Wyrokiem z dnia 7 marca 2025 r. Sąd Apelacyjny w Warszawie V Wydział Cywilny, sygn. V ACa 363/23 oddalił w całości apelację pozwanego Santander Bank Polska S.A. od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 12 września 2022 roku, którym to Sąd ten ustalił, że umowa kredytu na cele mieszkaniowe „EKSTRALOKUM” zawarta w sierpniu 2008 roku jest nieważna, zasądził od Banku na rzecz naszych Klientów kwotę 132.256,84 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 8 lipca 2021 roku do dnia 24 sierpnia 2021 roku oddalając powództwo w pozostałym, nieznacznym zakresie oraz zasądził zwrot kosztów procesu w całości. Jednocześnie Sąd Apelacyjny zasądził od pozwanego Banku na rzecz naszych Klientów kwotę 8.100 zł tytułem zwrotu kosztów procesu za II instancję.
Pozew w tej sprawie wpłynął do sądu I instancji w czerwcu 2021 r. Postępowanie zakończyło się po przeprowadzeniu jednej rozprawy w I instancji i jednej w II instancji. Postępowanie trwało zatem łącznie w obu instancjach 3 lata i 9 miesięcy.
Sąd Apelacyjny wskazał, że uznaje rozstrzygnięcie Sądu I instancji za prawidłowe w całości, zgodził się ze wskazaniem, iż przedmiotowa umowa kredytu jest nieważna. Bank ustanowił sobie w treści umowy w zasadzie prawo do swobodnego określenia kwoty podlegającej zwrotowi przez kredytobiorcę, ponieważ umowa, w obu jej częściach, nie precyzuje sposobu, w jaki kredytujący bank wyznacza kursy walut w sporządzanej przez siebie Tabeli kursów. Zatem najpierw bank może w zasadzie dowolnie określić kursy walut w Tabeli kursów, a następnie przy ich wykorzystaniu jednostronnie określić kwotę (we frankach), którą kredytobiorca ma zwrócić i która stanowić będzie podstawę naliczania odsetek. Nie miało przy tym dla Sądu znaczenia – na co próbował powoływać się Bank – czy ustalając Tabelę kursów bank posługuje się wewnętrznymi procedurami i jaki jest ich kształt, gdyż, nie stanowiąc elementu stosunku prawnego łączącego strony, również te zasady są zależne od woli banku i mogą w każdym momencie ulec zmianie.
Zgodnie z naszymi wskazaniami Sąd doszedł do przekonania, że oczywistym jest, że gdyby pozwany poinformował naszych Klientów o rzeczywistym ryzyku kursowym związanym z zawarciem spornej umowy, to do jej zawarcia by nie doszło a także, że prawidłowo ustalił sąd I instancji, że postanowienia dotyczące mechanizmu indeksacji kwoty kredytu do waluty obcej nie były przedmiotem indywidualnych uzgodnień albowiem umowa została przygotowana na standardowym wzorze, na który nasi Klienci nie mieli wpływu.
Sąd potwierdził, że nasi Klienci w chwili zawarcia umowy nie wiedzieli jaka będzie wysokość kredytu po przeliczeniu na CHF oraz nie znali mechanizmu ustalania przez pozwany Bank kursu CHF a postanowienia analizowanej w sprawie umowy kredytu w zakresie odnoszącym się do mechanizmu indeksacji do kursu CHF są nieważne z uwagi na sprzeczność z zasadami współżycia społecznego oraz sprzeczność z naturą stosunku zobowiązaniowego.
Nie ulegało wątpliwości, że wskazane abuzywne klauzule umowne nie wiążą konsumenta, a ich brak skutkuje powstaniem „luki” w łączącym strony stosunku umownym, która nie może zostać uzupełniona przez Sąd poprzez zmianę tej klauzuli umownej, a ponadto brak jest również w prawie polskim przepisu, który pozwala sądowi krajowemu na zastąpienie niedozwolonego postanowienia umownego przepisem dyspozytywnym.
Sąd wskazał – zgodnie z naszymi twierdzeniami – że wyeliminowanie ryzyka kursowego wynikającego ze spornej umowy oznacza, że utrzymanie jej w mocy nie jest możliwe, co przemawia za jej całkowitą nieważnością. Skoro abuzywne okazały się postanowienia określające główny przedmiot umowy, to musi być ona uznana za nieważną. Nie może zostać uznany za ważny kontrakt, w którym nie osiągnięto konsensusu co do elementów przedmiotowo istotnych umowy. Umowa nie może nadal funkcjonować jako kredyt czysto złotowy, bo nie jest to objęte zgodnym zamiarem stron a ponadto prowadziłoby do zaniknięcia ryzyka kursowego. Z podobnych względów nie może funkcjonować jako umowa o kredyt czysto walutowy.
Zapadły wyrok jest prawomocny.
Sprawę prowadzili adw. Jacek Sosnowski oraz adw. Tomasz Pietrusiak z Kancelarii Sosnowski Adwokaci i Radcowie Prawni.