Wyrokiem z dnia 29 marca 2022 r. Sąd Okręgowy w Warszawie, I Wydział Cywilny w sprawie o sygn. akt I C 2668/20 ustalił nieważność umowy kredytu hipotecznego zawartej w dniu 5 czerwca 2006 roku pomiędzy naszym Klientem a bankiem Millennium S.A. z siedzibą w Warszawie w całości oraz zasądził od banku Millennium S.A. z siedzibą w Warszawie na rzecz naszego Klienta kwotę 6.417 (sześć tysięcy czterysta siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.
Apelację od powyższego wyroku wniósł pozwany bank, zaskarżając wyrok w całości. Pozwany zarzucił również Sądowi I instancji naruszenie szeregu przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy i jej rozstrzygnięcie oraz naruszenie przepisów prawa materialnego.
W odpowiedzi na powyższą apelacje, wnieśliśmy o oddalenie apelacji jako w całości bezzasadnej oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz Powoda kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm prawem przepisanych.
Sąd Apelacyjny w Warszawie I Wydział Cywilny w wyroku z dnia 6 marca 2023 r. w sprawie o sygn. akt I ACa 638/22 oddalił apelację zasądził od pozwanego na rzecz powoda 4050 zł (cztery tysiące pięćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.
Sąd Apelacyjny w Warszawie orzekł, iż schemat rozliczeń założony w umowach stron obejmował postanowienia indeksacyjne, przewidujące, że waluta obca jest walutą rozliczeniową, a złoty jest walutą wypłaty i spłaty oraz postanowienia kursowe (spreadowe), określające sposób przeprowadzenia przeliczenia, odwołujący się do tabel kursowych pozwanego.
Kwalifikacja tego rodzaju klauzul nie była jednolita w orzecznictwie. Przeważa jednak pogląd, że postanowieniami dotyczącymi głównego przedmiotu umowy są te, które określają podstawowe świadczenia z tej umowy i ją charakteryzują (por. wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 30 kwietnia 2014 r., C-26/13, z dnia 26 lutego 2015 r., C-143/13, z dnia 23 kwietnia 2015 r., C-96/14, z dnia 20 września 2017 r., C-186/16). Taki właśnie charakter mają klauzule ryzyka walutowego, z których wynika obciążenie kredytobiorcy ryzykiem zmiany kursu waluty (por. wyroki Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 20 września 2018 r., C-51/17, z dnia 14 marca 2019 r., C-118/17, z dnia 3 października 2019 r., C-260/18).
Również w orzecznictwie Sądu Najwyższego wskazuje się obecnie, że zastrzeżone w umowie kredytu denominowanego/indeksowanego do waluty obcej klauzule kształtujące mechanizm indeksacji czy denominacji określają główne świadczenie kredytobiorcy (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 9 maja 2019 r., I CSK 242/18, z dnia 27 listopada 2019 r., II CSK 498/18, z dnia 11 grudnia 2019 r., V CSK 382/18, z dnia 30 września 2020 r., I CSK 556/18, z dnia 2 czerwca 2021 r., I CSKP 55/21, z dnia 3 lutego 2022 r., II CSKP 459/22).
Dalej Sąd Apelacyjny w Warszawie stwierdza, iż analizując klauzule spreadowe pod kątem pozostałych przesłanek z art. 3851 § 1 k.c. nie sposób pominąć wpisu do rejestru klauzul niedozwolonych klauzuli analogicznych do rozpatrywanych w sprawie.
Zważywszy na rozszerzoną prawomocność wyroku wydanego w trybie kontroli abstrakcyjnej (art. 47943 k.p.c. w zw. z art. 9 ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 r. o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów oraz niektórych innych ustaw) objęcie badaniem w/w postanowienia w trybie kontroli incydentalnej byłoby możliwe w razie wykazania nieaktualności ustaleń leżących u podstaw cytowanego wyroku, przede wszystkim co do indywidualnego uzgodnienia z konsumentem (por. wyrok Sądu Najwyższego z 8 września 2016 r., II CSK 750/15). Brak tymczasem w materiale sprawy uzasadnienia do twierdzenia, że rozwiązanie określające zasady przeliczenia objęto negocjacjami stron sporu.
Sąd Apelacyjny w Warszawie wyraźnie podkreśla, iż poza sporem powód dokonywał przez wiele lat spłaty rat odsetkowo – kapitałowych i nie kwestionował umowy oraz zawartych w niej warunków. W orzecznictwie przyjmuje się jednak, że tego rodzaju zachowania nie mogą być oceniane same przez się jako potwierdzenie woli sanowania niedozwolonych postanowień indeksacyjnych (por. wyroki Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej: z dnia 3 października 2019 r., C – 260/18 czy z dnia 21 lutego 2013 r., C – 472/11).
Jak wskazał Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały składu siedmiu sędziów z dnia 20 czerwca 2018 r., III CZP 29/17 wymagane byłoby dokonanie czynności prawnej ukierunkowanej nas skutek sanujący – jednostronnej, polegającej na potwierdzeniu niedozwolonego postanowienia przez konsumenta, albo dwustronnej – umowy, w której strony wyrażają następczo wolę takiego ukształtowania swojego położenia prawnego, jakby postanowienie od początku było skuteczne.
W okolicznościach sprawy brak podstaw do uznania zachowań powoda jako wyrazu „świadomej, wyraźnej i wolnej” woli nakierowanej na skutek sanujący, z wyłączeniem uprawnienia powoływania się na nieuczciwy charakter pierwotnego mechanizmu indeksacyjnego i formułowania na tej podstawie roszczeń. W toku procesu stanowisko zajęte przez powoda usuwało wszelkie niejasności w tym zakresie.
Sprawę prowadził adw. Jacek Sosnowski i adw. Katarzyna Wójcik – Kancelaria Adwokacka Adwokat Jacek Sosnowski Adwokaci i Radcowie Prawni