Wyrokiem z dnia 25 stycznia 2023 roku Sąd Apelacyjny w Białymstoku, I Wydział Cywilny, sygn. akt. I ACa 207/22 zmienił zaskarżony wyrok Sądu Okręgowego w Olsztynie, I Wydziału Cywilnego w sprawie o sygn. akt I C 564/20 na korzyść Naszych Klientów (uwzględniając Naszą apelację niemalże w całości) w ten sposób, że: w punkcie Ii ustalił, że Umowa o Kredyt z 2007 r. zawarta pomiędzy Naszymi Klientami a Bankiem Millennium Spółką Akcyjną z siedzibą w Warszawie – jest nieważna (punkt Ia wyroku); w punkcie IIi zasądził od pozwanego Banku Millennium Spółki Akcyjnej z siedzibą w Warszawie solidarnie na rzecz Powodów kwotę 367 368,86 (trzysta sześćdziesiąt siedem tysięcy trzysta sześćdziesiąt osiem 86/100) złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 26 stycznia 2023 roku do dnia zapłaty i w niewielkim zakresie oddalił powództwo – częściowo co do roszczenia odsetkowego (punkt Ib wyroku); w punkcie VI w ten sposób, że zasądził od pozwanego Banku Millennium Spółki Akcyjnej z siedzibą w Warszawie na rzecz Powodów kwotę 11 834 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu (punkt Ic wyroku); uchylił zaskarżony wyrok w punkcie III, IV, V i umorzył postępowanie w tym zakresie (punkt II wyroku); oddalił apelację Powodów i pozwanego w pozostałej części (punkt III wyroku); zasądził od pozwanego Banku Millennium Spółki Akcyjnej z siedzibą w Warszawie na rzecz Powodów kwotę 9 100 złotych tytułem zwrotu kosztów instancji odwoławczej wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za czas po upływie tygodnia od dnia ogłoszenia wyroku, którym je zasądzono do dnia zapłaty (punkt IV wyroku).
- Sąd Apelacyjny w Białymstoku ustalił nieważność umowy kredytu zawartej w 2007 roku między klientami a Bankiem Millennium, z uwagi na zawarte w niej postanowienia niedozwolone.
- Sąd zasądził od Banku Millennium na rzecz klientów kwotę 367 368,86 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, jako zwrot nienależnego świadczenia.
- Sąd uznał, że bank nie wyjaśnił klientom mechanizmu indeksacji ani nie poinformował ich rzetelnie o ryzyku walutowym, co doprowadziło do sprzeczności z prawem.
- Wyrok jest prawomocny
Głównym żądaniem w sprawie było ustalenie nieważności zawartej między stronami umowy z 2007 roku i zwrot świadczenia spełnionego przez stronę powodową na rzecz Pozwanego Banku na poczet tej umowy.
W treści pozwu, jak też sporządzonych przez Kancelarię pism m.in. w postaci apelacji wskazaliśmy, iż zawarta między Powodami będącymi konsumentami, a Pozwanym umowa zawiera postanowienia o charakterze niedozwolonym, które są sprzeczne z dobrymi obyczajami i rażąco naruszają interesy Naszych Klientów. Ponadto kwestionowane postanowienia nie zostały z nimi indywidualnie uzgodnione, nie wyjaśniono im mechanizmu indeksacji ani nie poinformowano ich rzetelnie o ryzyku walutowym. W naszej ocenie umowa jest sprzeczna z naturą stosunku prawnego, zasadami współżycia społecznego oraz Prawem bankowym.
Przedstawiony przez Nas pogląd m.in. co do abuzywności klauzul zawartych w treści umowy, jak też Regulaminu stanowiącego jej integralną część oraz skutków tej abuzywności zaaprobował Sąd II Instancji. W ustnych motywach rozstrzygnięcia Sąd ten wskazał, iż żądanie stwierdzenia nieważności spornej umowy kredytu okazało się uzasadnione. Sąd II Instancji podkreślił, że postanowienia dotyczące indeksacji w zakresie w jakim odsyłają do kursów waluty ustalonych jednostronnie przez Bank w Tabelach kursowych są sprzeczne z naturą stosunku zobowiązaniowego.
Zasada swobody umów nie zezwala na to, aby jedna strona, zwłaszcza silniejsza, mogła na etapie realizacji umowy kredytu narzucać drugiej stronie wymiar jej zobowiązań, szczególnie w zakresie podstawowych obowiązków drugiej strony wynikających z tej umowy. Jednocześnie zawarte w treści umowy zapisy mają charakter niedozwolony. W ocenie Sądu Apelacyjnego, klauzula indeksacyjna obejmująca warunek ryzyka kursowego nie jest transparentna, asymetryczne rozkłada ryzyko i przyznaje Bankowi uprawnienia do swobodnego modyfikowania świadczenia konsumentów.
W konsekwencji postanowienia wprowadzające tego rodzaju mechanizm są sprzeczne z dobrymi obyczajami i rażąco naruszają interesy konsumentów – naszych Klientów, którzy nie mieli możliwości uprzedniej oceny własnej sytuacji – w tym wysokości wymagalnych rat kredytu – i byli zdani wyłącznie na arbitralne decyzje banku. Wobec powyższego, Kredytobiorcy nie są tymi postanowieniami związani.
Liczne tego typu klauzule zostały też uznane za niezgodne z prawem przez UOKiK.
W ocenie Sądu II Instancji, sprzeczność z ustawą postanowień odsyłających do Tabel Kursowych banku oraz ich abuzywność prowadzi do upadku całego mechanizmu indeksacji, gdyż bez tego odesłania nie byłoby możliwe ustalenie wysokości świadczeń stron.
Nie ma ponadto możliwości zastąpienia klauzul waloryzacyjnych jakimkolwiek przepisem dyspozytywnym czy to kodeksu cywilnego czy też prawa bankowego lub innego polskiego aktu prawnego, co było jednoznaczne z koniecznością ustalenia nieważności przedmiotowej umowy. Tym samym, nie miał racji Sąd I instancji twierdząc, iż umowa zawarta pomiędzy stronami może być nadal wykonywana.
Nieważność umowy o kredyt zawartej przez strony skutkowała zaś uznaniem za zasadne żądania Powodów o zwrot tego, co na jej podstawie świadczyli zgodnie z treścią art. 410 k.c. W konsekwencji czego, Sąd zasądził na rzecz Naszych Klientów wszystkie środki uiszczonej przez nich na rzecz Banku w wykonaniu tejże umowy tytułem zwrotu nienależnego świadczenia tj. 367 368,86 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie.
Sąd swoje rozważania w tym zakresie oparł na tzw. teorii dwóch kondykcji, stwierdzając tym samym, iż Bank zobowiązany jest zwrócić równowartość uiszczonych przez nich rat kapitałowo – odsetkowych, składek na ubezpieczenie pomostowe i opłat poniesionych z tytułu ubezpieczenia niskiego wkładu.
Sąd II Instancji podzielił więc zaprezentowaną przez naszą Kancelarię argumentację w zakresie nieważności przedmiotowej umowy kredytowej i zasadności zasądzenia od pozwanego Banku na rzecz naszych Klientów zwrotu środków pieniężnych wpłaconych tytułem jej wykonania.
Zapadły wyrok jest prawomocny.
Sprawę prowadził adw. Jacek Sosnowski i r.pr. Ewelina Filipek