W dniu 5 listopada 2021 roku uzyskaliśmy kolejny, prawomocny już wyrok, ustalający nieważność umowy kredytowej zawartej przez naszego Klienta z Raiffeisen Bank International AG z siedzibą w Wiedniu. Sąd Apelacyjny w Warszawie I Wydział Cywilny po rozpoznaniu apelacji pozwanego Banku od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 12 maja 2021 r., sygn. akt XXIV C 918/19 zmienił zaskarżony wyrok częściowo w punkcie drugim w ten sposób, że oddalił powództwo o zapłatę odsetek ustawowych za opóźnienie od kwoty 27.145,69 zł od dnia 25 czerwca 2020 r. do dnia 4 listopada 2021 r., ponadto oddalił apelację w pozostałej części oraz zasądził od Raiffeisen Bank International AG (Spółka Akcyjna) Oddział w Polsce z siedzibą w Warszawie na rzecz naszego Klienta kwotę 8.100,00 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.
Tytułem wstępu wskazać należy, że zaskarżonym wyrokiem Sąd Okręgowy w Warszawie ustalił nieważność spornej umowy kredytowej, jak również zasądził na rzecz Powoda kwotę 27.145,69 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od czerwca 2020 r. jako świadczenia nienależnego. Równocześnie w całości obciążył Pozwany Bank kosztami procesu. Jak przebiegła sprawa w I Instancji opisaliśmy tutaj: Unieważnienie kredytu Raiffeisen Bank – WYGRYWAMY na 1 rozprawie
Apelację od powyższego wyroku wywiódł pozwany Bank, zaskarżając go w zakresie uwzględnienia powództwa oraz rozstrzygnięcia o kosztach postępowania, zarzucając szereg uchybień natury materialnej i procesowej.
Podkreślenia wymaga, że postępowanie przed Sądem II Instancji trwało niespełna 4 miesiące. Apelacja pozwanego Banku wpłynęła bowiem do Sądu Apelacyjnego w dniu 9 lipca 2021 r., zaś w dniu 5 listopada 2021 r. zapadł wyrok w niniejszej sprawie.
Po doręczaniu odpisu rzeczonego środka zaskarżenia, Kancelaria złożyła odpowiedź na apelację, celem merytorycznego, kompleksowego ustosunkowania się do podniesionych w apelacji zarzutów, wniosków oraz twierdzeń.
W odpowiedzi na apelację zostało wskazane, iż Sąd I Instancji właściwie ustalił stan faktyczny, przeprowadził postępowanie dowodowe, z czego wywiódł logiczne konkluzje oraz prawidłowo zastosował przepisy prawa, w konsekwencji wydany przez Sąd I Instancji wyrok odpowiada prawu.
Sąd Apelacyjny w przeważającym zakresie podzielił prezentowaną przez Kancelarię argumentację. Sąd II Instancji uznał bowiem co do zasady apelację w zakresie roszczenia głównego za nieuzasadnioną. Sąd Apelacyjny nie podzielił stanowiska Sądu I Instancji tylko i wyłącznie co do sprzeczności spornej umowy z naturą stosunku zobowiązaniowego i art. 69 prawa bankowego.
Sąd uznał zasadność pozostałych argumentów strony powodowej, w szczególności odnoszących się do kwestionowanych przez Powoda postanowień dotyczących kursów walut oraz przeliczenia świadczenia waloryzowanego kursem waluty.
W ocenie Sądu Apelacyjnego na uwzględnienie nie zasługiwał zgłoszony przez apelującego wniosek o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z przesłuchania świadka – pracownika pozwanego Banku bowiem jak wynika, z treści zgłoszonej w tym zakresie tezy dowodowej, świadek zeznawać miał na okoliczność procedur obowiązujących w banku, tymczasem procedury te nie mają żadnego znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszego postępowania.
Na pozwanym Banku ciążył obowiązek wykazania, że w przypadku zawartej przez naszego Klienta umowy dopełnione zostały wszelkie obowiązki przedkontraktowe. W ocenie Sądu Bank – jako przedsiębiorca i profesjonalista, a zatem silniejsza strona stosunku zobowiązaniowego, winien wyjaśnić Powodowi – konsumentowi, w sposób jasny rzetelny i przejrzysty, co w istocie oznaczają zawarte w umowie postanowienia dotyczące indeksacji (zarówno klauzula kursowa, jak również klauzula ryzyka walutowego), które to postanowienia wpływały bezpośrednio na przeliczenie salda pozostałego do spłaty i poszczególnych rat kredytu.
Tymczasem Pozwany w żadnej mierze nie udowodnił, aby wypełnił obowiązki w powyższym zakresie. Pozwany nie sprostał ciążącej na nim inicjatywie dowodowej. Przy czym prezentowane w apelacji twierdzenia odnośnie rzekomo istniejącej po stronie Powoda świadomości ryzyka kursowego, pozostają w sprzeczności ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym w postaci zeznań Powoda, które nie były kwestionowane przez pozwany Bank.
Sąd wskazał, że w realiach niniejszej sprawy nie było podstaw, aby nie dać wiary Powodowi, że nie został należycie poinformowany ani o sposobie ustalania kursu waluty przez bank ani o samym mechanizmie przeliczania należności wynikających z umowy, a w konsekwencji o tym ryzyku kursowym, które na siebie przyjął, zarówno pod względem prawnym, ale przede wszystkim ekonomicznym. Podkreślić bowiem należy, że Powód wobec lakonicznego charakteru udzielonych mu informacji (ograniczających się do wskazania, że kurs waluty może się wahać), przy jednoczesnych zapewnieniach ze strony pozwanego Banku, że waluta CHF jest stabilna, a kredyt ma niskie oprocentowanie, nie mógł podjąć świadomej decyzji co do tego, że przyjmuje na siebie właściwie niczym nieograniczone ryzyko walutowe.
W związku z czym zdaniem Sądu Apelacyjnego oczywistym pozostaje, że na kanwie niniejszej sprawy postanowienia kwestionowane przez Powoda mają charakter abuzywny bowiem ukształtowały sytuację Powoda sprzecznie z dobrymi obyczajami, a ponadto naruszyły jego interesy i postawiły go w sytuacji znacznie gorszej, gdy tymczasem bank swobodnie ustalał kursy waluty zyskując dodatkowe korzyści w postaci spreadu.
Co istotne, na rozprawie apelacyjnej Powód złożył oświadczenie o świadomości skutków ustalenia nieważności umowy. Jednocześnie Sąd Apelacyjny uznał, że nie ma możliwości utrzymania spornej umowy w mocy.
Jednakże w ocenie Sądu Apelacyjnego, w świetle uchwały Sądu Najwyższego z dnia 7 maja 2021 roku, sygn. akt III CZP 6/21 roszczenie Powoda w zakresie kwoty 27.145,69 zł jako świadczenia nienależnego tytułem nadpłaconego kapitału, stało się wymagalne dopiero w dniu złożenia rzeczonego oświadczenia, co w konsekwencji skutkowało zmianą wyroku w zakresie odsetek ustawowych za opóźnienie. Podkreślenia wymaga, że wyrok Sądu I Instancji uległ zmianie tylko w tym zakresie.
Tytułem zakończenia wskazać należy, iż nasz Klient w niedługim czasie ostatecznie zamknie za sobą trwający przeszło trzynaście lat rozdział życia, zapoczątkowany w dniu zawarcia spornej umowy kredytowej.
Ostatni krok w tym kierunku stanowić będzie złożenie wniosku o wykreślenie hipoteki z księgi wieczystej, co możliwe będzie po uzyskaniu odpisu wyroku wraz ze stwierdzeniem prawomocności. Wskazać bowiem należy, że zabezpieczenie kredytu stanowiła hipoteka ustanowiona na kredytowanej nieruchomości. Co istotne, zgodnie z treścią uchwały wydanej przez Sąd Najwyższy w sprawie o sygn. akt III CZP 28/21 w dnia 8 września 2021 roku, prawomocny wyrok ustalający nieważność umowy stanowi samodzielną podstawę do wykreślenia hipoteki z księgi wieczystej. W zaistniałym stanie rzeczy Banki nie mogą już poprzez odmowę wydania listu mazalnego w sposób nieuzasadniony odwlekać wykreślenia hipoteki.