
Na marginesie nadmienić należy, iż niniejsze stanowisko Sądu stanowi również wskazówkę dla kredytobiorców, którzy nie zdecydowali się dotąd wystąpić na drogę sądową przeciwko Bankowi. W świetle powyższej argumentacji zaprezentowanej przez Sąd stwierdzić bowiem należy, iż brak jest zasadności uzależniania wytoczenia powództwa w analogicznych sprawach od wydania przez Sąd Najwyższy rzeczonej uchwały.
W ocenie Sądu należało przyjąć najdalej idący skutek abuzywności postanowień umownych, czyli nieważność. Po usunięciu postanowień uznanych za abuzywne zanika bowiem ryzyko kursowe i umów nie da się wykonać. Przy czym w ocenie Sądu brak jest obecnie podstaw prawnych do zastąpienia luk, które są w umowie po usunięciu klauzul abuzywnych kursem NBP lub kursem rynkowym. Sąd podkreślił również, iż w realiach niniejszej sprawy brak jest zasadności zastosowania art. 358 § 2 k.c.
Sprawę prowadzili adw. Jacek Sosnowski. i adw. Katarzyna Wójcik – Kancelaria adwokacka adwokat Jacek Sosnowski Adwokaci i Radcowie Prawni