Wyrokiem z dnia 29 kwietnia 2022 roku wydanym w sprawie o sygn. akt I C 4332/18 Sąd Rejonowy dla Warszawy – Mokotowa w Warszawie Wydział I Cywilny unieważnił umowę o kredyt hipoteczny zawartą pomiędzy naszym Klientem, a Bankiem Millennium S.A. z siedzibą w Warszawie i zasądził na jego rzecz kwotę 6.417,00 PLN (sześć tysięcy czterysta siedemnaście złotych) tytułem kosztów procesu.
Pozew w niniejszej sprawie został złożony do Sądu w lipcu 2018 roku. Postępowanie dowodowe zostało przeprowadzone w bardzo szerokim zakresie bowiem Sąd dopuścił dowód z przesłuchania, aż pięciu świadków zawnioskowanych przez pozwany Bank. Co istotne jednak świadek, który bezpośrednio brał udział w czynnościach polegających na zawarciu spornej umowy kredytu zeznał, iż naszemu Klientowi poza pochodzącą od Pozwanego Banku pisemną Informacją dla wnioskodawców ubiegających się o produkty hipoteczne indeksowane kursem waluty obcej, oparte na zmiennej stopie procentowej, nie były udostępniane inne źródła informacji na temat ryzyka kursowego.
Tymczasem przeprowadzane przez Pozwanego w rzeczonym dokumencie modelowe symulacje czynione były przy założeniu, że kurs CHF wzrośnie o wartość stanowiącą równicę między maksymalnym i minimalnym kursem CHF jedynie z okresu ostatnich 12 miesięcy, tj. o 14,22 %. W realiach niniejszej sprawy kredyt został udzielony na 420 miesięcy (a zatem 35 lat). Jak argumentowaliśmy taka symulacja nie oddawała tym samym możliwego do oszacowania na dzień przedstawienia Powodowi oferty kredytu indeksowanego, ryzyka walutowego i miała się nijak do notowań historycznych franka szwajcarskiego, przez co była nieadekwatna dla prawidłowego zobrazowania klientowi faktycznego ryzyka kursowego.
Zaprezentowane przez naszą Kancelarie w tym zakresie stanowisko zostało podzielone przez Sąd w uzasadnieniu wyroku. Sąd uznał, iż w okolicznościach sprawy niniejszej skalę ryzyka kursowego, na które narażony został nasz Klient przy zawieraniu umowy o kredyt hipoteczny, należało uznać za nadmierną, a przez to naruszającą dobre obyczaje i rażąco naruszającą interes Powoda jako konsumenta.
Ponadto w ocenie Sądu w okolicznościach sprawy niniejszej niedozwolone w myśl w art. 3851 § 1 k.c. okazały się postanowienia umowne § 2 ust. 2 oraz § 7 ust. 1 Umowy oraz § 8 ust. 3 Regulaminu. W ocenie Sądu klauzula waloryzacyjna zawarta w spornej umowie jest wadliwa z tego powodu, że prowadzi ona do nadmiernego narażenia Powoda na ryzyko kursowe z tym związane. W okolicznościach sprawy niniejszej naruszenia art. 3851 § 1 k.c. ze względu na naruszenie dobrych obyczajów oraz rażące naruszenie interesu Powoda jako konsumenta należało upatrywać w tym, że postanowienia § 2 ust. 2 pozwalały Bankowi na przeliczenie kwoty kredytu wypłacanej w PLN według kursu kupna waluty indeksacji ustalanego przez Pozwanego oraz na ustalenie według takiego właśnie kursu wysokości zadłużenia Powoda z tytułu kredytu w walucie indeksacji.
Wypłata kredytu udzielonego Powodowi następowała w PLN, a w związku z zawarciem umowy o kredyt Powód nie nabywał jednak waluty obcej w postaci CHF. W wyniku indeksacji kredytu udzielonego Powodowi względem CHF jedynie określono w tej walucie saldo zadłużenia kredytu oraz wysokość poszczególnych rat spłaty kredytu wraz z odsetkami. W istocie zatem w związku z zastosowaniem przez Pozwanego kursu kupna CHF nie przewidziano jakiegokolwiek świadczenia na rzecz Powoda, które byłoby ekwiwalentem zastosowanego kursu kupna. Indeksacja realizowała zatem w równiej mierze interes Pozwanego.
Podobnie należało ocenić postanowienia § 7 ust. 1 umowy oraz § 8 ust. 3 Regulaminu, pozwalające Pozwanemu na przeliczenie rat kredytu wraz z odsetkami spłacanych w PLN według kursu sprzedaży waluty indeksacji, skoro w związku ze spłatą rat kredytu nasz Klient w istocie nie nabywał waluty obcej w postaci CHF, ale spełniał świadczenie w PLN. Jedynie rozmiar jego świadczenia w PLN ustalany był według kursu CHF względem PLN. Zastosowanie przez Pozwanego kursu kupna CHF w celu ustalenia w CHF salda zadłużenia z tytułu kredytu oraz wysokości poszczególnych rat wraz z odsetkami było nie tylko nieekwiwalentne, ale także prowadziło do nadmiernego obciążenia Powoda jako konsumenta w związku z dokonywaną indeksacją.
W ocenie Sądu po usunięciu kwestionowanych postanowień z treści stosunku prawnego łączącego Strony brak byłoby wystarczających podstaw do ustalenia kursu CHF względem PLN, według którego indeksacja kredytu udzielonego w PLN miałaby następować. Niedozwolony charakter § 2 ust. 2 i § 7 ust. 1 umowy uniemożliwiał również umowne ustalenie zmiennego oprocentowania kredytu według stopy referencyjnej LIBOR 3M dla CHF powiększonej o marżę kredytu w myśl § 6 ust. 3 tej umowy, które to postanowienie kwalifikowało się jako określające świadczenie główne z umowy kredytu, zważywszy na art. 69 ust. 1 i 2 pkt 5 Prawa bankowego.
W okolicznościach sprawy niniejszej niecelowe okazało się także zastępowanie nieuczciwego warunku umownego przepisem prawa krajowego o charakterze dyspozytywnym po to, aby zaradzić szkodliwym dla Powoda jako konsumenta skutkom unieważnienia umowy.
W konsekwencji zachodziła podstawa do unieważnienia w całości spornej umowy kredytu. Zdaniem Sądu w realiach sprawy niniejszej zachodziła wystarczająca podstawa do przyjęcia, że unieważnienie umowy realizować będzie godny ochrony interes Powoda jako konsumenta. Obiektywnie rzecz biorąc unieważnienie umowy nie będzie bowiem prowadzić do zwiększenia uszczerbku w zakresie sytuacji faktycznej i prawnej Powoda. Już na etapie zawierania umowy o kredyt Powód narażony był bowiem na nadmierne ryzyko kursowe.
Sprawę prowadzili adw. Jacek Sosnowski. i adw. Katarzyna Wójcik – Kancelaria adwokacka adwokat Jacek Sosnowski Adwokaci i Radcowie Prawni